To była prosta droga do tego, by wpaść w długi. Klienci mogli nawet nie planować wzięcia nowej pożyczki, ale brali ją zachęceni ofertą. Schemat działania wyglądał tak: konsument szukający szybkiej pożyczki trafiał na jedną ze stron internetowych: lendon.pl, lendon.com.pl, ekstraportfel.pl lub ekstraportfel.com.pl.
Kara UOKiK. Jak działały ukarane firmy?
Po założeniu konta i pozytywnym rozpatrzeniu wniosku – otrzymywał pieniądze. Jeszcze przed terminem spłaty jedna z firm z grupy Creamfinance Poland proponowała mu nową pożyczkę na spłatę wcześniejszej z prowizją oscylującą wokół maksymalnych kosztów przewidzianych w prawie. Mogły to być podmioty: MDP Finance, KIM Finance oraz JJK Credit.
Przy spłacie kolejnego zadłużenia, mechanizm wyglądał identycznie – spółki powiązane z Creamfinance zawierały z nim na zmianę kolejne umowy pożyczkowe. Pieniądze nigdy nie trafiły do pożyczkobiorców. Spłacali oni cały czas koszty kolejnych pożyczek. Przykładowo konsument pożyczył 2,4 tys. zł. Po cyklu następujących po sobie refinansujących umów kończył z kilkoma umowami pożyczek, o łącznej kwocie prowizji wynoszącej ponad 2,5 tys. Gdyby nie dochodziło do naruszenia prawa, maksymalne opłaty ponoszone przez konsumenta w tym wypadku wyniosłyby około 850 zł.
Klienci nie byli świadomi, że przepłacają i ponoszą koszty przekraczające maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu. Gdyby refinansowanie kredytu odbywało się zgodnie z przepisami konsument, który nie spłacił pożyczki w ciągu 120 dni i zaciągał kolejną u tego samego podmiotu, byłby chroniony. Wszystkie pobierane w tym czasie opłaty musiały bowiem mieścić się w limicie kosztów pozaodsetkowych naliczanych od kwoty pierwszego kredytu.
Naruszenie przepisów o odsetkach maksymalnych
Omijając prawo, spółki naraziły pożyczkobiorców na bardzo wysokie koszty kredytów.
Analogiczny sposób funkcjonowania przyjęły inne trzy powiązane ze sobą spółki: Szybka Gotówka, Gwarant24 i Centrum Rozwiązań Kredytowych.
– Wszystkie opisane spółki stworzyły model umożliwiający im pobieranie większych prowizji niż dopuszcza prawo. Każda z nich obliczała prowizję pożyczek branych na spłatę rosnącego zadłużenia oddzielnie. Refinansowanie w praktyce polegało na naprzemiennym zaciąganiu kolejnej pożyczki. Pozwalało to pożyczkodawcom na pobieranie wyższych prowizji, niż gdyby każdy z nich udzielał kolejnej pożyczki na spłatę poprzednio przyznanej temu samemu konsumentowi – powiedział prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Po skargach konsumentów, które dotyczyły również innych aspektów działania spółek, prezes UOKiK wydał decyzje i nałożył na nie kary, które w sumie dają 10 mln zł. Najwięcej zapłaci Creamfinance Poland – prawie 3 mln zł.
Wydane decyzje nie są prawomocne, przedsiębiorcom przysługuje od nich odwołanie do sądu.
