Wyniki badań mogą nie być zaskoczeniem, ale z pewnością są potwierdzeniem tego, co uważamy za zdrowe lub nie. Wyniki badań epigenetycznych (dotyczących aktywacji genów) przeprowadzonych na Polakach dają jasne odpowiedzi, co przyspiesza starzenie, a co je spowalnia. Badania zostały zrealizowane w ramach projektu EPIGENOM. Teraz zaprezentowano pierwsze na tak dużą skalę badanie zegarów epigenetycznych w populacji polskiej i przeprowadzono kompleksową analizę związków różnych nawyków i stylu życia z tempem starzenia się Polaków. Naukowcy podkreślają, że starzenie epigenetyczne jest wypadkową działania stylu życia i genów. O wynikach badania poinformował Uniwersytet Jagielloński, a szczegółowe wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie GeroScience.
Starzenie to nie tylko wiek chronologiczny
Jak podkreślają autorzy badania, wiek chronologiczny (to, ile się ma lat) stanowi jednak jedynie bardzo przybliżoną miarę procesów starzenia, a osoby w tym samym wieku chronologicznym mogą wykazywać znaczące różnice w indywidualnym tempie starzenia się. Badania przeprowadzone w ostatnich 10 latach wykazały, że starzenie się organizmu wykazuje silny związek z metylacją DNA. Tłumacząc najprościej to chemiczna modyfikacja DNA, a wzór metylacji DNA zmienia się wraz z wiekiem. Co istotne, metylacja DNA może być w pewnym stopniu wrażliwa na wpływ czynników środowiskowych, w tym stylu życia, a pomiar wieku epigenetycznego stanowi bardzo dobrą miarę starzenia biologicznego.
Palacze szybciej się starzeją, a joga odmładza
Badania potwierdziły negatywny wpływ palenia papierosów na procesy starzenia. Badania wykazały, że Polacy palący papierosy są biologicznie średnio ok. 4 lata starsi niż osoby niepalące. Wśród negatywnych czynników przyspieszających starzenie znalazło się także wyższe BMI i jedzenie mięsa.
Badania potwierdziły też korzystny wpływ na organizm aktywności fizycznej, ale jednocześnie po raz pierwszy na świecie wykazały korzystny wpływ jogi (technik relaksacyjnych i medytacji) na starzenie epigenetyczne. Jak wskazują polscy naukowcy, korzystny wpływ na tempo starzenia się ma ograniczenie ilości spożywanego mięsa, jedzenie większej ilości warzyw i odpowiednia liczba godzin snu. Po raz pierwszy na świecie wykazano również, że spożycie kawy działa korzystnie na starzenie epigenetyczne związane ze stanem zapalnym.
Projekt EPIGENOM realizowany jest ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. W skład konsorcjum wchodzą: Uniwersytet Jagielloński, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji w Warszawie i Uniwersytet Łódzki.