„Stres nawet pod domem”. Śmierć Lizy pogłębiła problem

Niedziela nad ranem. Ścisłe centrum Warszawy. W pobliżu sklepy, restauracje, ok. 100 metrów dalej ulica Marszałkowska, jedna z głównych arterii miasta. W bramie na ul. Żurawiej 47 dozorca znajduje nieprzytomną młodą kobietę. 

25-latka trafia na oddział intensywnej terapii i anestezjologii jednego ze stołecznych szpitali. Okazuje się, że została zgwałcona, a potem napastnik próbował ją udusić. Sprawca w kominiarce podbiegł do niej z tyłu, przyłożył nóż do szyi i wepchnął ją do bramy. Po kilku dnia kobieta umiera. Miała na imię Liza. Przyjechała do Polski z Białorusi.

Napastnika zatrzymano już po kilku godzinach. Ponadto, jak podają media, policja zidentyfikowała osoby, które mijały bramę w czasie ataku. Na ulicy zainstalowany jest monitoring. 

– Brakuje konkretnych rozwiązań w zakresie monitoringu i oświetlenia niektórych ulic, co leży w zakresie miasta. Zastanówmy się, co możemy zrobić, żeby było bezpieczniej – mówiła kilka dni później w radiowej „Jedynce” wicemarszałkini Senatu Magdalena Biejat, kandydatka na prezydentkę Warszawy. Tymczasem w sieci przelewa się dyskusja na temat bezpieczeństwa kobiet w przestrzeni miejskiej po zmroku. Wiele z nich mówi o swoich sposobach na to, by czuć się choć trochę bardziej komfortowo w takich sytuacjach. 

– Mimo że mieszkam w dużym mieście, niestety nie mam w sobie poczucia bezpieczeństwa, gdy wracam do domu po zmroku – przyznaje Kamila z Trójmiasta. – Nie jestem już w tym wieku, by spędzać wieczory i noce poza domem, ale jeśli już czasem się to zdarzy – staram się mimo wszystko zorganizować sobie transport, najlepiej poprzez bliską osobę. Nawet samotne podróże taksówką nie są komfortowe, zawsze z tyłu głowy jest myśl, że coś może zdarzyć się wbrew mojej woli – opowiada.

37-latka podkreśla, że stres dopada ją nawet na krótkim odcinku od bramy z ulicy do drzwi wejściowych do klatki w budynku. – Zawsze ktoś przecież może czaić się za rogiem – tłumaczy.

– Nie noszę ze sobą gazu, może to błąd, ale zawsze zastanawiam się, czy w przypadku ewentualnej sytuacji zagrożenia jego użycie nie rozsierdzi jeszcze bardziej potencjalnego napastnika – mówi Kamila. Jak przyznaje, najlepszą obroną wydaje jej się po prostu pozostanie w domu. – Ale czy to rozwiązanie, na które kobiety mają godzić się w XXI wieku? – pyta.

O wspomnianym przez Kamilę gazie pieprzowym mówi też mł. insp. Małgorzata Sokołowska, prowadzącą w mediach społecznościowych profil „Z pamiętnika policjantki”. W poście „Czy posiadanie gazu pieprzowego jest legalne w Polsce? I o czym trzeba bezwzględnie pamiętać korzystając z niego” wyjaśnia najważniejsze zasady użycia tego środka do ewentualnej samoobrony. I poleca używanie gazu w żelu.

Od kobiet mieszkających w różnych polskich miastach słyszymy o innych sposobach na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa: trzymanie w garści kluczy, ustępowanie idącej za nami osobie, udawanie, że rozmawia się z kimś przez telefon. Mieszkanka Szczecina wspomina też o dostosowywaniu trasy powrotu do domu.

– Na pewno dobieram trasę tak, by czuć się bezpieczniej. Albo przyspieszam na podejrzanych odcinkach. Szczególnie, jeśli gdzieś słychać głośne śmiechy, rozmowy, krzyki – od razu spinam się w środku. Na pewno po zmroku nie poruszam się po mieście tak samo swobodnie, jak za dnia – mówi kobieta.

– Zimą czuję się trochę bezpieczniej, bo mogę założyć kaptur, a do tego jestem dość wysoka, więc nie wydam się „wystarczająco kobieca”, by mnie ktoś zaczepiał. Bo nawet zaczepka słowna potrafi być stresująca, gdy się idzie samemu. Brzmi trochę głupio, jak się o tym opowiada, ale w głowie powstają różne strategie, by poczuć się bezpiecznie i nie wpaść w spiralę stresu podczas pieszej trasy po zmroku – dodaje.

– Nie czuję się bezpiecznie, staram się wracać do domu w grupie, w pociągach nocnych siadać blisko konduktora, tam, gdzie siedzi więcej ludzi – opowiada z kolei Maria. Kobieta mieszkała w kilku polskich miastach, w tym w Poznaniu i Warszawie, teraz dojeżdża do stolicy do pracy. 

Ona też rozważa zaopatrzenie się w gaz pieprzowy. – Ostatnio myślałam też o wzięciu udziału w warsztatach z samoobrony dla kobiet. Raczej chodzę szybko i staram się unikać kontaktu wzrokowego z osobami wyglądającymi niebezpiecznie, a jednocześnie nie chcę oceniać ludzi po wyglądzie, więc to dosyć trudne. Jestem raczej otwarta, często pomagam ludziom na ulicy, robię zakupy czy rozmawiam z kimś po prostu i na razie, na szczęście, nikt nie użył tego przeciwko mnie – podkreśla Maria.

– Jeśli idę sama przez miasto, to często mam na jednym ręku zawieszone klucze, a w drugim telefon z wybranym numerem do bliskiej osoby, na który mogę zadzwonić, gdy poczuję się zagrożona – opowiada kobieta.

Strategii zapewne jeszcze znacznie więcej. Dla wielu kobiet dobrze znane jest też hasło „daj znać, jak będziesz w domu”. Krótki, ale ważny komunikat wymieniamy jest często, np. gdy jedna z osób w towarzystwie sama wraca do domu. To także pewien symbol braku poczucia bezpieczeństwa, o którym mówią nam kobiety.

Mężczyzna, który napadł na Lizę to 23-letni mieszkaniec Warszawy Dorian S. Napastnik przyznał się do winy. Usłyszał zarzuty związane z usiłowaniem zabójstwa, teraz prawdopodobnie stanie przed sądem. 

W środę o g. 18 z ul. Żurawiej 47 ruszy marsz przeciwko przemocy. W opisie wydarzenia w mediach społecznościowych czytamy: „Miała na imię Liza, 25 lat, brązowe oczy i talent do projektowania czapek. Przyjechała do Polski jako uchodźczyni z Białorusi. Nie dowiemy się już, o czym marzyła i co planowała – w nocy, w centrum Warszawy, w ekskluzywnej dzielnicy, została brutalnie zgwałcona i zamordowana. Nikt nie zareagował, nikt nie zadzwonił na 112”.

Chcesz porozmawiać z autorką? Napisz: [email protected]