80. rocznica wyzwolenia Auschwitz. Gośćmi około 50 ocalałych

Przed południem ocalali wraz z prezydentem RP Andrzejem Dudą wspólnie oddadzą hołd ofiarom składając wieńce i znicze przy Ścianie Straceń na dziedzińcu bloku 11 w były niemieckim obozie Auschwitz I. W tym miejscu w czasie istnienia obozu Niemcy rozstrzelali wiele tysięcy osób, głównie Polaków.

Główna ceremonia rozpocznie się o godzinie 16. w ogromnym namiocie ustawionym przed byłym obozem Auschwitz II-Birkenau w taki sposób, że większość historycznej bramy głównej znalazła się pod nim. Wydarzenie potrwa około 90 minut. Głos będzie należał do ocalałych. To oni powitają około 3 tys. uczestników uroczystości, w tym delegacje około 60 państw i organizacji międzynarodowych, wśród których będą koronowane głowy oraz prezydenci i premierzy. Ocalali wygłoszą główne przemówienia. To będzie kluczowe wydarzenie uroczystości.

Po byłych więźniach – w imieniu darczyńców Muzeum Auschwitz – przemówi Ronald Lauder, przewodniczący Światowego Kongresu Żydów. Głos zabierze też dyrektor oświęcimskiej placówki Piotr Cywiński.

Finałem ceremonii będą modlitwy duchownych różnych religii i wyznań. Zmówią między innymi kadisz oraz Psalm 42. Wydarzenie zwieńczy hołd złożony ofiarom przez ocalałych oraz szefów delegacji państwowych. Uczynią to przy ustawionym w miejscu celebry starym wagonie kolejowym, dokładnie takim, w jakich Niemcy deportowali Żydów na Zagładę.

Muzeum Auschwitz podało, że od 2009 roku wagon ten stoi na środku rampy w byłym obozie Birkenau; w miejscu, w którym lekarze SS przeprowadzali selekcje deportowanych Żydów, kierując większość z nich na śmierć w komorach gazowych. „Jest poświęcony pamięci około 420 tys. Żydów z Węgier, którzy od maja do lipca 1944 roku byli deportowani do Auschwitz” – podała placówka.

Honorowy patronat nad obchodami rocznicowymi objął prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. Polski prezydent będzie gospodarzem uroczystości. Obecni będą też m.in. przedstawiciele polskiego rządu, król Karol III (Zjednoczone Królestwo), prezydenci Frank-Walter Steinmeier (Niemcy) i Emmanuel Macron (Francja), kanclerz Niemiec Olaf Scholz, a także przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola. Izrael reprezentowany będzie przez ministra edukacji Joawa Kisza. Według informacji PAP na uroczystości będą też władze ukraińskie. Rosja, ze względu na jej agresję na Ukrainę, nie została zaproszona na wydarzenie.

27 stycznia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Tego dnia 80 lat temu Armia Czerwona wyzwoliła obóz Auschwitz. Stał się on symbolem zbrodni popełnionej przez Niemców na Żydach. To także miejsce kaźni Polaków, Romów i osób innych narodowości.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, by więzić w nim Polaków. Dwa lata później utworzyli Auschwitz II-Birkenau, w którym wybudowali infrastrukturę do zabijania na masową skalę Żydów, przede wszystkim komory gazowe i krematoria. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć kilkudziesięciu podobozów, w których wykorzystywano więźniów w niewolniczej pracy.

W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, w tym około 1 mln Żydów. Zginęło też 70 tys. Polaków, 21 tys. Romów, 14 tys. sowieckich jeńców wojennych i około 12 tys. więźniów innych narodowości, między innymi Czechów, Białorusinów, Jugosłowian, Francuzów, Niemców i Austriaków.