Analityk wskazuje na słabą stronę Trumpa. „Bagatelizuje zagrożenia”

Po wygraniu wyborów prezydenckich przez Donalda Trumpa pojawiły się obawy o poważne zmiany w polityce klimatycznej Stanów Zjednoczonych. Stanowisko polityka w tym temacie od lat jest podobne.

– Według Trumpa polityka klimatyczna jest prochińska i niesprawiedliwa, obniża konkurencyjność amerykańskich firm, powoduje wyższe ceny paliwa na tamtejszych stacjach, ogranicza potencjał przemysłowy Stanów – wyjaśnia Tymon Pastucha, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych ds. polityki energetycznej.

Podczas ostatniej kampanii Trump przypomniał hasło „drill baby drill” (wierć, kochanie, wierć). Jak podkreśla, zależy mu na dobrobycie Amerykanów. W jego opinii oznacza to korzystanie z paliw kopalnych bez zważania na wpływ wydobycia na zmiany klimatyczne.

– Jednocześnie nie dostrzega on zagrożeń związanych ze zmianami klimatu lub je bagatelizuje – uważa Pastucha. – Wskazuje, że cieplejsze morze czy dłuższe lato na Florydzie jest pozytywną zmianą, ale generalnie nadal nie przejmuje się tym – dodaje.

Prezydent elekt zapowiadał odwrócenie się od różnego rodzaju działań klimatycznych. Możliwe jest choćby wycofanie się z Porozumienia Paryskiego przez USA (co zrobił zresztą przy poprzedniej kadencji w 2017 r., zaś jego następca Joe Biden odwrócił tę decyzję). Porozumienie to zbiór działań, który ma doprowadzić do ograniczenia emisji dwutlenku węgla. 

– Wycofanie się Stanów Zjednoczonych z Porozumienia Paryskiego na długie lata podważyłoby pozycję Stanów Zjednoczonych jako jednego z ważniejszych graczy i inicjatorów przeciwdziałania zmianom klimatu – uważa Tymon Pastucha.

Głośno jest o tym przy okazji odbywającego się w Azerbejdżanie szczytu klimatycznego ONZ COP29.

– Pojawiają się komentarze, że może to być jeden z ostatnich takich ważnych szczytów COP, a może i najważniejszy od 2015 roku. Z tego względu, że to ostatni moment, kiedy można dogadać się ze Stanami Zjednoczonymi, bo jeszcze biorą udział w globalnej dyskusji. Jeśli USA opuszczą dyskusję, inne państwa będą miały przyzwolenie na bagatelizowanie kwestii klimatycznych. Co w dalszej kwestii przełoży się na przyspieszenie tych zmian – mówi analityk.

W jego ocenie z perspektywy klimatu ta prezydentura „nie będzie dobra”.

Tymczasem Donald Trump kompletuje swój przyszły gabinet. Na szefa Agencji Ochrony Środowiska (EPA), bardzo ważnego ciała dla kształtowania polityki środowiskowej i klimatycznej, wskazał byłego kongresmena Lee Zeldina.

– Zeldin tak naprawdę obiecuje „zapewnić sprawiedliwe i szybkie decyzje deregulacyjne”, żeby można było wydobywać i inwestować w Stanach więcej. Jedyne, do czego odniósł się w kwestii środowiska w komentarzu po informacji o jego nominacji, to do „zapewnienia najczystszego powietrza i wody na naszej planecie” – mówi Pastucha.

Wspomniane słowo padły w opublikowanym we wtorek wpisie w mediach społecznościowych. „Przywrócimy dominację energetyczną USA, ożywimy nasz przemysł samochodowy, aby przywrócić amerykańskie miejsca pracy i uczynimy USA światowym liderem AI. Zrobimy to, chroniąc dostęp do czystego powietrza i wody” – stwierdził Zeldin.

Według eksperta PISM te działania będą na rękę wielkim koncernom wydobywczym, nie będą zaś służyć ochronie środowiska czy klimatu, co przełoży się na dobrostan obywateli. 

– Zeldin dotychczas rzadko wypowiadał się na temat kwestii środowiskowych lub klimatycznych, chociaż w 2014 r. powiedział, że „nie jest jeszcze przekonany do ogólnego argumentu, że mamy tak poważny problem jak inni ludzie” z globalnym ociepleniem, a w 2018 r. dodał, że nie popiera paryskiego porozumienia klimatycznego. Ponadto jego wybór może przełożyć się na duże zmiany w funkcjonowaniu samej Agencji Ochrony Środowiska – co dodatkowo ograniczy efektywną ochronę środowiska i klimatu – uważa Tymon Pastucha.

W kontekście przyszłej polityki klimatycznej Donalda Trumpa nadal bazujemy na domysłach, czekając na konkrety. Tymon Pastucha widzi ryzyko, że nowy prezydent USA będzie ją instrumentalizował. – Będzie wykorzystywał fragmenty polityki klimatycznej do osiągania własnych celów w polityce międzynarodowej, na przykład do nakładania ceł na różne produkty, sektory i państwa – tłumaczy.

Jak na zmiany polityki klimatycznej USA zareaguje zachodnia Europa? Analityk PISM nie ma wątpliwości, że część środowisk przyjmie amerykańskie postulaty i zacznie je w jakimś stopniu wcielać w życie, jednak w najbliższym czasie nie wydarzy się gwałtowną zmiana kierunku. – Wydaje mi się, że Unia Europejska wykorzysta wycofanie się Stanów, żeby wzmocnić swoją pozycję w różnego rodzaju negocjacjach klimatycznych, wypromować się na pozycji lidera w kwestii technologii, obniżania emisji itd. Pytanie, jak w tej sytuacji zachowają się Chiny? – zastanawia się Pastucha. 

Ekspert widzi natomiast, że nastroje społeczne w kwestii polityki klimatycznej w Europie zaczęły się odwracać. – Obserwujemy też zmianę narracji. UE, Ursula von der Leyen czy inny liderzy unijni mówią coraz bardziej o przesuwaniu się tego nacisku ze stricte klimatu i środowiska, w stronę ochrony przemysłu, rozwój nowych technologii. Coraz częściej mówią językiem korzyści, które wynikają z zielonej transformacji, a coraz mniej językiem kosztów – mówi Pastuch.

– Chęć wzmocnienia przez UE pozycji lidera zielonej transformacji z naszej perspektywy jest pewnym światełkiem w tunelu – podkreśla analityk. – Trzeba pamiętać, że gra o klimat nie jest grą, w której jedni mogą wygrać, a drudzy przegrać. Jeśli angażują się tylko niektórzy, negatywny efekt odczują wszyscy. Więc jest tu nadzieja, ale nie rozwiązuje to problemu.

Chcesz porozmawiać z autorką? Napisz: anna.nicz@firma.interia.pl

Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 200 tys. obserwujących nasz fanpage – polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!