Zmiany klimatu podniosą ceny żywności. Naukowcy mówią jasno

Naukowcy przeanalizowali dane dotyczące zmian cen artykułów żywnościowych ze 120 krajów świata w ciągu ostatnich 30 lat.

Jak zmiany klimatu wpłyną na ceny żywności?

„Przyjrzeliśmy się temu, jaki wpływ miały w przeszłości skrajne zjawiska klimatyczne – wysokie temperatury i obfite opady – na ceny w poszczególnych okresach występowania tych zjawisk. Zbudowaliśmy model statystyczny, który wskazywał, które składniki cen, w szczególności cen żywności, zmieniały się w zależności od zdarzeń klimatycznych” – mówi Maximilian Kotz z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu.

„Następnie przeszliśmy do niezbadanego wcześniej elementu, a mianowicie przyjrzeliśmy się przyszłym warunkom klimatycznym, które mogą wystąpić w ciągu najbliższych 20-40 lat oraz ich wpływowi na inflację, ponownie ze szczególnym uwzględnieniem cen żywności, na podstawie obserwacji z przeszłości” – mówi naukowiec w rozmowie z Newseria Biznes.

Badacze wskazują, że panujące w Europie latem 2022 r. ekstremalne upały i susze spowodowały wzrost cen żywności o ok. 0,6 pkt proc. Prognozowane do 2035 r. ocieplenie wzmocni skutki takich zjawisk nawet o 50 proc.

Po uwzględnieniu spodziewanego wzrostu średnich temperatur w 2035 r. naukowcy z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu i ekonomiści Europejskiego Banku Centralnego przewidują, że tylko z powodu zmian klimatycznych pojawi się presja na inflację żywności wynosząca 0,92 – 3,23 pkt proc. rocznie w skali globalnej.

Dla porównania – z danych GUS wynika, że w 2023 r. ceny żywności w Polsce były o 15,1 proc. wyższe niż rok wcześniej. Z kolei wpływ na ogólną inflację oszacowano na 0,32 – 1,18 pkt proc. rocznie.

Globalne ocieplenie uderzy w rolników, a potem w nasze portfele

„Jest to średnia globalna, a wyniki dla poszczególnych miejsc na świecie różnią się między sobą. Na przykład w Europie czy w Polsce wpływ tych zmian jest nieco mniejszy niż średnia globalna, a w krajach Globalnego Południa większy. Dzieje się tak dlatego, że wpływ wysokich temperatur na wydajność gospodarczą obserwuje się głównie w przypadku skrajnych temperatur” – wyjaśnia Maximilian Kotz.

Autorzy badania wskazują, że głównym powodem przełożenia zmian klimatycznych na ceny będzie obniżenie wydajności produkcji rolnej. Taki związek można było zaobserwować w krajach europejskich w ostatnich dwóch sezonach. Wówczas skrajnie wysokie temperatury uderzały w wydajność upraw roślin.

„Znaczne obniżenie wydajności prowadzi do ograniczonej podaży, które oczywiście prowadzą do zwiększenia cen żywności. Na tym polega główny mechanizm, który można wywnioskować z naszych wyników – szok podażowy wywołany wpływem zmian klimatycznych na produkcję” – twierdzi ekspert z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu.

Autorzy badania zastrzegają, że tak jak w każdej tego typu analizie należy wziąć pod uwagę różnego rodzaju czynniki niepewności. Jest bowiem wiele zmiennych, które mogą wypaczyć każdą, szczególnie długoterminową prognozę. Między innymi z tego powodu zaniechano stworzenia prognozy inflacji w roku 2040.

Nie zmienia to jednak faktu, że analiza zmian cen i klimatu w ostatnich dekadach wyraźnie wskazuje na korelację między wzrostem temperatury a coraz wyższymi wydatkami konsumentów na żywność.