Treści „Fitspiration” na portalu społecznościowym TikTok wzmacniają szkodliwe wzorce dotyczące ciała, szerzą dezinformację na temat zdrowia i przyczyniają się do nadmiernej seksualizacji kobiet. Takie wnioski płyną z najnowszego badania przeprowadzonego przez Australijczyków.
Badanie zdefiniowało treści „fitspiration” jako „obrazy i filmy, które mają na celu zainspirowanie osób do prowadzenia aktywnego i zdrowego stylu życia poprzez dietę i ćwiczenia”.
Naukowcy z Flinders University wyrazili obawy, że może to przyczynić się do niezadowolenia z ciała, nadmiernej diety i gloryfikacji zaburzeń odżywiania wśród nastoletnich użytkowników TikToka.
Potrzebna kontrola treści na TikToku
— Nasze badanie wyraża zaniepokojenie informacjami wprowadzającymi w błąd przedstawianymi przez niewykwalifikowanych influencerów oraz tym, że potrzebujemy znacznie większej kontroli społeczności fitness TikTok — zaznacza w oświadczeniu główna autorka badania Samantha Pryde.
— Filmy TikTok fitspiration często promują wyidealizowany widok ciała i istnieją obawy, że powoduje to negatywne problemy z wizerunkiem ciała, zwłaszcza u młodych kobiet.
Naukowcy z Flinders University przeanalizowali 200 filmów fitspiration na TikToku, używając popularnych hashtagów, takich jak fitness, fitspo, gymtok i fittok.
Badanie wykazało, że zdecydowana większość z nich została opublikowana przez influencerów fitness bez odpowiednich kwalifikacji, a aż 60 proc. z nich zawierało nieprawidłowe lub szkodliwe informacje związane z dietą, zdrowiem i sprawnością fizyczną.
— Co niepokojące, odkryliśmy, że zdecydowana większość influencerów stojących za treściami nie posiadała wiarygodnych kwalifikacji w zakresie zdrowia i sprawności fizycznej, co podkreśla wszechobecną kwestię, w której popularność influencerów przyćmiewa dokładność i bezpieczeństwo dostarczanych przez nich informacji — dodaje w oświadczeniu współautorka badania, prof. Eva Kemps.
Prof. Ivanka Prichard, która również współtworzyła badanie i jest ekspertką w dziedzinie wizerunku ciała, ćwiczeń i psychologii zdrowia, dodała: — Nasze badanie ilustruje potrzebę pogłębienia wiedzy i ulepszonych regulacji dotyczących reklamy prowadzonej przez influencerów w mediach społecznościowych.
— Potrzebujemy większej współpracy z organizacjami zajmującymi się zdrowiem publicznym, aby zachęcać influencerów fitness do dzielenia się informacjami opartymi na dowodach, które promują zdrowe, realistyczne oczekiwania dotyczące wizerunku ciała i sprawności fizycznej.
Zespół odkrył, że ponad połowa — 55,7 proc. — przeanalizowanych przez nich treści z udziałem kobiet dotyczyła seksualizacji lub uprzedmiotowienia, podczas gdy 20 proc. dotyczyło zjawiska body shamingu [poniżania i zawstydzania z powodu wyglądu ciała — przyp.red], a 8,6 proc. promowało zaburzenia odżywiania.
— Niepokojące jest to, że większość filmów utrwalała negatywne przesłania, w tym seksualizację, zawstydzanie ciała i nadmierną dietę — powiedział Pryde.
Kobiety na celowniku
W treściach Fitspiration częściej występowały wyłącznie kobiety niż wyłącznie mężczyźni — odpowiednio 78 i 10 proc. filmów.
Naukowcy odkryli, że kobiece części ciała były również częściej uprzedmiotawiane, zwłaszcza uda i pośladki, a idealny typ kobiecego ciała był zazwyczaj szczupły i wysportowany.
— Filmy TikTok fitspiration często promują wyidealizowane przedstawienie ciała i istnieją obawy, że powoduje to negatywne problemy z wizerunkiem ciała, szczególnie u młodych kobiet — powiedziała Pryde.
— Treści zazwyczaj prezentowały i promowały idealny szczupły typ figury, wskazując, że szczupłość jest nadal kluczowym czynnikiem powodującym problemy z ciałem u kobiet, które mogą negatywnie wpływać na ich zdrowie fizyczne i psychiczne.
Jednak mężczyźni również byli uprzedmiotawiani w tych filmach, prawdopodobnie przedstawiani jako umięśnieni. Filmy wideo z mężczyznami zwykle zawierały ciała z zasłoniętymi, zamazanymi lub przyciętymi twarzami i pokazywały grupy mężczyzn — podczas gdy kobiety częściej występowały solo.
— To ewoluujące uprzedmiotowienie budzi obawy o wpływ tego trendu również na wygląd męskiego ciała, a coraz więcej dowodów sugeruje, że wyidealizowane obrazy mają podobny wpływ na męskich widzów — powiedziała Kemps
Autorzy badania stwierdzili, że prawdopodobnie odzwierciedla to stereotypy treningowe związane z płcią, przy czym siłownia jest postrzegana jako społeczna, konkurencyjna przestrzeń dedykowana mężczyznom, a dla kobiet ćwiczenia są samotnym przedsięwzięciem.
— W świecie, w którym coraz większy wpływ mają media cyfrowe, monitorowanie wpływu treści fitspiration ma kluczowe znaczenie dla promowania i ochrony zdrowszych narracji dotyczących wizerunku ciała oraz wspierania kultur fitness — powiedział Prichard.
Tekst opublikowany w amerykańskim „Newsweeku”. Tytuł, lead i śródtytuły od redakcji „Newsweek Polska”.
