Ukraiński szpital uszkodzony w wyniku rosyjskiego ataku rakietowego został przekształcony w model czystej energii dla przyszłej infrastruktury kraju, mimo że w kraju szaleje wojna.
Zniszczenie małego szpitala w Horence, wsi na obrzeżach Kijowa, nastąpiło w pierwszym miesiącu rosyjskiej inwazji. Ostrzał po uderzeniu rakietowym uderzył w teren szpitala, pozostawiając rozbite okna budynku, uszkodzoną jego zewnętrzną część i erozję dostaw energii elektrycznej.
Następstwa sprawiły, że szpital, który kiedyś obsługiwał populację 10 000-12 000 pacjentów z czterech różnych wiosek, stał się przykładem brutalności wojny Władimira Putina i zostawił go z rachunkiem za naprawę ogrzewania w wysokości 56 000 euro.
„Byłam z innym lekarzem w szpitalu. Próbowaliśmy leczyć ludzi i szczepić” – powiedziała Euronews dr Olena Opanasenko, która pracuje w szpitalu. „To było 25 lutego 2022 r., kiedy elektryczność szpitala została odłączona i została ponownie podłączona dopiero w maju” – powiedziała.
Szpital Horenki jest jednym z około 330, które zostały zniszczone w całym kraju do końca grudnia 2022 r. do raportu Kijowskiej Szkoły Ekonomicznej. W sumie kraj poniósł szkody infrastrukturalne w wysokości co najmniej 129 miliardów euro.
Debaty na temat tego, jak Ukraina będzie w stanie odbudować się po wojnie, doprowadziły niektórych do sugestii, że zadanie to będzie wymagało szybkich projektów, które omijają cele tego kraju przedwojennego porozumienia klimatycznego z Paryża dotyczącego ograniczenia emisji CO2 o 65 procent do 2030 r.
„Szpitale to jedna z najważniejszych infrastruktur”
Jednak niektóre lokalne i ekologiczne organizacje pozarządowe — Greenpeace Central and Eastern Europe (CEE), Eco Action, Eco Club i Victory of Ukraine — postanowiły udowodnić, że szpital można szybko odbudować, aby spełniał potrzeby miejscowej ludności, ale także w taki sposób, aby zachować odporność na przyszłe ataki i stworzyć sieć czystej energii, która obniży koszty zużycia.
„Ludziom bardzo trudno jest otrzymać tę pomoc medyczną w innych miejscach w okolicy, ponieważ wiele szpitali w okolicy zostało uszkodzonych. Szpitale to jedna z najważniejszych infrastruktury, którą należy odbudować już teraz, podczas gdy ludzie wracają, jak w przypadku Horenki” – powiedział Euronews Denys Tsutsaiev, działacz Greenpeace w Europie Środkowo-Wschodniej.
„Szybka rekonstrukcja może oznaczać, że nie używasz najlepszej technologii, że nie przeprowadzasz najlepszej analizy potrzeb mieszkańców regionu. To nie jest coś, co wspiera przyszłą odporność narodu ukraińskiego” – dodał. .
Prace naziemne w szpitalu rozpoczęły się zeszłej jesieni, gdy szybko zbliżał się sezon grzewczy na Ukrainie, a Rosjanie bombardowali kraj ciągłymi atakami rakietowymi.
„Bardzo często zdarzały się przerwy w dostawie prądu. Zdecydowaliśmy, że jeśli zainstalujemy system energii słonecznej, który będzie miał akumulatory, ten szpital będzie mógł pracować bez przerwy przez cały czas” – powiedział Cucajew.
Z każdym kolejnym atakiem pojawiały się problemy, przychodziły opóźnienia, gdy dochodziło do przerw w dostawie prądu, co zmuszało projekt do wstrzymania, a na transport sprzętu do układu słonecznego trzeba było czekać aż dwa miesiące do szpitala.
