Emigracja do Portugalii i Hiszpanii stała się dla wielu Amerykanów sposobem na ucieczkę przed polityką Donalda Trumpa. „Od wyborów w listopadzie 2024 liczba zapytań od Amerykanów wzrosła czterokrotnie” – mówi pracownica portugalskiej agencji, która pomaga migrantom. „Szukają schronienia” – ocenia jeden z hiszpańskich serwisów.
Adeus, Trump… olá, Portugal” – to początek tytułu jednego z artykułów w portugalskim tygodniku Visão, którego wstęp brzmi: „Wielu Amerykanów, rozczarowanych biegiem wydarzeń w Stanach Zjednoczonych, szuka oazy pokoju i wolności w naszym kraju”.
Podobnych artykułów w iberyjskich mediach jest więcej. Rozpisują się one o amerykańskich imigrantach, którzy chcą zamieszkać w Portugalii albo Hiszpanii. Powodów tej fali migracji jest wiele, ale polityka to często najważniejszy z nich.
Wśród przyczyn przeprowadzki, poza powrotem Donalda Trumpa do władzy i nasilającą się polaryzacja polityczną migranci z USA wymieniają rosnące koszty utrzymania, bezpieczeństwo, tanią i dostępną ochronę zdrowia. „Mój mąż twierdzi, że jest uchodźcą politycznym w Portugalii” – mówiła gazecie „Diaro de Noticias” 69–letnia Lisa Hayes, która od kilku miesięcy mieszka w portugalskim mieście Tomar po opuszczeniu Prescott w Arizonie.
– Chcieliśmy znaleźć miejsce, w którym moglibyśmy uciec od szaleństwa Stanów Zjednoczonych, a Portugalia to kraj, który się sprawdził, w przeciwieństwie do politycznego absurdu za oceanem – powiedziała Hayes, I wymienia to, co ją przyciągnęło: – Niskie koszty życia, doskonała opieka zdrowotna, gościnni ludzie znający angielski. A jeśli nie znają, starają się nas zrozumieć.
Phyllis Brooks i jej mąż są w Portugalii od sierpnia. Wybrali Setúbal, miasto oddalone od Lizbony o 50 km, nazywane „stolicą smażonych mątw”.
– Od dawna myśleliśmy o opuszczeniu Stanów Zjednoczonych i dobrze oceniliśmy sytuację. Była to decyzja, która zadziałała na naszą korzyść – powiedziała 49-letnia kobieta, która przeszła na wcześniejszą emeryturę wraz ze swoim 51-letnim mężem.
– Słyszeliśmy o Portugalii same pozytywne rzeczy – powiedziała. Bardzo szybko polubili Setúbal. – Przyjechaliśmy, zobaczyliśmy i oboje pomyśleliśmy, że to jest to – wspominała.
Oficjalnie w 2023 r. amerykańskich imigrantów było ponad 14 tys., a ich liczba wzrosła o 44 proc. w porównaniu z rokiem 2022. Dane z ubiegłego roku nie zostały jeszcze opublikowane, ale mogą być rekordowe.
Trump zwycięża, a Amerykanie emigrują do Portugalii
Google odnotowało wzrost liczby Amerykanów rozważających przeprowadzkę do Portugalii po zwycięstwie Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA, w szczególności dniach między 3 a 9 listopada 2024 r.
Wyszukiwań było najwięcej bastionach demokratów, takich jak Oregon, Kolorado i Waszyngton – stanach, w których wygrała (pokonana ostatecznie w wyborach) kandydatka Partii Demokratycznej Kamala Harris.
AGCP, lizbońskie biuro pomagające zagranicznym inwestorom osiedlać się w Portugalii, po zwycięstwie Donalda Trumpa odnotowało 50 proc. wzrost zainteresowania tym krajem ze strony Amerykanów, zwłaszcza mieszkańców Kalifornii, jak twierdzi współzałożycielka AGCP Filipa Pinto de Carvalho.
– Szukają planu B, część z nich chce się przeprowadzić, a inni muszą uzyskać zezwolenie na pobyt, mianowicie złotą wizę, która daje im poczucie, że mogą wyjechać, jeśli zajdzie taka potrzeba – powiedziała.
Portugalski program Golden Residence Permit, znany również jako portugalska złota wiza, jest dostępny dla obywateli spoza UE, którzy prowadzą działalność inwestycyjną w Portugalii, poprzez transfer kapitału, tworzenie miejsc pracy lub nabywanie nieruchomości. Posiadacze wizy mają prawo do łączenia rodzin i mogą uzyskać zezwolenie na stały pobyt, a w przyszłości także na portugalskie obywatelstwo.
Amerykańscy imigranci uciekają od polaryzacji i rasizmu
Gilda Pereira z Ei! Migration Advisory – jednej z największych prywatnych agencji migracyjnych, specjalizującej się w obsłudze emigrantów z Ameryki Północnej – przyznała, że polityczna zmiana w USA sprawia, iż wielu Amerykanów chce opuścić swój kraj. A Portugalia ma bardzo mocne argumenty, aby ich przyciągnąć.
„W 2017 r., gdy Trump po raz pierwszy został prezydentem, zaczęli przybywać pierwsi Amerykanie” – tłumaczyła. Jak powiedziała agencji Lusa: „w dniu, w którym wygrał wybory, nasza skrzynka odbiorcza była zapchana prośbami o informacje”.
Gilda Pereira twierdzi, że bezpieczeństwo w Portugalii jest jedną z kwestii najbardziej chwalonych przez imigrantów, zaraz po opiece zdrowotnej.
