Ogromny wzrost zachorowań na zakaźną chorobę. WHO bije na alarm

Badacze w określanej przez siebie jako alarmującej analizie wzięli pod uwagę lata 2022 i 2023. Jak podał dr Hans Henri P. Kluge, dyrektor regionalny WHO na Europę, w roku 2023 zakażeniu uległo około 42,2 tysiące osób, podczas gdy w całym roku 2022 było ich jedynie 941. 

Najwięcej przypadków odry odnotowano w Kazachstanie – 13,6 tysięcy 667, Rosji – 10,7 tys., Kirgistanie – 5,4 tys. oraz Turcji – 4,5 tys. przypadków.  W Europie Zachodniej rekord należał do Wielkiej Brytanii – 183 przypadki.

Według WHO wzrost ten wynika z mniejszej niż zwykle liczby dzieci zaszczepionych podczas pandemii COVID-19. Według danych WHO wskaźniki zaszczepienia pierwszą dawką szczepionki MMR, która chroni przed odrą, spadły w całej Europie z 96 proc. w 2019 r. do 93 proc. w 2022 r. W tym samym okresie odsetek zaszczepień drugą dawką spadł z 92 do 91 proc. Ten z pozoru niewielki spadek oznacza, że ponad 1,8 miliona europejskich dzieci nie zostało zaszczepionych w ciągu dwóch lat.

Powszechnie stosowana szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce podawana jest w dwóch dawkach – pierwsza w wieku 13-15 miesięcy, druga – około szóstego roku życia. „Pandemia znacząco wpłynęła na działanie systemu szczepień w tym okresie, powodując nagromadzenie się dzieci nieszczepionych i niedoszczepionych” – podaje WHO. Dzieci niedoszczepione to te, które dostały tylko jedną dawkę.

W ubiegłym roku odra dotknęła wszystkie grupy wiekowe – zarówno osoby młode, jak i starsze. Dwa na pięć stwierdzanych na świecie przypadków dotyczyły dzieci w wieku 1-4 lat, a jeden na pięć przypadków – dorosłych w wieku 20 lat i starszych. 

Od stycznia do października 2023 roku w całej Europie do szpitala z powodu odry przyjęto 20 tys. 918 osób. W dwóch krajach zgłoszono także pięć zgonów spowodowanych odrą.

Sytuacja jest groźna dla osób z obniżoną odpornością, przede wszystkim dzieci, u których ze względu na przeciwwskazania o charakterze medycznym szczepienia są opóźnione lub niemożliwe do wykonania (np. dzieci ze zdiagnozowanymi chorobami nowotworowymi), a także dla osób poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu (np. po przeszczepach narządów).

Władze WHO ostrzegają, że wobec stale rosnącej liczby zachorowań potrzebne będą „pilne działania”, na przykład kampanie informacyjne i masowe szczepienia. Wszystkie kraje w regionie europejskim proszone są o szybkie wykrywanie ognisk odry i reagowanie na nie, a także o zapewnienie szczepionek większej liczbie osób.

Odra znana jest jako najbardziej zaraźliwa ze wszystkich chorób wirusowych. Osoby zakażone wirusem mogą zakażać innych już na kilka dni przed wystąpieniem pierwszych objawów i do trzech dni od wystąpienia wysypki. Wirus pozostaje aktywny i zakaźny w powietrzu i na skażonych powierzchniach przez kilka godzin. Przebieg odry może być ciężki w każdym wieku. Często zaczyna się od wysokiej gorączki i wysypki, która zwykle ustępuje w ciągu 10 dni. 

Najczęstszymi powikłaniami odry są: zapalenie ucha środkowego, zapalenie płuc, poinfekcyjne zapalenie mózgu oraz podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE). Może także dojść do utraty wzroku. Przechodzenie choroby w trakcie ciąży może prowadzić do urodzenia martwego dziecka, poronienia i urodzenia dziecka z niską masą urodzeniową.