W pewnym wieku senność może być symptomem. Kobiety powinny uważać

— Niewiele jednak wiadomo na temat tego, w jaki sposób zmiany snu i funkcji poznawczych są powiązane w czasie i jak te zmiany odnoszą się do ryzyka demencji w późniejszych dekadach życia.

— Nasze badanie wykazało, że problemy ze snem mogą być powiązane ze starzeniem się funkcji poznawczych i mogą służyć jako wczesny marker lub czynnik ryzyka demencji u kobiet w wieku 80 lat — dodała badaczka.

Jak przeprowadzono badania

Naukowcy obserwowali 733 uczestniczki w średnim wieku 83 lat, które na początku badania nie miały łagodnych zaburzeń poznawczych ani demencji.

W ciągu pięciu lat u 164 uczestniczek (22 proc.) rozwinęły się łagodne zaburzenia poznawcze, podczas gdy u 93 uczestniczek(13 proc. ) rozwinęła się demencja.

Aby ocenić wzorce snu, uczestniczki nosiły urządzenia na nadgarstkach, które śledziły czas trwania snu, jego jakość i wzorce rytmu okołodobowego przez trzy dni na początku i na końcu badania.

Naukowcy zbadali zmiany w zakresie snu nocnego, drzemek w ciągu dnia i rytmów okołodobowych w okresie pięciu lat i zidentyfikowali trzy odrębne grupy wzorców snu:

• Stabilny lub poprawiający się sen (44 proc.);
• Spadek ilości snu w nocy (35 proc.), który obejmował skrócenie czasu trwania i jakości snu, umiarkowane zwiększenie liczby drzemek i pogorszenie rytmu dobowego;
• Zwiększona senność (21 proc.), charakteryzująca się wydłużonym czasem trwania i jakością snu w nocy i w ciągu dnia, wraz z pogorszeniem rytmów okołodobowych.

Związek między wzorcami snu a ryzykiem demencji

Kiedy naukowcy przeanalizowali, w jaki sposób te zmiany wzorca snu korelowały z ryzykiem demencji, odkryli, że:

• W grupie stabilnego snu u 8 proc. (25 uczestników) rozwinęła się demencja.
• W grupie z pogarszającym się snem nocnym u 15 proc, (39 uczestników) rozwinęła się demencja.
• W grupie zwiększonej senności u 19 proc. (29 uczestników) rozwinęła się demencja.

Po uwzględnieniu czynników takich jak wiek, wykształcenie, rasa i stan zdrowia, w tym występowanie cukrzycy i wysokiego ciśnienia krwi, naukowcy odkryli, że kobiety z grupy zwiększonej senności miały dwukrotnie większe ryzyko rozwoju demencji w porównaniu do tych z grupy stabilnego snu.

Nie znaleziono jednak istotnego związku między grupą z obniżonym poziomem snu nocnego a ryzykiem demencji.

— Zaobserwowaliśmy, że sen, drzemki i rytm dobowy mogą ulec dramatycznym zmianom w ciągu zaledwie pięciu lat u kobiet w wieku 80 lat — powiedziała Leng.

— Podkreśla to potrzebę przyszłych badań nad wszystkimi aspektami codziennych wzorców snu, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób zmiany tych wzorców w czasie mogą być powiązane z ryzykiem demencji.

Ograniczeniem badania było to, że uczestnicy byli w przeważającej mierze biali, co oznacza, że wyniki mogą nie być uogólniane na bardziej zróżnicowane populacje.

Zmniejszenie ryzyka demencji

Podczas gdy wzorce snu mogą wskazywać na zwiększone ryzyko demencji, pewne zmiany stylu życia mogą pomóc obniżyć prawdopodobieństwo rozwoju tego schorzenia. Według Alzheimer’s Society, strategie mające na celu zmniejszenie ryzyka demencji obejmują:

• Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia poprawiają przepływ krwi do mózgu i wspomagają funkcje poznawcze;
• Utrzymywanie zaangażowania umysłowego i społecznego: Czynności takie jak czytanie, układanie puzzli i kontakty towarzyskie z innymi stymulują mózg;
• Zarządzanie stanem zdrowia: Kontrolowanie ciśnienia krwi, poziomu cholesterolu i cukrzycy może obniżyć ryzyko demencji;

Picie mniejszej ilości alkoholu: Pij z umiarem — nie więcej niż 14 jednostek tygodniowo — aby zmniejszyć ryzyko uszkodzenia narządów.

Tekst opublikowany w amerykańskim „Newsweeku”. Tytuł, lead i śródtytuły od redakcji „Newsweek Polska”.