Rosyjski gigant chce wywołać „sztuczny kryzys”. Celem jeden kraj

Ukraina nie zdecydowała się na przedłużenie umowy tranzytowej na gaz ziemny. Analitycy z Instytutu Studiów nad Wojną wskazują na problemy, które pojawiły się w związku z tym w  Naddniestrzu (prorosyjskim autonomicznym regionie we wschodniej Mołdawii – red.). Gazprom próbuje wykorzystać wstrzymanie tranzytu, by wywołać tam „sztuczny kryzys”. 

„Gazprom wstrzymał dostawy gazu przez Ukrainę do Naddniestrza 1 stycznia, twierdząc, że Mołdawia nie spłaciła długu o wartości 709 mln dolarów” – czytamy w raporcie ISW. Eksperci, powołując się na wyniki audytów przeprowadzonych przez brytyjskie i norweskie firmy, wskazują natomiast, że w 2022 roku Mołdawia była winna 8,6 mln dolarów. 

Mołdawia prowadziła negocjacje w sprawie dostaw gazu z Rosji przez rurociąg TurkStream, biegnący do Turcji. Gazprom odmówił. 

Analitycy ISW informują, że rosyjski gaz zasilał naddniestrzańską elektrownię Cuciugan, która przesyłała znaczną część energii elektrycznej do Moładawii. Zyski z tej transakcji wpływały do budżetu Naddniestrza. 1 stycznia, po „zakręceniu kurka” elektrownia musiała przejść jednak na węgiel, którego rezerwy mają starczyć na 50 dni. 

Operator Tiraspoltransgaz wstrzymał dostawy ciepłej wody i ogrzewania do większości mieszkańców Naddniestrza. 

„Mołdawia zwiększyła import energii elektrycznej z Rumunii, aby zrekompensować utracone dostawy z Naddniestrza” – podaje ISW. Ponadto mołdawskie spółki zaoferowały firmie Tiraspoltransgaz pomoc w pozyskaniu gazu z europejskich rynków. Surowiec miałby płynąć do Mołdawii, a następnie do Naddniestrza przez Bułgarię, Rumunię i Ukrainę. 

Instytut Studiów nad Wojną przypomniał o konsekwencjach finansowych dla Rosji, jakie niesie za sobą nieprzedłużenie umowy na tranzyt gazu przez Ukrainę. 

„Utrata dochodów z gazu prawdopodobnie negatywnie wpłynie na rosyjskiego państwowego operatora energetycznego Gazprom, który zmaga się ze spadkiem dochodów z gazu z Europy od 2022 r.”- piszą analitycy. W raporcie przypomniano szacunki agencji Bloomberg, według których rosyjski koncern ma stracić 6 mln dolarów rocznie. 

„Władze rosyjskie i ukraińskie potwierdziły, że rosyjski gaz przestał płynąć przez terytorium Ukrainy od rana 1 stycznia, a rosyjscy urzędnicy i media w dużej mierze wyrażali przekonanie, że wstrzymanie dostaw gazu przez Ukrainę zaszkodzi Europie, ale nie Rosji” – poinformowano. 

Analitycy przypomnieli również, że według BBC Russian Service głównym źródłem dochodów Gazpromu w 2021 roku był 45-procentowy udział Rosji w europejskim rynku gazu. Obecnie jedyną trasą eksportu gazu do Europy jest gazociąg TurkStream, który omija Ukrainę, biegnąć przez Morze Czarne do Turcji.