Węgierskie rozprawy z prawami LGBT zapewniły w ten weekend impuls do Budapesztańskiej Dumy, a dziesiątki tysięcy wylewały się na ulice pomimo 35-stopniowego upału, powiedzieli organizatorzy.
Według obliczeń organizatorów 35 000 osób stawiło czoła fali upałów i zgromadziło się 15 lipca w malowniczym i historycznym miejscu Városliget Park. Byli wśród nich dyplomaci z całego świata, międzynarodowe firmy i turyści.
Marsz odbył się tydzień po tym, jak zaczęły pojawiać się doniesienia prasowe, że księgarnie w całym kraju są zmuszane do umieszczania okładek książek dla dzieci i młodzieży, które zawierają postacie LGBTQ w plastiku.
Zdjęcia z Libri, popularnej sieci księgarń, pokazują niektóre książki zawinięte w ciasny i gruby plastik. Opakowanie tych książek, w tym niektórych komiksów i powieści Marvela, ma chronić dzieci przed tym, co rząd uważa za propagandę LGBTQ.
„Nie będziemy oklejać książek plastikiem”
Jest to zgodne z węgierską „ustawą o ochronie dzieci”, uchwaloną w 2021 r., która spotkała się z ostrą krytyką w Unii Europejskiej. Zasada zabrania rozpowszechniania wśród nieletnich treści, które „promują lub przedstawiają rozbieżność z tożsamością odpowiadającą płci przy urodzeniu, zmianie płci lub homoseksualizmowi”.
Zaledwie dzień przed dumą w Budapeszcie inna sieć, Líra, został ukarany grzywną w wysokości 12 000 000 forintów (32 000 euro) za wystawienie wielokrotnie nagradzanej książki dla młodych dorosłych, Heartstopper, w dziale dla dzieci bez plastikowej okładki.
„Nie będziemy oklejać książek plastikiem” – powiedziała Judit Pecák, właścicielka Massolit Books, niezależnego budapeszteńskiego sklepu i kawiarni sprzedającej książki w języku angielskim. „Istnieją książki, które są dostarczane w plastikowej folii, na przykład publikacje artystyczne lub albumy. W przeciwnym razie myślę, że pakowanie ich nie ma większego sensu”.
Wyjaśniła to z perspektywy biznesowej, wspominając, że ich klienci często chcą zajrzeć do książki przed zakupem i że nie mają zasobów, aby ją zapakować. Ponadto chcą wyrazić swoje poparcie dla społeczności LGBTQ.
„Jako księgarnia chcemy, aby ludzie wiedzieli, że jesteśmy miejscem przyjaznym”.
Inne sklepy i właściciele sklepów poinformowali Euronews o zamieszaniu i toczącej się dyskusji na temat tej zasady.
Ten rozwój wydarzeń, który był szeroko opisywany w węgierskich i międzynarodowych mediach, przyciągnął więcej osób na marsz, powiedzieli Euronews organizatorzy Budapest Pride.
„To ciekawe, że dwa lata temu (Zgromadzenie Węgier) głosowało nad ustawą o ochronie dzieci zaledwie kilka tygodni przed marszem. To również zwiększyło naszą popularność” – powiedziała Zita Hrubi, przedstawicielka prasowa Budapest Pride.
„USA z dumą stoją” z Węgrami
Wydarzenie cieszyło się międzynarodowym poparciem. Trzydzieści osiem ambasad i 11 instytucji kulturalnych poparło oświadczenie zaledwie jeden dzień przed marszem, wzywające rząd Węgier do „okazania szacunku i ochrony praw osób i społeczności LGBTQI+ oraz do wyeliminowania dyskryminujących ich praw i polityk”.
Został podpisany przez wszystkie kraje UE oprócz Polski, wszystkich sąsiadów Węgier oprócz Serbii oraz Wielką Brytanię, Nową Zelandię, Stany Zjednoczone i Kanadę. Przedstawiciele wielu z tych krajów zdecydowali się wziąć udział w marszu.
„Tu nie chodzi o Stany Zjednoczone, chodzi o Węgry i rzeczywistość, w której jest wielu Węgrów, którzy naprawdę ciężko pracują, aby rozszerzyć swoje prawa podstawowe, z którymi Stany Zjednoczone są dumne” – powiedział ambasador USA David Pressman Euronews, idąc w garniturze na Marszu Równości.
Pressman, który jest żonaty z małżonkiem tej samej płci, był mówcą podczas ceremonii otwarcia Budapest Pride i jest zagorzałym zwolennikiem społeczności LGBTQ na Węgrzech, pomimo krytyki ze strony węgierskiego rządu.
„(To) nie są problemy, których Stany Zjednoczone będą się unikać w najbliższym czasie. Prezydent Biden bardzo wyraźnie wyraził się o zaangażowaniu Stanów Zjednoczonych w promowanie praw podstawowych dla wszystkich ludzi, w tym osób LGBTQ, i będziemy nadal to robić tutaj i wszędzie”.
Caroline Charette, ambasador Kanady, uczestniczyła wraz z pracownikami ambasady, niosąc kanadyjską flagę wzmocnioną kolorami tęczy.
„(Nasz udział) jest ważnym przesłaniem integracji, różnorodności, wspierania społeczności LGBTQ tutaj i na całym świecie” – powiedział Charette podczas marszu Euronews.
Główny sponsor imprezy, Paramount Network, brał udział w ciężarówce grającej optymistyczną muzykę. „Oprócz rozrywki szczególnie ważne jest dla nas wspieranie spraw społecznych” – powiedziała Katinka Veres, PR i Communications Manager regionu CEE.
Reklama marszu Paramount, kolorowy film krótkometrażowy, przedstawiała dwie postacie kobiece dotykające się czołami. Węgierska Rada ds. Mediów uznała to za sprzeczne z „ustawą o ochronie dzieci”. Grały w nim tylko trzy kanały Paramount na Węgrzech.
Potencjał naruszenia prawa lub dwóch tuzinów kontrprotestujących nie odstraszyło uczestników, którzy przemaszerowali kilka przecznic przed powrotem do parku. Po wysłuchaniu przemówień aktywistów i burmistrza Budapesztu Gergely’ego Karácsony’ego, kolorowa msza rozeszła się, by później spotkać się na oficjalnym afterparty, tańcząc, by zagłuszyć ból spowodowany tymi ustawami.
