Tajne raporty dla prezydenta USA. „Trump szybko się nudził”

Pierwszym amerykańskim przywódcą, który otrzymywał raporty, był Harry Truman. Poirytowany dużą liczbą niespójnych, a nawet sprzecznych raportów różnych agencji wywiadu po zakończeniu II wojny światowej zlecił poprzedniczce CIA, czyli Centralnej Grupie Wywiadowczej (ang. Central Intelligence Group), codzienne dostarczanie syntetycznych raportów na temat najważniejszych wydarzeń na świecie. Pierwszy raport, pod nazwą „Daily Summary”, liczył trzy strony i został przekazany Trumanowi 15 lutego 1946 r. Od tego czasu te raporty otrzymują wszyscy prezydenci USA. Wbrew swojej nazwie raport nie trafia wyłącznie do prezydenta, ale również do wiceprezydenta, sekretarzy stanu i obrony oraz szefa Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Czasami służby wywiadowcze przygotowują specjalne wydania PDB wyłącznie dla prezydenta i to on decyduje, z kim się nimi podzielić.

Gdy nowy prezydent rozpoczyna kadencję, Urząd Dyrektora Wywiadu Narodowego pracuje nad tym, by uwzględnić jego preferencje. Na przykład Barack Obama poprosił o raporty w formie elektronicznej, które czytał na swoim iPadzie.

Sześć dni w tygodniu nie dla Trumpa

Codzienny raport prezydencki prezentuje podczas specjalnego briefingu pracownik Urzędu Dyrektora Wywiadu Narodowego. Prezydent George Bush brał udział w takich prezentacjach sześć dni w tygodniu — od poniedziałku do soboty — i bardzo rzadko zdarzało mu się je opuścić. Barack Obama również otrzymywał raporty przez sześć dni w tygodniu. Były prezydent Donald Trump nie był jednak nimi szczególnie zainteresowany i uczestniczył w prezentacjach nie częściej jak raz w tygodniu. Gdy objął urząd prezydenta, zwiększono mu liczbę briefingów, ale prezenterzy skarżyli się, że trudno przyciągnąć jego uwagę. Z zainteresowaniem oglądał jedynie wykresy, tabele i zdjęcia satelitarne. „Podczas ustnych prezentacji Trump zbacza z tematu, wyraża sceptycyzm, przechodzi do plotek zasłyszanych od przyjaciół, a nawet przestaje słuchać, gdy się mu mówi, że te informacje są nieprawdziwe” — pisał w 2020 r. „Business Insider”.

Urząd Dyrektora Wywiadu Narodowego zmienił więc format raportów dla Trumpa tak, by były maksymalnie zwięzłe i zawierały więcej grafik. Niezdolność Trumpa do „konsumowania” informacji wywiadowczych wyszła na jaw w 2020 r., gdy się okazało, że nie słyszał o przekazaniu przez Rosję pieniędzy bojownikom w Afganistanie za zabijanie amerykańskich żołnierzy, mimo że ta informacja została uwzględniona w jednym z codziennych raportów wywiadowczych.

Jako były senator i polityk od dziesięcioleci zaangażowany w politykę zagraniczną i bezpieczeństwo narodowe Joe Biden jest zainteresowany raportami służb wywiadowczych, szczególnie wobec trwającej wojny na Ukrainie. Po prezentacji dokumentu przez pracownika Urzędu Dyrektora Wywiadu Narodowego następuje trwająca 15-20 minut sesja pytań i odpowiedzi. By odpowiedzieć na wszystkie pytania Bidena, niekiedy prowadzący przyprowadza analityka lub eksperta, który pogłębia dane zagadnienie. Na początku prezydentury Bidena Biały Dom zapowiadał, że wiceprezydent Kamala Harris będzie uczestniczyła w briefingach wywiadowczych wraz z Bidenem, gdy tylko będzie w Waszyngtonie. Czas pokazał, że Harris dołącza do prezydenta tylko od czasu do czasu.

Polska w raportach wywiadu

Nie wiadomo, jakie informacje zawierają współczesne codzienne raporty prezydenckie, ponieważ są one objęte klauzulą tajności. Pewne wyobrażenie o charakterze tych dokumentów można sobie wyrobić na podstawie raportów sprzed lat. Centralna Agencja Wywiadowcza odtajniła niedawno raporty z czasów prezydentów Kennedy’ego, Johnsona, Nixona i Forda. Niektóre z nich zawierają informacje o Polsce. Na przykład w raporcie datowanym 17 grudnia 1970 r. na pierwszym miejscu znajduje się obszerny opis sytuacji po starciach w Trójmieście. Dalej następują informacje na temat przebiegu negocjacji ZSRR o ograniczeniu zbrojeń strategicznych, sytuacji w Laosie i Kambodży oraz Niemczech Wschodnich. Część dotycząca Polski brzmi następująco:

„Władze użyły drastycznych środków, aby powstrzymać zamieszki i walki uliczne w trzech nadmorskich miastach i stłumić mniejsze niepokoje w innych obszarach miejskich. Oficjalny komunikat Polskiego Radia potwierdził, że policja strzelała do tłumów zaangażowanych w grabieże, podpalenia i niszczenie budynków publicznych w Gdańsku, Gdyni i Sopocie. Z Warszawy wysłano posiłki!

Sześć osób zginęło, a 300 osób, w tym 150 policjantów, zostało rannych.

Na terenach nadmorskich wprowadzono godzinę policyjną od zmierzchu do świtu. Lokalne władze zaczęły wczoraj wzywać ludzi do powrotu do pracy i zadekretowały, że sklepy powinny być otwarte w godzinach dziennych.

Wszystkie raporty wskazują, że zamieszki wynikają z niezadowolenia z ostatnich rządowych podwyżek cen, mających na celu zmniejszenie popytu na artykuły spożywcze, zwłaszcza na mięso, które jest w niedoborze. Pomimo sprzeciwu reżim raczej nie cofnie się przed niczym, przede wszystkim dlatego, że niedobór mięsa jest równie realny jak gniew ludzi.

Wydaje się, że porządek został przywrócony, a silne środki bezpieczeństwa oraz zwyczajowe zaopatrzenie sklepów w specjalne świąteczne produkty żywnościowe powinny na razie utrzymać sytuację pod kontrolą. Napięcie będzie jednak trwało co najmniej do połowy 1971 r. Do tego czasu zapasy żywności, zwłaszcza mięsa, pozostaną w niedoborze. W tych okolicznościach drobne iskry mogą wywołać powtórkę z zaburzeń.”

Fragment książki „Zakamarki Białego Domu” Marka Wałkuskiego wydanej przez Wydawnictwo Editio. Tytuł, lead i skróty od redakcji „Newsweeka”. Książkę można kupić tutaj.