Chaos i masowe zwolnienia po decyzji Elona Muska. USA ograniczają pomoc humanitarną

Cięcia w pomocy humanitarnej: W poniedziałek 3 lutego Elon Musk zapowiedział zamknięcie Amerykańskiej Agencji ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID) oraz poinformował, że zgodę na taki krok wyraził Donald Trump. Multimiliarder i bliski współpracownik prezydenta USA stoi na czele Departamentu Wydajności Państwa (DOGE). Wbrew nazwie nie jest to organ rządu, którego stworzenie wymaga zgody Kongresu. Celem DOGE ma być optymalizacja wydatków z budżetu federalnego. Na kilka dni przed ogłoszeniem decyzji Musk oceniał, że USAID jest „nie do naprawienia” oraz nazwał ją „organizacją przestępczą”. W weekend na przymusowy urlop wysłani zostali dwaj urzędnicy ds. bezpieczeństwa, którzy odmówili kontrolerom DOGE dostępu do utajnionych danych agencji, ponieważ pracownicy Muska nie zostali sprawdzeni przez służby i zatwierdzeni przez Kongres.

Kontrahenci w kryzysie: W praktyce większość programów amerykańskiej pomocy zagranicznej została zawieszona przez prezydenta Trumpa już w dniu inauguracji, a nowa administracja ma zweryfikować, czy są one zgodne z agendą „America First”. Jak donosi agencja Reutera, ostatnie decyzje władz doprowadziły do chaosu w branży pomocowej, a setki wykonawców znalazły się w obliczu kryzysu. Niektórzy z nich podejmują już decyzje o zwolnieniach pracowników, a wielu grożą milionowe długi będące wynikiem nieopłaconych faktur, które wcześniej zatwierdzono w USAID. Dotychczas większość kontrahentów sama pokrywała koszty inicjatyw, a następnie wystawiała rachunki rządowi. Część organizacji zaczęła masowe zwolnienia pracowników.

Przymusowe urlopy: Media zwracają uwagę, że wielu pracowników i kontrahentów jest zszokowanych tym, jak szybko nowa administracja zaczęła zwolnienia. W samym USAID, zatrudniającym ponad 10 tysięcy osób, dziesiątki pracowników zajmujących najwyższe stanowiska zostały wysłane na przymusowe urlopy. Agencja wydaje miliardy dolarów rocznie na programy w ponad 60 krajach. Obejmują one walkę z ubóstwem, leczenie chorób, dostawy żywności oraz przeciwdziałanie klęskom żywiołowym. Środki przeznaczane są również na rzecz wsparcia organizacji pozarządowych, niezależnych mediów i inicjatyw społecznych.

Ryzykowny ruch: Komentatorzy wyrażają zaniepokojenie, że zawieszenie programów USAID zaszkodzi łańcuchom dostaw i może zwiększyć ryzyko rozprzestrzeniania się niebezpiecznych chorób, mogących grozić wybuchem międzynarodowych pandemii. Ponieważ działania agencji obejmują również zwalczanie ekstremizmu, wzrosnąć może ryzyko ataków terrorystycznych. Inni współpracownicy USAID zwracają uwagę, że wycofanie się z programów pomocowych w Afryce otwiera furtkę Chinom do zwiększenia swoich wpływów na kontynencie. Według danych rządowych USA wydało w 2023 roku 68 miliardów dolarów na pomoc międzynarodową. Aż 40 miliardów pochodziło z USAID.

Przeczytaj również artykuł Marty Nowak: „Hulaj dusza, piekła nie ma. Elon Musk rozwala Amerykanom państwo, bo może”.

Źródła: Reuters: 1, 2; CNN, BBC