Te giganty były monstrualne. Żyły też w Polsce. To ich pierwsze tropy

Palaeoloxodon antiquus to prawdopodobnie największy słoń w dziejach, którego szczątki i tropy odkryto m.in. w Polsce i Hiszpanii.
Odkrycie pierwszych udokumentowanych tropów w Hiszpanii rzuca nowe światło na życie tych olbrzymich trąbowców oraz ich środowisko plejstoceńskie.
Szacunki dotyczące masy i wielkości tych zwierząt wciąż są przedmiotem debat naukowych, a nowe paleontologiczne znaleziska uzupełniają naszą wiedzę o prehistorycznej megafaunie.
Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu

W wypadku trąbowców takich jak Palaeoloxodon antiquus żartów nie ma. Mówimy naprawdę o ogromnych zwierzętach. Słonie kojarzą się z dużymi gabarytami, ale współczesne trąbowce nie umywają się pod tym względem do tych przodków.

Obecny słoń afrykański może dorastać do 3,2 metra wysokości i wagi 6 ton, a słoń leśny i słoń indyjski są jeszcze mniejsze. Palaeoloxodon antiquus przebijał je znacznie. Spojrzałby na słonia afrykańskiego z góry.

To trąbowiec znany z obszarów całej Eurazji, także Polski. Szczątki tego giganta, którego wagę szacowano na ok. 13 ton, znaleziono chociażby w Jóźwinie pod Koninem, gdzie znajdowała się kopalnia węgla. Został wydobyty w 1985 r. i można go obejrzeć w Muzeum Okręgowym w Koninie.

Jeszcze większy był spokrewniony z nim indyjski olbrzym Palaeoloxodon namadicus, szacowany na 5,2 metra wysokości oraz wagę 22 ton, którą ostatnio skorygowano do 18 ton.

To i tak jednak niebywałe rozmiary, znacznie większe od słoni afrykańskich. O tym monstrum pisaliśmy w Zielonej Interii, gdyż może on konkurować z wielkimi bezrogimi nosorożcami takimi jak Paraceratherium czy Indricotherium, którym przyznawano palmę pierwszeństwa w tym względzie.

Tropy gigantów znaleziono w Hiszpanii

Mówimy zatem o prawdopodobnie największych słoniach w dziejach, których rozmiary wciąż są kwestią dyskusji i nowych obliczeń. Np. osobniki Palaeoloxodon antiquus znalezione w San Isidro del Campo w Hiszpanii oceniano nawet na 19 ton.

Czy te szacunki są prawidłowe? Może to wyjaśnić nowe znalezisko, także pochodzące z Hiszpanii. To pierwsze tropy tych wielkich ssaków w tym miejscu.

Ogromne słonie Palaeoloxodon antiquus o długich, prostych ciosach w krajobrazie Europy kilkaset tysięcy lat temuHodari NunduWikimedia Commons

Tropy świetnie nadają się do obliczania masy zwierząt, bo można na ich podstawie ocenić jak wielki ciężar odcisnął się w glebie czy mule. Trzeba jednak brać pod uwagę wiele parametrów, takich jak grząskość podłoża i wiele lat, podczas których tropy niszczały.

Palaeoloxodon antiquus był zwierzęciem zamieszkującym Eurazję i północną Afrykę. Mieszkał nie tylko w Polsce, ale także w Wlk. Brytanii (ale w Irlandii już nie). Najliczniej te słonie zamieszkiwały basen śródziemnomorski, a – nie licząc pojedynczych wysp greckich – to właśnie w Hiszpanii przetrwały najdłużej, bo aż do 28 tys. lat temu. Na pewno zatem spotkały się z naszymi przodkami i ówcześni ludzie polowali na te olbrzymy. Uczynili z tego nawet istotny dla siebie proceder.

A ponieważ informacji na temat tych gigantów wciąż brakuje do tego stopnia, że nie potrafimy idealnie oszacować ich maksymalnej masy, to właśnie Hiszpania jest miejscem, gdzie można szukać najciekawszych informacji i paleoloksodonach. I to tutaj naukowcy odkryli pierwsze tropy tych słoni.

Wielki słoń przeszedł przez wydmy 125 tys. lat temu

Analiza tropów umożliwiła zidentyfikowanie całego ekosystemu i prawdopodobnej obecności średniej wielkości drapieżnika łasicowatego, wilka, dużych parzystokopytnych, ssaka koniowatego i słonia Palaeoloxodon antiquus.

Mówimy o okolicach Murcji niedaleko Alicante, niedaleko śródziemnomorskiego wybrzeża południowej Hiszpanii. To tam udało się zrekonstruować trasy przemieszczania się megafauny podczas ostatniego interglacjału, ok. 125 tys. lat temu.

Przodkowie dzisiejszych słoni byli prawdziwymi gigantami!Wikimedia Commonsdomena publiczna

Naukowcy nie są w stanie na podstawie tych tropów opisać dokładnie, które zwierzęta tamtędy szły, ale akurat w wypadku wielkiego trąbowca wątpliwości nie ma żadnych. To na pewno ogromny Palaeoloxodon antiquus.

Zdradziły go okrągłe odcisków stóp o średnicy 40-50 cm. Mają układ typowy dla chodu słoni, pozwolił oszacować, a tak wielki trop mógł tu zostawić tylko dorodny, dorosły Palaeoloxodon antiquus w wieku ponad 30 lat. Co ciekawe, ten osobnik nie był aż tak wielki i ciężki. Ważył może trzy tony, a to z pewnością nie jest maksymalna masa tych ogromnych ssaków.

Najwcześniejsze szczątki słoni z rodzaju Palaeoloxodon w Europie datowane są na około 800-700 tys. lat temu, co akurat zbiega się z wcześniej dominującego gatunku Mammuthus meridionalis. To też był wielki ssak, osobnik znaleziony we Włoszech szacowany jest na 11 ton.

Co ciekawe, chociaż Palaeoloxodon antiquus był ogromny, jest przodkiem wielu gatunków karłowatych słoni, które zamieszkiwały wyspy na Morzu Śródziemnym. Miały one zaledwie kilka procent rozmiarów kontynentalnego pierwowzoru.