Polski
English
Français
Deutsch
Italiano
Português
Русский
Español
Według nowych planowanych przepisów ma zostać wprowadzony obowiązek oznaczania urządzeń do waporyzacji znakami akcyzy. Pojawiają się jednak wątpliwości czy planowane regulacje nie powinny zostać notyfikowane przez Komisję Europejską z uwagi na spełnienie kryteriów przepisów technicznych. Czy notyfikacja jest konieczna?
Dr hab. Bogusław Ulijasz, prof. Uniwersytetu Radomskiego im. Kazimierza Pułaskiego: Notyfikacja to nic innego jak oficjalne poinformowanie, które wiąże się z przesłaniem projektu aktu prawnego do instytucji Unii Europejskiej. Chodzi o to, aby uzyskać ich opinię lub konsultację. To taki formalny sposób na zapewnienie, że nasze prawo będzie zgodne z europejskimi standardami.
Chodzi o zgodność z jakąś dyrektywą?
Tak, ten obowiązek wynika z dyrektywy unijnej 2015/1535. Notyfikacja stanowi istotny element procesu legislacyjnego, który ma na celu zapewnienie zgodności krajowych przepisów z regulacjami unijnymi.
Proszę wyjaśnić jak wygląda całość takiego procesu notyfikacji?
Notyfikacja polega na przesłaniu do Komisji Europejskiej projektów aktów prawnych zawierających normy krajowe oraz ich zmiany. Dniem dokonania notyfikacji jest moment, w którym Komisja Europejska otrzymuje projekty i dokumenty.
To oznacza, że od tego momentu rozpoczyna się czas na ocenę i opiniowanie. Procedura notyfikacyjna pociąga za sobą konieczność wstrzymania prac legislacyjnych na poziomie krajowym.
Czyli chodzi o to, że nie można procedować projektu ustawy, jeśli nie przejdzie on całego procesu notyfikacji?
Tak. W praktyce chodzi o zapewnienie, że nowe przepisy są odpowiednio ocenione przez właściwe organy. Komisja Europejska i pozostałe państwa członkowskie są uprawnione do zgłaszania swoich uwag do danego projektu, a państwo, które dokonało notyfikacji, obowiązane jest do możliwie pełnego uwzględnienia tych uwag. Projekt aktu prawnego należy notyfikować w takim momencie, by możliwe było uwzględnienie uwag zgłaszanych przez Komisję lub pozostałe państwa członkowskie.
Czy czas na dokonanie notyfikacji jest ściśle określony?
Przyjmuje się, że powinno to nastąpić możliwie szybko. Ale co istotne, państwa członkowskie zobowiązane są wstrzymać przyjmowanie notyfikowanego aktu prawnego – zawieszenie prac może trwać od 3 do 18 miesięcy. To trochę jak gra w piłkę – musimy przestrzegać zasad, aby wszystko działało sprawnie.
Czy mógłby Pan Profesor nakreślić, dlaczego notyfikacja jest szczególnie istotna w kontekście tych nowych regulacji dotyczących urządzeń do waporyzacji?
Z punktu widzenia zmian przewidzianych w projekcie powołanej ustawy (tj. projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw przewidującego wprowadzenie obowiązku oznaczania urządzeń do waporyzacji znakami akcyzy – przyp. red.), należy pochylić się nad definicją przepisów technicznych. Należy przez tę definicję, w wielkim uproszczeniu, rozumieć regulacje zawierające wymagania techniczne w odniesieniu do produktu (w tym jego opakowania, oznakowania lub etykietowania) czy usługi.
Należy zauważyć, że projekt ustawy wprost przewiduje wprowadzenie obowiązku w postaci oznaczania urządzeń do waporyzacji znakami akcyzy.
Skutkiem planowanych zmian będzie zatem powstanie obowiązku oznakowania opakowań urządzeń do waporyzacji znakami akcyzy, a nanoszone oznaczenie w odbiorze społecznym może stanowić informację o szkodliwym charakterze produktu, co z dużym prawdopodobieństwem stanowi czynność techniczną mającą wpływ na sposób opakowania, oznakowania lub etykietowania produktu.
Zmiany te mogą znacząco wpłynąć na proces produkcji urządzeń, co sprawia, że notyfikacja projektu ustawy do Komisji Europejskiej wydaje się być niezbędna.
Na czym mają polegać zmiany w produkcji tych waporyzacyjnych urządzeń, o których Pan Profesor mówi?
Wskutek nałożenia obowiązku oznaczania znakami akcyzy urządzeń do waporyzacji, saszetek nikotynowych i innych wyrobów nikotynowych, urządzenia te w momencie produkcji poddane zostaną technicznemu uzupełnieniu o znak akcyzy, a to będzie wiązało się z koniecznością modyfikacji istniejących urządzeń lub wręcz stworzenia nowych linii produkcyjnych. W efekcie zmiana ta wpłynie na specyfikację produktów oraz cały proces produkcji.
Objęcie urządzeń do waporyzacji akcyzą ma na celu istotne ograniczenie sprzedaży urządzeń, wiąże się ze zmianą pakowania i etykietowania produktów, co stanowi dla potencjalnego konsumenta dodatkową informację o szkodliwym dla zdrowia charakterze produktu.
I to właśnie sprawia, że przepis zawierający normę nakładającą obowiązek naniesienia znaku akcyzy na urządzenia do waporyzacji nie jest jedynie środkiem towarzyszącym środkowi fiskalnemu, ale może być również uznany za specyfikację techniczną odnoszącą się do opakowania, oznakowania lub etykietowania produktu.
Jakie mogą być zatem potencjalne konsekwencje niedopełnienia obowiązku notyfikacji?
Niedopełnienie obowiązku notyfikacji przepisów technicznych przez państwo członkowskie stanowi wadę proceduralną w toku procesu legislacyjnego. Konsekwencją odstąpienia przez ustawodawcę od obowiązku notyfikacji powyższych przepisów byłby brak możliwości zastosowania przyjętych przepisów krajowych względem obywateli, którzy w sporze z jakimkolwiek organem wymiaru sprawiedliwości będą mogli skutecznie powoływać się na powstałe uchybienia. Powyższe otworzy również możliwość nałożenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej sankcji na Polskę, w tym również dotkliwych sankcji finansowych. W istocie konieczne będzie ponowne procedowanie przepisów ustawy wprowadzonych do krajowego porządku prawnego.
