Obecnie w kraju działa 12 452 placówki apteczne, w tym 11 360 aptek ogólnodostępnych oraz 1 092 punkty apteczne. Jednym z głównych powodów spadku liczby aptek mają być regulacje prawne, w tym „Apteka dla Aptekarza 2.0” (AdA 2.0), które ograniczają koncentrację rynku.
Rynek aptek w Polsce. Mniej placówek, ale…
Według raportu „Sytuacja rynku aptek w Polsce i wybranych krajach Europy” wartość rynku aptecznego na początku 2025 r. oszacowano na 53,6 mld zł, co oznacza wzrost o 11,9 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. Pomimo tego pozytywnego wskaźnika, liczba działających aptek systematycznie spada.
Przyczyny zamykania aptek. Regulacje czy rosnące koszty?
Zdaniem Rafała Dutkiewicza, prezesa Pracodawców RP, główną przyczyną spadku liczby aptek są regulacje prawne, w tym AdA 2.0. Postuluje on powrót do pierwotnej wersji przepisów (AdA 1.0), które pozwalały rynkowi funkcjonować w bardziej stabilnych warunkach.
Z kolei prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Bydgoszczy Marcin Piątek wskazuje, że rzeczywistym problemem nie są przepisy, ale rosnące koszty prowadzenia działalności, zwłaszcza w małych miejscowościach. Podkreśla również, że sieci apteczne nie były zainteresowane otwieraniem placówek na terenach wiejskich nawet przed wprowadzeniem restrykcji.
Debata nad przyszłością rynku aptek w Polsce
Zmiany w regulacjach dotyczących aptek stają się przedmiotem gorącej dyskusji. Poseł Jerzy Meysztowicz (KO) zapowiedział, że raport Pracodawców RP będzie omawiany podczas posiedzenia Zespołu ds. Regulacji Rynku Aptecznego i Produktów Leczniczych, które odbędzie się 6 marca.
W listopadzie 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna upoważniła Głównego Inspektora Farmaceutycznego do analizy przepisów AdA 2.0 i przygotowania ewentualnych zmian w Prawie farmaceutycznym. GIF Łukasz Pietrzak podkreślił, że regulacje zapobiegające nadmiernej koncentracji rynku są konieczne dla ochrony pacjentów i bezpieczeństwa farmaceutycznego.
Apteka dla Aptekarza. Kontrowersje wokół regulacji
We wrześniu 2024 r. Trybunał Konstytucyjny uznał przepisy AdA 2.0 za niezgodne z konstytucją ze względu na sposób ich wprowadzenia, jednak nie zakwestionował ich merytorycznej treści.
Przepisy „Apteka dla Aptekarza 2.0” zaostrzyły kontrolę nad przejmowaniem aptek, wprowadzając wysokie kary finansowe – od 50 tys. zł do 5 mln zł – za nielegalne przejęcia. Warto przypomnieć, że pierwotna wersja AdA z 2017 r. ograniczała liczbę aptek posiadanych przez jeden podmiot do czterech oraz nakładała wymóg prowadzenia placówek przez farmaceutów.
Dyskusja nad przyszłością rynku aptek w Polsce trwa, a kluczowe decyzje w tej sprawie mogą zapaść już w najbliższych miesiącach.