Firma twierdzi, że zaczęła wprowadzać możliwość korzystania z serwerów proxy w WhatsApp w ostatnich kilku miesiącach 2022 roku i uruchamia ją teraz, ponieważ większość ludzi korzysta z wersji jej aplikacji, która może obsługiwać serwery proxy. W swoim poście na blogu firma twierdzi, że zakłócenia w Internecie, takie jak w Iranie, „odmawiają ludziom praw człowieka i odcinają ich od otrzymania pilnej pomocy”.
Aby połączyć się z serwerem proxy WhatsApp, ludzie muszą znać dane serwera proxy. Zwykle można je znaleźć, gdy działają serwery proxy, przeszukując media społecznościowe. (Proxy nie działają podczas pełnych przerw w dostępie do Internetu, gdy nie ma łączności). Dane serwera proxy można wprowadzić w aplikacjach WhatsApp na iOS i Androida za pośrednictwem menu Przechowywanie i dane, które można znaleźć w ustawieniach aplikacji. WhatsApp mówi, że osoby, które chcą skonfigurować serwery proxy, mogą korzystać z portów 80, 443 lub 5222 oraz domeny lub subdomeny wskazującej adres IP serwera – opublikował szczegółową dokumentację na swojej stronie GitHub.
Wraz ze wzrostem liczby wyłączeń i przerw w dostępie do Internetu w ostatnich latach wzrosła liczba dostępnych narzędzi do obejścia cenzury. Najczęściej usługi anonimowości Tor i VPN są używane do obejścia rządowej cenzury, blokowania lub filtrowania aplikacji i stron internetowych. Jednak pojawiają się również nowe narzędzia: Samzdat Online umożliwia Rosjanom dostęp do zablokowanych serwisów informacyjnych bez wiedzy technicznej, a przeglądarka CENO jest oparta na technologii udostępniania peer-to-peer, co zdaniem organizacji zmniejsza zależność od sieci międzynarodowych.
Ksenia Ermoshina, badaczka doświadczeń użytkowników dla CENO i badaczka z Centre for Internet and Society CNRS i Citizen Lab, mówi, że CENO było szeroko stosowane podczas zamknięć w Iranie, a wprowadzenie przez WhatsApp serwerów proxy może również pomóc ludziom komunikować się tam, gdzie aplikacja jest zablokowana. Ermoshina mówi, że serwery proxy pomogły utrzymać Telegram online w Rosji w 2018 r., kiedy kraj ten bezskutecznie próbował zablokować aplikację do przesyłania wiadomości.
Istnieją jednak pewne ograniczenia dotyczące serwerów proxy, mówi Ermoshina. „Mogą znacznie spowolnić ruch, na przykład w zakresie połączeń lub udostępniania plików”. Połączenia przez serwery proxy mogą być również blokowane, jeśli władze odkryją ich dane. „VPN i serwery proxy są częścią narzędzi do zabawy w kotka i myszkę” — mówi Ermoshina. Ich twórcy zawsze starają się unikać cenzury. Im więcej osób korzysta z serwerów proxy, tym trudniej jest rządom je wszystkie zlikwidować.
Dla osób, które chcą uniknąć cenzury, prawdopodobnie przydatna będzie mieszanka narzędzi przeciwdziałających cenzurze. Jeśli to możliwe, ludzie powinni zbadać narzędzia, których planują użyć w przypadku przyszłego wyłączenia, i rozważyć wszelkie ryzyko, które może być dla nich unikalne. „Różni użytkownicy będą mieli różne potrzeby, modele zagrożeń i umiejętności techniczne, więc jedno narzędzie nie będzie odpowiednie dla wszystkich” — mówi Krapiva z Access Now. „Mam nadzieję, że Meta zapewni swoim użytkownikom wskazówki dotyczące tego, co mogą, a czego nie mogą robić serwery proxy i jak z nich bezpiecznie korzystać, ponieważ ludzie, którzy prawdopodobnie będą najbardziej potrzebować tej funkcji, będą są również najbardziej zagrożone”.
