Materiał powstał we współpracy z MRiT
Ustanowienie fundacji rodzinnej wymaga dopełnienia konkretnych
formalności. W tym przypadku nie jest celem szybkie działanie, zależy nam
bardziej na rozważnym, zaplanowanym i kompleksowym przeprowadzeniu sukcesji –
mówi minister rozwoju i technologii Waldemar Buda i wyjaśnia – Warto dokładnie
przemyśleć, jak fundacja rodzinna ma funkcjonować, kto i przez jaki czas będzie
nią zarządzał, kto i w jakim zakresie będzie korzystał ze zgromadzonego przez
nią majątku.
Spotkanie
u notariusza
Do powstania fundacji rodzinnej potrzebny jest przede wszystkim
fundator (lub kilku) i majątek o wartości nie mniejszej niż 100 tys. zł. Fundatorem może być osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność
do czynności prawnych, a więc m.in. prawo swobodnego dysponowania swoim
majątkiem.
Fundatorzy mogą założyć fundację rodzinną za swojego życia, porozumiewając
się zawczasu między sobą co do takiego zamiaru, a potem wspólnie składając
oświadczenia przed notariuszem. Ustanowienie fundacji rodzinnej może być też
wolą osoby, która zapisuje w tym celu swój majątek w testamencie w formie aktu
notarialnego. W tym ostatnim przypadku fundacja rodzinna może mieć tylko
jednego fundatora.
Wizyta fundatorów u notariusza w celu ustanowienia fundacji
rodzinnej ma na celu nie tylko złożenie oświadczenia o jej ustanowieniu, ale też
ustalenie statutu tej fundacji rodzinnej. Według ustawy o fundacji rodzinnej,
statut ten powinien zawierać m.in:
1) oznaczenie danych fundacji rodzinnej takich jak nazwa i
siedziba, czy czas trwania fundacji rodzinnej;
2) szczegółowy cel fundacji rodzinnej;
3) informacje dotyczące beneficjentów i ich uprawnień (mogą to być osoby
fizyczne lub organizacje pożytku publicznego);
4) wartość funduszu założycielskiego;
5) sposób reprezentowania fundacji rodzinnej i zasady, jakimi rządzić się mają
jej organy;
6) zasady zmiany statutu;
7) przeznaczenie mienia fundacji rodzinnej po jej rozwiązaniu, w tym określenie
beneficjenta uprawnionego do mienia w związku z rozwiązaniem fundacji
rodzinnej.
Oprócz obowiązkowych elementów, statut może określać:
1) zasady współpracy lub współdziałania organów fundacji
rodzinnej;
2) szczegółowe okoliczności rozwiązania fundacji rodzinnej;
3) wytyczne dotyczące inwestowania jej majątku;
4) utworzenie jednostek terenowych fundacji rodzinnej.
Ponadto, do powstania
fundacji rodzinnej konieczne jest również ustanowienie jej organów, tj.
zarządu, zgromadzenia beneficjentów i w niektórych przypadkach – rady
nadzorczej.
Powołanie rady nadzorczej nie jest obowiązkowe, jeśli liczba
beneficjentów fundacji rodzinnej nie przekracza 25 – gdy jest ich więcej, ustawa
wymaga jej powołania.
Fundator powinien przygotować spis mienia, ujmujący składniki
majątkowe wniesione do fundacji rodzinnej na poczet pokrycia funduszu
założycielskiego. W przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej za pomocą aktu
założycielskiego podpisanego u notariusza, fundusz założycielski należy wnieść
przed wpisaniem fundacji rodzinnej do rejestru. Gdy fundację rodzinną ustanowiono
w testamencie, termin na wniesienie funduszu założycielskiego określono na dwa
lata od momentu wpisania fundacji rodzinnej do rejestru.
Zgłoszenie
do rejestru fundacji rodzinnych
Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu
zawierającego wolę ustanowienia fundacji rodzinnej powstaje fundacja rodzinna w
organizacji. Dopiero po wpisie do rejestru fundacji rodzinnych podmiot ten
zyskuje osobowość prawną.
Dlatego fundację rodzinną należy zgłosić do Sądu Okręgowego w
Piotrkowie Trybunalskim, który został wyznaczony przez Ministerstwo
Sprawiedliwości do prowadzenia rejestru fundacji rodzinnych. Aktualnie trwają w
nim prace nad uruchomieniem rejestru i wpisaniem do niego pierwszych fundacji
rodzinnych.
Dokonanie zgłoszenia jest co do zasady obowiązkiem fundatora.
Jednak gdy fundację rodzinną ustanowiono w testamencie, zgłoszenia dokonuje
zarząd. Złożenie wniosku o wpis musi nastąpić w terminie 6 miesięcy od
sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu.
Zgłoszenie to zawiera, m.in.:
1)
nazwę fundacji rodzinnej,
jej siedzibę i adres;
2)
wysokość funduszu założycielskiego;
3)
imiona i nazwiska, numery PESEL członków zarządu i rady nadzorczej (o ile
została ustanowiona) oraz członków zgromadzenia beneficjentów oraz ich adresy
do doręczeń,
4)
imię i nazwisko oraz adres do doręczeń fundatora, jeżeli fundator jest
uprawniony do powołania zarządu;
5)
czas trwania fundacji rodzinnej,
jeżeli jest oznaczony.
Do zgłoszenia dołącza
się:
1)
akt założycielski fundacji
rodzinnej albo protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu, w którym
ustanowiono fundację rodzinną;
2)
statut fundacji rodzinnej;
3)
oświadczenie fundatora o wniesieniu mienia na pokrycie funduszu
założycielskiego w kwocie określonej w statucie, a w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie –
oświadczenie członków zarządu, że fundusz założycielski zostanie wniesiony w
terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji
rodzinnej do rejestru fundacji
rodzinnych;
4)
dowód ustanowienia organów fundacji
rodzinnej, z wyszczególnieniem ich składu osobowego, jeżeli skład
organów fundacji rodzinnej nie
wynika z jej statutu oraz zgody na pełnienie funkcji członka organu fundacji rodzinnej.
Koszty
utworzenia fundacji rodzinnej
Nowe przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych określiły
opłaty związane z rejestracją fundacji rodzinnej. Są one następujące:
500 zł – rejestracja
w rejestrze fundacji rodzinnych 250 zł – dokonanie
wpisu w rejestrze fundacji rodzinnych (związane np. ze zmianami danych fundacji
rodzinnej).
Poza opłatami związanymi z samą rejestracją fundacji rodzinnej należy
liczyć się z kosztami wynikającymi ze sporządzenia aktu notarialnego zawierającego
akt założycielski bądź testament. Koszty te jednak są ograniczane poprzez
maksymalne stawki taksy notarialnej.
Materiał powstał we współpracy z MRiT
