Ursula von der Leyen powtórzyła w czwartek po spotkaniach z prezydentem Xi Jinpingiem, że dostarczanie przez Chiny sprzętu wojskowego Rosji „znacząco zaszkodzi” jej stosunkom z Unią Europejską.
„Chcę bardzo jasno powiedzieć, że uzbrojenie agresora jest wyraźnym naruszeniem prawa międzynarodowego. To jest agresor i nigdy nie powinien być uzbrojony. A to rzeczywiście znacząco zaszkodziłoby stosunkom między Unią Europejską a Chinami” — powiedział przewodniczący Komisji Europejskiej dziennikarzom w Pekinie.
Von der Leyen odbyła w czwartek dwa spotkania z Xi Jinpingiem, jedno w formacie trójstronnym z prezydentem Francji Emmanuelem Macronem oraz osobne spotkanie jeden na jednego. Spotkała się także z chińskim premierem Li Qiangiem.
„Podkreśliłem w naszych dzisiejszych rozmowach, że jestem zdecydowanie za [Ukrainian] Pokojowy plan prezydenta Zełenskiego. Z zadowoleniem przyjąłem również niektóre zasady zaproponowane przez Chiny. Dotyczy to w szczególności kwestii bezpieczeństwa jądrowego i redukcji ryzyka oraz oświadczenia Chin w sprawie niedopuszczalności zagrożeń nuklearnych lub użycia broni nuklearnej” – powiedziała później.
Wezwała również Pekin do wykorzystania swoich wpływów w celu powstrzymania prezydenta Rosji Władimira Putina przed podjęciem działań w związku z jego niedawną groźbą rozmieszczenia taktycznej broni jądrowej na Białorusi.
„Chiny, będąc stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, ponoszą wielką odpowiedzialność za wykorzystanie swoich wpływów w budowanej przez dziesięciolecia przyjaźni z Rosją. I liczymy na to, że Chiny naprawdę wywiążą się również z tej odpowiedzialności i będą bardzo jasne w przekazie ,” powiedziała.
Zachęciła też prezydenta Xi do uzgodnienia terminu rozmów z Zełenskim. „Z moich rozmów telefonicznych wiem, że prezydent Zełenski prosił o to publicznie. Dlatego interesujące było usłyszeć, że prezydent Xi powtórzył swoją gotowość do przemawiania, gdy warunki i czas będą odpowiednie. Myślę, że to pozytywny element”.
— powiedział prezydent Ukrainy Reporterzy Associated Press pod koniec zeszłego miesiąca że chce rozmawiać z chińskim przywódcą, „ponieważ miałem z nim kontakt przed wojną na pełną skalę, ale przez cały ten rok, ponad rok, nie miałem”. Wyraził też gotowość powitania go w Kijowie.
„Przywróć Chiny do rozsądku”
Na osobnej konferencji prasowej, która odbyła się wcześniej w czwartek, Macron i Xi wezwali do jak najszybszego rozpoczęcia rozmów pokojowych, powtarzając, że nie można użyć broni jądrowej oraz że należy unikać ataków na ludność cywilną i infrastrukturę cywilną, w tym elektrownie jądrowe, o godz. Wszystkie koszty.
„Rosyjska agresja na Ukrainie zadała cios stabilności. Wiem, że mogę na was liczyć, że przywrócicie Rosji rozsądek i wszystkich z powrotem do stołu negocjacyjnego” – powiedział Macron swojemu odpowiednikowi.
Tematem, którego obaj przywódcy rażąco unikali podczas wspólnego oświadczenia, był Tajwan, mimo Pekinu wysyłanie okrętów wojennych wokół wyspy w czwartek po spotkaniu w Los Angeles prezydent Tajwanu Tsai Ing-wen i przewodniczącego Izby Reprezentantów USA Kevina McCarthy’ego.
Chiny uważają Tajwan za zbuntowaną prowincję i w ostatnich miesiącach nasiliły retorykę, wywołując obawy, że mogą się przygotować do użycia siły militarnej w celu siłowego ponownego zjednoczenia go z kontynentem.
Zapytana przez Euronews Von der Leyen potwierdziła, że temat ten był poruszany podczas jej spotkań z chińskimi przywódcami.
„Wszyscy zgadzamy się, że stabilność w Cieśninie Tajwańskiej ma ogromne znaczenie. Mamy bardzo wyraźny interes w zachowaniu tej stabilności, pokoju i status quo w Cieśninie Tajwańskiej. Dlatego nikt nie powinien jednostronnie zmieniać status quo siłą w ten region.
