To, co wydarzy się w ciągu najbliższych kilku miesięcy, będzie naprawdę miało znaczenie. Obfite opady mogą złagodzić sytuację i oddalić najgorszy scenariusz. Ale Europa potrzebuje bardzo dużo. „Mówimy o morzu, ilości wody równej morzu” — mówi Hannah Cloke z University of Reading w Wielkiej Brytanii. Szacuje, że pod względem objętości setki milionów litrów sześciennych deszczu musiałoby spaść na cały kontynent, aby wypełnić deficyt. Musiałoby to oznaczać opady powyżej średniej dla Francji i niektórych innych miejsc, w tym części Wielkiej Brytanii. Szanse na to niestety nie są duże.
Brytyjska agencja pogodowa Met Office szacuje, że istnieje 10-procentowe prawdopodobieństwo, że marzec, kwiecień i maj będą bardziej wilgotne niż średnia. I odwrotnie, istnieje 30-procentowe prawdopodobieństwo, że ten okres będzie bardziej suchy niż średnia – i jest to 1,5 razy więcej niż normalna szansa o tej porze roku. Met Office podkreśla, że jest to „szeroka perspektywa” i nadal mogą występować plamy bardzo mokrej pogody, nawet jeśli ogólnie pozostanie sucho.
Każdy deszcz, który pada, musi również padać we właściwy sposób i we właściwych miejscach. „Zawsze istnieje ryzyko, że jeśli uda nam się zebrać wszystko w ciągu dwóch dni, zobaczymy bardzo poważne powodzie” — mówi Cloke. „Chcemy, aby w ciągu najbliższych kilku miesięcy padał trwały, dość łagodny deszcz”.
Innym ważnym czynnikiem jest to, jak gorąco robi się tego lata, mówi Cammalleri. Fale upałów zwiększają zużycie wody i zwiększają szybkość parowania. Zaznacza, że europejskie prognozy nie sugerują, że temperatury będą tak upalne jak w zeszłym roku – choć i tam jest pewna niepewność.
Ponieważ szanse na suszę w tym roku są nie do zlekceważenia – delikatnie mówiąc – eksperci, którzy rozmawiali z WIRED, zalecili przygotowanie się teraz, aby uniknąć najgorszych skutków suchego lata. Ograniczenie zużycia wody jest oczywistym, ale kluczowym krokiem. Francja nie jest jedynym miejscem, w którym obowiązują ograniczenia w konsumpcji. W Wielkiej Brytanii zakaz korzystania z węży wodnych wprowadzony latem ubiegłego roku obowiązywał przez całą zimę w południowo-zachodnim hrabstwie Kornwalii i części sąsiedniego Devon.
W Katalonii w północno-wschodniej Hiszpanii właśnie wprowadzono nowe ograniczenia w zużyciu wody – gospodarstwa rolne muszą ograniczyć zużycie o 40 procent, a przemysł o 15 procent. Czyszczenie ulic wodą pitną nie jest już dozwolone. Z kolei w Szwajcarii niektóre władze lokalne rozprowadzają ulotki z apelem do mieszkańców, aby nie marnowali wody. „Powinniśmy przygotować się na najgorsze” – mówi Kumar.
W ostatnich latach różne kraje, w tym Szwajcaria, próbowały chronić swoje źródła wody, pokrywając lodowce i górski śnieg gigantycznymi płachtami, które odbijają słońce. Może to być skuteczne na małych obszarach, ale pod względem zapewnienia zasobów wodnych wielu milionom ludzi może nie być zrównoważoną opcją, sugeruje Manuela Brunner z ETH Zurich i Instytutu Badań nad Śniegiem i Lawinami w Davos w Szwajcarii.
Patrząc w perspektywie średnio- i długoterminowej, Brunner argumentuje, że jesteśmy świadkami zmiany świadomości dotyczącej suszy w Europie, na przykład w Szwajcarii, która jest u progu ustanowienia ogólnokrajowego systemu wykrywania i powiadamiania o suszach. „To duży krok, od niemówienia o ostrzeżeniach przed suszą do posiadania krajowej platformy ostrzegania przed suszą” – mówi. Usługa ma działać od 2025 roku.
Kraje muszą również zapanować nad nieszczelnymi rurociągami – w ten sposób traci się mniej więcej jedną czwartą wody pitnej w Europie. Być może wkrótce wszyscy będziemy pić więcej ścieków pochodzących z recyklingu. Naukowcy z Barcelony niedawno ocenili bezpieczeństwo ścieków, które normalnie byłyby wpompowywane do morza. W artykule opublikowanym w tym miesiącu wyjaśniają, że po obróbce chemicznej i rozcieńczeniu woda wydawała się bezpieczna do spożycia przez ludzi. Sugerują, że może to pomóc w zaopatrzeniu Barcelony w wodę podczas poważnych susz.
Duże zmiany są nieuniknione, mówi Cammalleri: „Dostosowania się do tego rodzaju suszy nie da się tak naprawdę rozwiązać za pomocą krótkoterminowych działań”. I chociaż antropogeniczna zmiana klimatu nie jest jedynym czynnikiem stojącym za trwającą w Europie suszą – naturalne wahania poziomu wody również odgrywają pewną rolę – coraz wyższe temperatury każdego lata pogarszają sytuację. Rada Brunnera w tej kwestii zawarta jest w zaledwie trzech słowach: „Zatrzymaj zmiany klimatu”.
