Na początku ubiegłego roku rząd Bangladeszu zaczął rozważać ofertę nienazwanej chińskiej firmy na budowę inteligentnego miasta nad Zatoką Bengalską z infrastrukturą wzmocnioną sztuczną inteligencją. Budowa zaawansowanej technologicznie metropolii jeszcze się nie rozpoczęła, ale jeśli będzie kontynuowana, może zawierać oprogramowanie do rozpoznawania twarzy, które może wykorzystywać publiczne kamery do identyfikowania zaginionych osób lub śledzenia przestępców w tłumie – możliwości już standardowe w wielu chińskich miastach.
Według badania przeprowadzonego przez naukowców z Harvardu i MIT, opublikowanego w zeszłym tygodniu przez Brookings Institution, znany think tank, projekt ten jest jednym z tych, które czynią Chiny światowym liderem w eksporcie rozpoznawania twarzy.
Z raportu wynika, że chińskie firmy przodują na świecie w eksporcie rozpoznawania twarzy, odpowiadając za 201 transakcji eksportowych związanych z technologią, a następnie firmy amerykańskie ze 128 umowami. Chiny przodują również w dziedzinie sztucznej inteligencji, z 250 z łącznej liczby 1636 transakcji eksportowych obejmujących jakąś formę sztucznej inteligencji do 136 krajów importujących. Drugim co do wielkości eksporterem były Stany Zjednoczone z 215 transakcjami AI.
Raport dowodzi, że ten eksport może umożliwić innym rządom prowadzenie większej inwigilacji, potencjalnie szkodząc obywatelskim prawom człowieka. „Fakt, że Chiny eksportują do tych krajów, może sprawić, że staną się one bardziej autokratyczne, podczas gdy w rzeczywistości mogą stać się bardziej demokratyczne”, mówi Martin Beraja, ekonomista z MIT zaangażowany w badanie, którego praca koncentruje się na związkach między nowymi technologie, takie jak sztuczna inteligencja, polityka rządu i makroekonomia.
Technologia rozpoznawania twarzy ma wiele praktycznych zastosowań, w tym odblokowywanie smartfonów, zapewnianie uwierzytelniania w aplikacjach i znajdowanie znajomych w postach w mediach społecznościowych. Badacze z MIT-Harvard skupili się na transakcjach obejmujących tak zwaną technologię inteligentnego miasta, w której często stosuje się rozpoznawanie twarzy w celu usprawnienia nadzoru wideo. W badaniu wykorzystano informacje o globalnych projektach inwigilacyjnych z Carnegie Endowment for International Peace oraz dane zebrane od chińskich firm zajmujących się sztuczną inteligencją.
W ostatnich latach amerykańscy prawodawcy i prezydenci wyrażali zaniepokojenie faktem, że Chiny zyskują przewagę nad Stanami Zjednoczonymi w technologii sztucznej inteligencji. Raport wydaje się dostarczać niezbitych dowodów na istnienie jednego obszaru, w którym ta zmiana już nastąpiła.
„Potwierdza to, dlaczego musimy ustalać parametry wokół tego typu technologii” — mówi Alexandra Seymour, współpracownik w Center for New American Security, która bada polityczne implikacje sztucznej inteligencji.
W USA rośnie ponadpartyjne zainteresowanie ograniczeniem chińskiej technologii na całym świecie. Pod rządami prezydenta Trumpa rząd USA nałożył zasady mające na celu ograniczenie korzystania z technologii 5G Huawei w Stanach Zjednoczonych i innych krajach oraz wycelował w chińskie firmy zajmujące się sztuczną inteligencją embargo na chipy. Administracja Bidena nałożyła bardziej rozległą blokadę chipów, która uniemożliwia chińskim firmom dostęp do najnowocześniejszych chipów lub technologii produkcji półprzewodników, i nałożyła sankcje na chińskich dostawców systemów rozpoznawania twarzy wykorzystywanych do monitorowania ujgurskich muzułmanów.
Seymour mówi, że dalsze wysiłki mające na celu ograniczenie eksportu rozpoznawania twarzy z Chin mogłyby przybrać formę sankcji wobec krajów, które importują tę technologię. Dodaje jednak, że Stany Zjednoczone również muszą dawać przykład reszcie świata w zakresie regulacji korzystania z rozpoznawania twarzy.
Fakt, że Stany Zjednoczone są drugim co do wielkości eksporterem technologii rozpoznawania twarzy na świecie, grozi podważeniem idei – promowanej przez rząd USA – że amerykańska technologia w naturalny sposób ucieleśnia wartości wolności i demokracji.
