Sejm ustanowił patronów 2025 roku. Kto znalazł się na zaszczytnej liście?

Co roku Sejm i Senat wybierają osoby lub wydarzenia, które będą patronami danego roku. Takie działanie ma na celu uhonorowanie tych, którzy w szczególny sposób przyczynili się do rozwoju Polski w różnych dziedzinach i mieli znaczenie dla historii kraju. 

Sejm zdecydował, że w 2025 roku wydarzeniem patronującym będzie Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów w Gnieźnie. Z osobowości na patronów wybrano natomiast:

• Stefana Żeromskiego 
• Olgę Boznańską 
• Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc 
• Antoniego Słonimskiego 
• Franciszka Duszeńki 
• Generała Kazimierza Sosnkowskiego

W 2025 roku przypada 1000. rocznica koronacji dwóch pierwszych królów polskich, czyli Bolesława Chrobrego oraz Mieszka II Lamberta. Wydarzenie odbyło się w Archikatedrze Gnieźnieńskiej w 1025 roku.

To właśnie Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów w Gnieźnie zostało wybrane na patrona 2025 roku, aby uczcić królów oraz każdego, kto przyczynił się do budowy państwa polskiego. 

W uchwale wspomniane zostają wymienione inne ważne wydarzenia, które się na to złożyły, jak m.in. założenia Gniezna przez Lecha, Chrzest Polski czy Zjazd Gnieźnieński. 

W 2025 roku obchodzona będzie 100. rocznica śmierci Stefana Żeromskiego. Uważany jest on za jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy i duchowy autorytet polskiej inteligencji. 

W uchwale w sprawie ustanowienia roku 2025 Rokiem Stefana Żeromskiego wskazano również, że Żeromski prowadził intensywną działalność niepodległościową i patriotyczną. Od 1914 roku służył w Legionach i uczestniczył w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach. Do tego „był projektodawcą Akademii Literatury Polskiej, prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich i polskiego oddziału PEN Clubu, a w 1918 roku stanął na czele Rzeczypospolitej Zakopiańskiej”.

Polska dla Stefana Żeromskiego była bardzo ważna, a potwierdza to dewiza, którą miał zapisaną w dzienniku:

Olgę Boznańską wybrano na patrona 2025 roku ze względu na przypadającą w tym roku 160. rocznicę urodzin i 85. rocznicę śmierci artystki. Uznawana jest ona za najważniejszą i najbardziej znaną twórczynię przełomu XIX i XX wieku.

Patronowanie malarki ma na celu wyrażenie uznania dla jej wybitnego dorobku. Obrazy Olgi Boznańskiej stanowią najważniejsze dzieła polskiego malarstwa modernistycznego i kanonu historii sztuki. 

Są one szeroko znane i doceniane za granicą, dzięki czemu zdobywała prestiżowe nagrody. Boznańską odznaczono francuską Legią Honorową i orderem Polonia Restituta.

W 2025 roku, a dokładnie 15 listopada przypada 130. rocznica urodzin Antoniego Słonimskiego. Był to poeta, pisarz, tłumacz, publicysta, rysownik, krytyk literacki, który pozostawił po sobie znaczący dorobek literacki. Najważniejszy w jego karierze był wiersz „Alarm” z 1939 roku, który zagrzewał Polaków do walki z okupantem.

Poza tym Antoni Słonimski został doceniony za swoją działalność publiczną, w której sprzeciwiał się przemocy i terrorowi politycznemu. Bronił wolności słowa, praw artystów do tworzenia i walczył o ich prawa materialne. 

Protestował przeciw cenzurze, przez co w 1964 roku wydano wobec niego zakaz druku i wyjazdów zagranicznych.

Franciszka Duszeńko uchwalono patronem 2025 roku, aby oddać hołd jego dokonaniom artystycznym. W tym roku będzie obchodzona 100. rocznica urodzin tego wybitnego rzeźbiarza. Urodził się on 6 kwietnia 1925 roku w Gródku Jagiellońskim.

Największymi osiągnięciami Duszeńki są dwa pomniki: pomnik Ofiar Obozu Zagłady w Treblince (1964 r.) oraz pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte w Gdańsku (1966 r.). Za jego wybitne dzieła uważa się także m.in. pomnik Artylerii Polskiej w Toruniu oraz pomnik Marii Konopnickiej w Gdańsku. 

Franciszek Duszeńko został odznaczony licznymi nagrodami i wyróżnieniami, w tym dostał m.in. Medal Tysiąclecia oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Jego rzeźby mają szczególne znaczenie dla dramatycznej historii XX wieku i stanowią świadectwo tragicznych wydarzeń, które działy się w trakcie II wojny światowej.

W 2025 roku będzie patronować nam również gen. Kazimierz Sosnkowski. Urodził się on 19 listopada 1885 roku w Warszawie, więc będziemy obchodzić 140. rocznicę urodzin generała. Takiego wyboru dokonał Sejm ze względu na uczczenie wytrwałej walki o niepodległość kraju i znakomitą organizację Wojska Polskiego w wykonaniu Sosnkowskiego.

Współpracował on z Józefem Piłsudskim, który to zainspirował go do założenia we Lwowie Związku Walki Czynnej. Ta tajna organizacja paramilitarna była później zalążkiem przyszłego Wojska Polskiego. Później z organizacji utworzono Związki Strzeleckie, które przekształcono w Legiony Polskie.

Generał Kazimierz Sosnkowski w II Rzeczpospolitej był ministrem spraw wojskowych i inspektorem armii. W 1939 roku po wybuchu II wojny światowej dowodził Frontem Południowym, który walczył przeciwko Niemcom pod Lwowem.

Sejm zdecydował również, że w 2025 roku patronować będzie blisko 22 tys. oficerów i przedstawicieli polskiego państwa, którzy zostali pomordowani na mocy rozkazu Kremla z dnia 5 marca 1940 roku. 

W tym roku przypada 85. rocznica rosyjskiej zbrodni.