Po miesiącach lobbowania z Kijowa w Hadze w Holandii otwarto Międzynarodowe Centrum Ścigania Zbrodni Agresji przeciwko Ukrainie (ICPA).
Centrum znajduje się w budynku agencji rządowej Eurojust i zostało wsparte przez UE i USA.
Kijów lobbuje za utworzeniem specjalnego trybunału od czasu odkrycia setek zwłok po wycofaniu wojsk rosyjskich z miasta Boutcha w pobliżu stolicy Ukrainy w kwietniu 2022 roku.
Wsparcie międzynarodowe stale rosło, aw lutym Komisja Europejska ogłosiła utworzenie ICPA.
Bruksela stwierdziła, że „ostatecznym celem centrum jest ściganie osób odpowiedzialnych za inwazję” na Ukrainę.
„Trwają dowody niezliczonych zbrodni międzynarodowych popełnionych przez Rosję. Nowe międzynarodowe centrum ścigania będzie odgrywać kluczową rolę w zapewnieniu, że sprawcy zostaną postawieni przed wymiarem sprawiedliwości, w tym za zbrodnię agresji” – powiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen w oświadczeniu.
„Nie zostawimy żadnego kamienia na kamieniu, aby pociągnąć Putina i jego popleczników do odpowiedzialności” – powiedziała również.
Zaangażowanie Stanów Zjednoczonych wzmocniło postulat powołania specjalnego sądu, mimo że Waszyngton nadal odmawia członkostwa w MTK.
Podczas czerwcowej wizyty w Hadze prokurator generalny USA Merrick Garland wyznaczył na swojego przedstawiciela przy ICPA prokuratora specjalnego ds. zbrodni agresji Jessicę Kim.
Oleksandra Matviichuk, prawniczka zajmująca się prawami człowieka i szefowa organizacji pozarządowej Centre for Civil Liberties, powiedziała, że utworzenie ICPA to „pierwszy praktyczny krok do przerwania kręgu bezkarności i ustanowienia specjalnego trybunału ds. agresji, który zatrzyma Putina, Łukaszenkę i innych winni tych zbrodni ponosi odpowiedzialność”.
„Ta bezkarność ma długotrwałą rosyjską tradycję. Podczas gdy nazistowscy zbrodniarze wojenni byli karani przez Trybunał Norymberski, sowiecki totalitarny GUŁAG nigdy nie został skazany ani ukarany. Wojska rosyjskie popełniły straszliwe zbrodnie wojenne w Czeczenii, Mołdawii, Gruzji, Mali, Syrii i Libia.I cieszyli się bezkarnością.Rosjanie wierzyli, że mogą robić, co chcą.
„Trwały pokój to wolność życia bez strachu i perspektywa długoterminowa. Dlatego sprawiedliwość jest warunkiem wstępnym trwałego pokoju w naszym regionie, gdzie Rosja od dziesięcioleci wykorzystuje wojny jako narzędzie do osiągania swoich celów geopolitycznych i używa wojny zbrodnie jako sposób na wygranie tych wojen” – dodał laureat Pokojowej Nagrody Nobla.
Złożona kwestia funkcjonowania takiego trybunału pozostaje nierozwiązana.
Ukraina opowiada się za uzyskaniem rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ.
Jednak niektórzy zachodni zwolennicy Kijowa obawiają się, że inicjatywa nie uzyska wystarczającego poparcia międzynarodowego, i zamiast tego wzywają do powołania trybunału hybrydowego złożonego z sędziów ukraińskich i sędziów innych narodowości.