„Groźba lub użycie siły w celu zmiany status quo jest niedopuszczalne. I ważne jest, aby niektóre z napięć, które mogą wystąpić, zostały rozwiązane w drodze dialogu” – powiedziała.
„UE coraz bardziej czujna”
Wyjazd obu europejskich przywódców przypada zaledwie tydzień po szefie Komisji przedstawił trzeźwą analizę stosunków UE-Chiny opisując je jako „bardziej odległe i trudniejsze”.
Oskarżyła Chiny o wykorzystywanie swojej siły gospodarczej i handlowej do zastraszania mniejszych krajów oraz o wykorzystywanie swojej pozycji do podważania międzynarodowego porządku opartego na zasadach w celu „uczynienia Chin mniej zależnymi od świata, a świata bardziej zależnymi od Chin”.
Ale podkreśliła również swoje przekonanie, że UE nie może i nie powinna dążyć do odcięcia się od Chin, znanego jako decoupling, co, jak powiedziała w czwartek, nie jest „realną ani pożądaną strategią”. Zamiast tego powtórzyła swoje stanowisko, że UE powinna zmniejszyć ryzyko ze strony Chin, zajmując się nierównowagą i zależnościami.
W ubiegłym roku Chiny były trzecim co do wielkości partnerem w eksporcie towarów z UE i największym partnerem w imporcie towarów do UE, z obrotem handlowym przekraczającym 2,3 mld euro dziennie. Ale deficyt handlowy UE z Chinami potroił się w ciągu ostatniej dekady, osiągając w zeszłym roku prawie 400 miliardów euro.
„Ta trajektoria nie jest trwała i należy zająć się podstawowymi problemami strukturalnymi” – powiedziała von der Leyen w czwartek.
Wśród kwestii, które szef UE chce naprawić, są nieuczciwe praktyki, które według europejskich przedsiębiorstw utrudniają im dostęp do chińskiego rynku. Wymieniła „rosnącą presję, by wywierać presję technologiczną”, „nadmierne wymagania dotyczące danych” i „niewystarczające egzekwowanie praw własności intelektualnej” wśród przeszkód, jakie napotykają przedsiębiorstwa z UE w prowadzeniu działalności w Chinach, i które stawiają je w „znacząco niekorzystnej sytuacji” w porównaniu z Chińskie firmy, które mają znacznie większy dostęp do europejskiego rynku.
„Tak więc w tym kontekście Unia Europejska staje się coraz bardziej czujna, jeśli chodzi o ochronę naszych interesów i zapewnienie równych warunków działania” – powiedziała, wzywając UE do zmniejszenia zależności poprzez dywersyfikację stosunków handlowych i inwestycyjnych, zmniejszenie ryzyka „wycieku wrażliwych technologii” poprzez kontrole eksportu i przeglądy inwestycji.
„Jednak niezależnie od tego, jaki instrument wybierzemy, chcemy rozwiązać bieżące problemy poprzez dialog. Jest to więc zasadniczo ograniczanie ryzyka poprzez dyplomację” – dodała, witając z zadowoleniem porozumienie w sprawie wznowienia dialogów gospodarczych, handlowych i cyfrowych na wysokim szczeblu.
„Tchnij nowe życie w stosunki UE-Chiny”
Tymczasem Xi Jiping powiedział podczas wspólnej konferencji prasowej z Macronem, że trwają prace nad „tchnięciem nowego życia w stosunki między Chinami a UE” poprzez ożywienie „wymian, dialogów i współpracy we wszystkich dziedzinach”.
Francuskie firmy, które towarzyszyły Macronowi w podróży, odchodzą z kilkoma nowymi umowami, w tym Airbus, który utrzymał umowę na dostawę 160 samolotów do China Aviation Supplies Holding Company, podczas gdy francuski sektor rolno-spożywczy otrzymał piętnaście nowych zezwoleń na eksport francuskich wieprzowina.
EDF odchodzi z niektórymi umowami partnerskimi dotyczącymi zarówno cywilnej energii jądrowej, jak i morskiej energii wiatrowej, a Alstom z umową na dostawę sprzętu dla systemu metra w Chengdu.
Między obydwoma krajami podpisano również porozumienie o poszanowaniu własności intelektualnej w celu przyspieszenia procedur rozpatrywania wniosków patentowych.
