Unia Europejska powinna wykorzystać sukces swojej nowej wspólnej platformy zakupu gazu i rozszerzyć ją na inne towary, w tym wodór i surowce krytyczne, aby zapewnić stałe dostawy i przystępne ceny, przekonywał w czwartek Maroš Šefčovič.
Unia Europejska powinna wykorzystać sukces swojej nowej wspólnej platformy zakupu gazu i rozszerzyć ją na inne towary, w tym wodór i surowce krytyczne, aby zapewnić stałe dostawy i przystępne ceny, przekonywał w czwartek Maroš Šefčovič.
W rozmowie z dziennikarzami w Brukseli wiceprzewodniczący Komisji ds. stosunków międzyinstytucjonalnych i prognoz powiedział, że druga runda przetargu na zakup gazu na nowo uruchomionej platformie Aggregate UE przyniosła „pozytywne wyniki”, które „przekraczają nasze oczekiwania”.
Europejskie firmy złożyły oferty na prawie 16 miliardów metrów sześciennych, a międzynarodowi dostawcy zaoferowali 15,19 miliardów metrów sześciennych. Z tego łączny wolumen wyniósł 11,98 mld m3 – o 1 mld m3 więcej niż w pierwszej rundzie.
Nie byłby jednak skłonny do komentowania cen, argumentując, że Komisja nie jest zaangażowana w negocjacje między kupującymi a sprzedającymi i powołując się na potrzebę przestrzegania tajemnicy handlowej. Niemniej jednak powiedział, że fakt, że transakcje odbywają się za pośrednictwem platformy, jest „dobrym znakiem, że platforma przyniosła coś lepszego niż to, co zwykle można dostać na rynku”.
Zapełnienie magazynów gazu w UE
AggregateEU zaczęło działać w połowie maja w celu obniżenia cen i zapewnienia wystarczających zapasów przed krytycznymi miesiącami zimowymi. Ma też zapobiec powtórce z zeszłego roku, kiedy to państwa członkowskie rywalizowały ze sobą o dostęp do gazu po tym, jak Rosja zakręciła kran w odwecie za szeroko zakrojone sankcje za bezprawny atak na Ukrainę na pełną skalę.
Ta przebijalność wywarła dalszą presję na ceny, które przez kilka dni w sierpniu poszybowały w górę do rekordowego poziomu ponad 300 euro za megawatogodzinę.
Blok odpowiedział kilkoma innymi środkami, w tym wytycznymi dotyczącymi oszczędzania energii i obowiązkowymi celami w zakresie magazynowania gazu. Nowa zasada stanowi, że kraje UE muszą zapewnić zapełnienie swoich pojemności magazynowych w 90% do 1 listopada 2023 r.
Poziomy magazynowania w całym bloku wynoszą obecnie nieco ponad 80%, podczas gdy ceny gazu w systemie transferu tytułów (TTF), wiodącym europejskim hubie, oscylują między 26 a 30 euro za megawatogodzinę.
Trzy inne rundy przetargów na gaz zaplanowano przed końcem roku, a Komisja jest chętna do wprowadzenia dalszych zmian w platformie w oparciu o opinie przemysłu. Na przykład tym razem potencjalni nabywcy mogli zgłosić zapotrzebowanie na dostawy za 20 miesięcy, co jest koniecznością dla energochłonnych gałęzi przemysłu.
„Naprawdę powinniśmy unikać pewnego rodzaju przebijania”
Ale komisarz opowiedział się również za „rozszerzeniem tego modelu na inne towary, w tym gazy odnawialne, wodór i surowce strategiczne”
Wojna na Ukrainie zmusiła państwa członkowskie UE do podsumowania swoich zależności i przyspieszenia wprowadzania odnawialnych źródeł energii w celu uzyskania samowystarczalności energetycznej.
Wodór, który produkowany ze źródeł odnawialnych nie emituje gazów ani podczas spalania, ani podczas produkcji, został reklamowany jako kamień węgielny przyszłej polityki energetycznej bloku ze względu na aspiracje UE do osiągnięcia neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 r. Jednak zdecydowana większość produkcji wodoru elektrowni w UE wykorzystuje paliwa kopalne jako surowiec.
Komisja przedstawiła jednak ambicję wyprodukowania 10 mln ton ekologicznego wodoru do 2030 r. i importowania dodatkowych 10 mln ton z zagranicy. Dla Šefčoviča AggregateEU może odegrać pewną rolę.
„Powinniśmy naprawdę wyciągnąć wnioski z zeszłego roku i naprawdę powinniśmy unikać pewnego rodzaju przebijania ofert wśród potencjalnych klientów i graczy z Europy przed potencjalnymi międzynarodowymi dostawcami”.
Argumentował również, że „pozostawienie tego tradycyjnym sposobom handlu, jakie znamy dzisiaj, prawdopodobnie nie przyniesie nam skali, której potrzebujemy, aby to ruszyć”.
Wycofanie się z ryzyka z Chin
Dodał, że model ten można również powielić w przypadku surowców krytycznych, takich jak lit, gal i german, które są potrzebne do napędzania transformacji energetycznej i od których blok jest w dużym stopniu uzależniony od krajów trzecich, głównie Chin.
Świadome tej silnej zależności i jej potencjalnego wymiaru geopolitycznego — Chiny nałożyły restrykcje w sprawie eksportu galu i germanu w zeszłym tygodniu powołując się na „interesy bezpieczeństwa narodowego”, co do których Bruksela podała w wątpliwość – przywódcy UE zgodzili się w zeszłym miesiącu „zmniejszyć ryzyko” ze strony Pekinu poprzez dywersyfikację łańcuchów dostaw tam, gdzie to możliwe.
Władza wykonawcza UE opowiada się również za tak zwanym paktem w sprawie krytycznych surowców z podobnie myślącymi partnerami w celu zabezpieczenia dostaw takich materiałów i już zawarła takie układ z Kanadą i omówili ten temat ze Stanami Zjednoczonymi i krajami Ameryki Łacińskiej, z których niektóre są głównymi producentami surowców.
„Ponownie myślę, że mechanizmy, które macie w naszym systemie – że mielibyście radę sterującą państw członkowskich, że bylibyście ściśle współpracowali z przemysłem, że mielibyście usługodawcę, który może w pewnym sensie akumulować popyt, zorganizować międzynarodowe przetargi i przeprowadzić kojarzenie — myślę, że coś, co zdecydowanie możemy wykorzystać również w tym zakresie” – powiedział Šefčovič.
„Mam więc nadzieję, że wspólna platforma zakupowa rzeczywiście stanie się normalnym biznesem i będziemy mogli rozszerzyć ją na nowe terytoria, ponieważ widzimy, że to działa i może być bardzo, bardzo przydatne w przyszłości” – podsumował.