Ostatecznie jednak w budynku zainstalowano infrastrukturę czystej energii, taką jak pompa ciepła — która pobiera ciepło z gruntu lub powietrza wokół budynku i podwyższa je do temperatury, która pozwoli utrzymać ciepło wewnątrz szpitala — oraz hybrydowy system energii słonecznej, który wykorzystuje panele słoneczne do produkcji energii w ciągu dnia do użytku, gdy nie ma światła słonecznego.
Doprowadziło to do 80-procentowej redukcji kosztów ogrzewania i mniejszej emisji CO2, jednego z głównych czynników przyczyniających się do zmian klimatu, według Tsutsaiewa.
„Przed wojną interesowałem się ratowaniem środowiska” – powiedział Siergiej Regeda, wolontariusz Zwycięstwa Ukrainy. „Oglądałem różne filmy dokumentalne, dowiadując się więcej na ten temat, o recyklingu, o czystej energii. A teraz mam do tego bezpośredni dostęp”.
„Teraz możemy zobaczyć z pierwszej ręki, jak to działa, jak faktycznie możemy to wdrożyć w naszej gminie. Więc to właśnie robimy” – dodał.
Inne gminy
Każdego dnia obserwuje się zapotrzebowanie na Szpital Horenka, około 50-60 pacjentek odwiedza lekarzy, zaszczepia się, przechodzi badania kontrolne i ginekologiczne. W oddzielnym pomieszczeniu znajduje się również stanowisko, w którym Lekarze bez Granic pomagają osobom, które przeżyły traumę w Rosji, dojść do siebie po urazach.
Dzięki sieci czystej energii szpital jest również przygotowany na wszelkie przyszłe ataki.
System energii słonecznej „pokrywa prawie w 100 procentach potrzeby szpitala w ciągu dnia, a jeśli nastąpi przerwa w dostawie prądu w nocy, jest bateria, która prawie wystarcza na noc, więc infrastruktura krytyczna szpital nadal działa, lodówki i światła awaryjne” – powiedział Cucajew.
Ale chociaż korzystanie z czystej energii ma swoje zalety, ma również wady, takie jak potencjalna awaria sprzętu i trudności w pozyskaniu zamiennika w razie potrzeby z powodu niedoborów na rynku i konieczności importu całego sprzętu z zagranicy, powiedział Tsutaiew.
Jednak Greenpeace nauczył personel szpitala, jak radzić sobie z ewentualnymi zakłóceniami, w tym jak monitorować elektrownię słoneczną, rozwiązywać pojawiające się problemy, monitorować zużycie energii i zmieniać swoje zachowanie, aby zmniejszyć zużycie, jeśli jest ono zbyt wysokie.
Teraz organizacja pozarządowa ma nadzieję na powtórzenie tego osiągnięcia w innych regionach Ukrainy. „Aktywnie promujemy przykład szpitala w innych gminach, aby mogły włączyć takie pomysły do swojego planu odbudowy i powielić ten projekt”.
„Staramy się je zdobyć [staff] bardziej zaznajomieni z systemami. I oczywiście wiemy, że jest to trochę jak wzór do naśladowania dla innych.
Aspekt uzgodniony zarówno przez Greenpeace, jak i Victory for Ukraine polega na tym, że szybka odbudowa Ukrainy nie jest zrównoważoną opcją, zarówno dla środowiska, jak i dla przyszłych pokoleń żyjących na wolnej Ukrainie.
„Jeżeli mówimy o odbudowie przemysłu, przedsiębiorstw, infrastruktury społecznej, to najważniejsze jest to, że odbudowa musi być prowadzona zgodnie z nowymi, nowoczesnymi, ekonomicznymi, energooszczędnymi i ekologicznymi standardami światowymi” – powiedział Regeda.
„Jestem pewien, że nasze plany się powiodą. Bardzo ważne jest również odbudowa zniszczonych domów, ponieważ miliony Ukraińców straciły swoje domy i mieszkania. Jestem pewien, że po naszym zwycięstwie wszyscy ludzie wrócą do swoich domów, a ci, którzy je stracili, otrzymają nowe, jeszcze lepsze” – dodał.
