Zmiana czasu 2025. Kiedy trzeba przestawić zegarek na czas letni?

Zmiana czasu ma w teorii poprawiać naszą produktywność, samopoczucie oraz codzienne funkcjonowanie, ze względu na dostosowanie naszego biologicznego rytmu do światła dziennego.  

Co roku zmiana czasu z zimowego na letni wypada w ostatnią niedzielę marca. 

W 2025 roku odbędzie się ona w nocy z soboty 29 marca na niedzielę 30 marca. Zegarki przestawiamy z godziny 2:00 na 3:00, czyli do przodu. 

Niestety oznacza to dla nas, że będziemy spali tej nocy o godzinę krócej. Osoby wrażliwe na zmiany rytmu dobowego będą mogły odczuć tego skutki, ponieważ może pogorszyć się ich jakość snu oraz samopoczucie.

Zmiana czasu po raz pierwszy została zaproponowana przez Benjamina Franklina, który na celu miał dopasowanie naszej aktywności do naturalnego rytmu dnia. Zauważył on, że ludzie chodzą spać ze względu na obowiązującą godzinę, a nie świecące słońce. Dzięki przesunięciu czasu możliwe były oszczędności wynikające z braku potrzeby używania sztucznego oświetlenia. 

Pomysł pojawił się już pod koniec XIX wieku, ale w życie wszedł dopiero w 1916 roku, podczas I wojny światowej. To Niemcy wprowadzili zmianę czasu na zależnych od siebie terytoriach. Dodatkowa godzina światła słonecznego miała zmniejszyć zużycie cennego paliwa. Dwa lata później Amerykanie również wprowadzili to rozwiązanie.

W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w 1977 i od tego momentu obowiązuje nieprzerwanie. Wcześniej wprowadzano ją sporadycznie. W II RP tylko raz, w 1919 roku, przestawiono zegary. Po ok. 20 latach przerwy, niemieccy okupanci ponownie zmusili Polaków do zmiany czasu na zajętych terytoriach w latach 1939-1944. 

W PRL-u czas zmieniano w latach 1945-1949 oraz 1957-1964. Po 12-letniej przerwie wprowadzono ponownie zmianę czasu, która obowiązuje do dzisiaj.

Obecnie zmiana czasu obowiązuje w ok. 70 krajach. Jedynie cztery kraje leżące w Europie nie przestawiają wskazówek – jest to Islandia, Turcja, Białoruś oraz Rosja. Wiele państw, w szczególności te znajdujące się w pobliżu równika, nie stosują zmiany czasu ze względu na to, że różnice pomiędzy długością dnia i nocy są nieduże.

W Stanach Zjednoczonych zegarki również są przestawiane, ale nie we wszystkich stanach. Wyjątkami są Arizona oraz Hawaje. Na podobnych zasadach działa to w Australii, gdzie tylko w wybranych stanach obowiązuje zmiana czasu. Rosja zrezygnowała ze zmiany czasu w 2011 roku, przyjmując czas letni jako obowiązujący na stałe. Po trzech latach zmieniła decyzję i na stałe wprowadziła czas zimowy.

W Ameryce Południowej również można zauważyć zmiany. Chile, które jeszcze do 2015 roku stosowało ten mechanizm, wprowadziło czas letni na stałe. Podobnie postąpiła Brazylia – po stosowaniu praktyki przez kilkadziesiąt lat – w 2019 roku zrezygnowała z niej.

Ze względu na liczne badania naukowe oraz prośby obywateli, którzy wypowiadają się przeciwko zmianie czasu, Unia Europejska zaproponowała w 2018 roku odejście od tej praktyki. Prace nad projektem zostały jednak przerwane przez pandemię. W 2021 roku Komisja Europejska zaproponowała, aby państwa członkowie odeszły od obecnie stosowanych zasad zmiany czasu do 2026 roku.