„Bardzo chwalą służbę zdrowia i mówią, że nasze prywatne ubezpieczenie zdrowotne jest bardzo tanie” – wspomina. „Ale doceniają również jakość jedzenia, które jest zdrowsze, szczególnie warzywa, owoce lub świeże ryby” – powiedziała Gilda Pereira. Słyszała również wiele dobrych słów na temat oferty kulturalnej i sieci transportowej.
Wielu Amerykanów chce „uciec od polaryzacji w amerykańskim społeczeństwie” i rasizmu, który nadal jest obecny w USA – uważa Pereira.
„Od wyborów w listopadzie 2024 liczba zapytań od Amerykanów wzrosła czterokrotnie […]. Przyjechało tutaj wiele par mieszanych rasowo, ponieważ bały się one dyskryminacji w USA, a w Portugalii nic takiego nie odczuwają” – wyjaśniła Pereira.
„Kalifornia Europy”? Amerykanie szukają nowego raju do życia
Warto zaznaczyć, że Portugalia już wcześniej została doceniona przez Amerykanów. Tuż przed pandemią COVID-19 emigracja Amerykanów do Lizbony i Porto szybko rosła. Zaś amerykańskie media zaczęły nazywać Portugalię „Kalifornią Europy”.
Most 25 kwietnia w Lizbonie przypomina amerykańskim imigrantom słynny most Golden Gate
Foto: FILIPE AMORIM / PAP/ EPA
Ten kraj oferuje drugą szansę na przeżycie dobrego kalifornijskiego życia z dawnych lat. Bez czynszów szybujących w górę i pogłębiającego się kryzysu bezdomności. Koszt życia jest o połowę niższy niż w Kalifornii, obiad dla dwóch osób kosztuje około 25 dol, a doskonałe „vinho” jest tańsze niż woda butelkowana w Stanach – zauważają anglojęzyczne media.
Szczególnie w okolicach Lizbony Kalifornijczycy mogą się poczuć jak w domu. Wiszący nad Tagiem Most 25 kwietnia przypomina słynny most Golden Gate w San Francisco. Klimat jest tu dość podobny do kalifornijskiego, a miejscom do surfowania oddalone od stolicy o niecałe trzydzieści minut drogi.
Nie tylko jednak Portugalia cieszy się zainteresowaniem wśród amerykańskich imigrantów. Podobnie jest z sąsiednią Hiszpanią.
Przeprowadzka do Hiszpanii. „Uchodźcy” z reżimu Trumpa szukają schronienia
Federico González, prawnik specjalizujący się w pomocy Amerykanom w osiedlaniu się w Hiszpanii, tłumaczył niedawno w Financial Times: „Jak wynika z moich rozmów z niektórymi klientami, którzy przyspieszają tempo przeprowadzki, w USA panuje pewien dyskomfort polityczny. W ciągu ostatnich kilku tygodni mój kalendarz został wypełniony zadaniami na najbliższe trzy miesiące”.
Według Gonzáleza liczba zapytań od amerykańskich klientów zaczęła rosnąć w 2023 r. Ale gdy Trump zapewnił sobie nominację Partii Republikańskiej w marcu ubiegłego roku, wzrost ten przerodził się w prawdziwą powódź: „Ludzie byli bardzo zaniepokojeni. A teraz wielu z nich jest już tutaj, w Hiszpanii. Zaczęli przybywać” – mówił González.
Amerykanie w szczególności upodobali sobie stolicę kraju – Madryt.
Jak uważa González, na ulicach Madrytu jest bezpieczniej niż w Nowym Jorku, kuszą także ulgi podatkowe, jakie Hiszpania oferuje cyfrowym nomadom na sześć lat na mocy słynnego prawa Beckhama (jest to wyjątkowy system podatkowy w Hiszpanii, stworzony z myślą o zagranicznych specjalistach, przedsiębiorcach i inwestorach, którzy decydują się na przeprowadzkę do tego kraju). W 2024 r., dzięki zwiększonej liczbie lotów i działaniom promocyjnym prowadzonym przez władze regionalne, Madryt odwiedziło ponad milion Amerykanów, czyli dwa razy więcej niż Brytyjczyków.
„Zjawisko nasiliło się w ostatnich miesiącach wraz z przybyciem Amerykanów poszukujących życia z dala od burzliwej drugiej kadencji Donalda Trumpa. Najpierw szukali schronienia przed wygórowanymi cenami w wielkich miastach USA. Teraz szukają schronienia przed polityką Trumpa” – zauważa portal El Economista.
Madryt jest coraz atrakcyjniejszy dla migrantów i stał się miastem kosmopolitycznym, choć jeszcze 15 lat temu tak nie było. Wśród przybyszów dominowali jednak zdecydowanie Latynosi – od posiadaczy meksykańskich i kolumbijskich fortun przez migrantów zarobkowi z Hondurasu, Boliwii czy Ekwadoru, po kubańskich i wenezuelskich dysydentów. Ze względu na liczbę przybyszów madryckie dzielnic zyskiwały przydomki w rodzaju „Małe Caracas”.
Teraz wśród przybyszów do hiszpańskiej metropolii jest bardzo wielu mieszkańców USA. W madryckich firmach, na ulicach i w kawiarniach coraz częściej używa się języka angielskiego. Dotyczy to w szczególności dzielnic stanowiących serce miasta. Językiem angielskim posługują się dzieci w parkach, klienci czekający w kolejce w sklepie spożywczym oraz pracownicy biurowi. Łącznie 40 proc. z około 140 tys. mieszkańców centrum stolicy to obcokrajowcy.
Iberyjskie media pół żartem, pół serio zaznaczają, że stolica Hiszpanii wraz z Portugalią stały się europejskimi schronieniami dla tzw. uchodźców z reżimu Trumpa.
