Kawa będzie jeszcze smaczniejsza? Naukowcy odkryli jej genetyczny sekret

Kawa jest drugim w kolejności najpopularniejszym towarem handlowym na świecie. Wyprzedza ją tylko ropa naftowa. Kawa jest pijana na całym świecie w ogromnych ilościach. To miliardy filiżanek dziennie. Wiele osób nie wyobraża sobie rozpoczęcia dnia bez tego napoju, a w XVI-wiecznym Konstantynopolu podobno niedostarczenie żonie wystarczającej ilości kawy było powodem do rozwodu.

Najpopularniejszą odmianą, którą możemy spotkać w sklepach jest arabika (Coffea arabica). Nieco słabsza od robusty (Coffea canephora), ale przez wielu uważana jest za smaczniejszą. Ma słodkawo-kwaskowaty smak, w przeciwieństwie do tej drugiej, która w smaku jest gorzkawa. Warto jednak wspomnieć, że są osoby, które cenią sobie charakterystyczny smak robusty, jednak tego sporu nie będziemy dzisiaj rozstrzygać. Trzeci gatunek – liberica (kawa liberyjska, Coffea liberica) jest uprawiany na całym świecie, ale rzadko jest używany do napojów kawowych (zaledwie 1-2 proc. światowej produkcji).

Najnowsze badania, podsumowujące 40-letnie zmiany klimatu sugerują, że te mogą znacząco wpłynąć na tereny, na których uprawia się kawę. Być może pomocna okaże się najdokładniejsza jak dotąd mapa genetyczna kawy arabika, którą stworzyli włoscy naukowcy. Nowe spojrzenie na strukturę genetyczną rośliny pomoże w hodowli nowych upraw kawy. Może to doprowadzić do powstania kawowców, które będą lepiej radzić sobie w ocieplającym się świecie.

W badaniu wykorzystano najnowszą technologię sekwencjonowania DNA, aby zbadać skład genetyczny kawy arabika z niespotykaną dotąd szczegółowością. Dzięki temu możliwe stało się dotarcie do genów odpowiadających za charakterystyczny smak naparu.

Odpowiednio wykorzystana wiedza pozwoli plantatorom nie tylko opracować nowe odmiany kawy o pożądanym smaku i aromacie, ale także dostosować uprawy do warunków zmieniającego się klimatu, takich jak rosnące temperatury i zmniejszające się opady. Być może pojawią się kawowce bardziej odporne na ataki szkodników i chorób.

Literatura: Scalabrin, S., Magris, G., Liva, M. et al. A chromosome-scale assembly reveals chromosomal aberrations and exchanges generating genetic diversity in Coffea arabica germplasm. Nat. Commun. 15, 463 (2024). https://doi.org/10.1038/s41467-023-44449-8