IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) to specjalne konto emerytalne, które pozwala dobrowolnie odkładać z myślą o przyszłości, a jednocześnie korzystać z bieżących ulg podatkowych.
Co to jest IKZE?
Każdego roku wpłaty na IKZE można odliczyć od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). W efekcie zapłacimy niższy podatek za dany rok rozliczeniowy. Co więcej im większe roczne sumy powędrują na IKZE, tym większa będzie ulga podatkowa.
IKZE to rozwiązanie znajdujące się w III filarze systemu emerytalnego. Jest dodatkowym i dobrowolnym sposobem gromadzenia środków na przyszłość. Poza tym, że umożliwia pomnożenie pieniędzy na emeryturę, to daje też korzyści „tu i teraz”, a konkretnie w momencie rozliczania się z podatku dochodowego. Jak powiedzieliśmy, składki na IKZE podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania, więc zapłacimy niższy podatek. Aby skorzystać z tej preferencji, właściciel konta musi dokonać wpłaty w roku, który następnie będzie podlegał rozliczeniu. Aby składka mogła zostać odliczona od podatku dochodowego za 2024 rok, musi zostać zaksięgowana przez 31 grudnia tego roku. W tym celu trzeba złożyć dodatkowy formularz PIT-0 i wpisać kwotę wpłat za zakończony rok.
Niższy PIT. Ile można zyskać na IKZE?
Wysokość odliczenia zależy od wpłaty w danym roku. Nie ma tu jednak pełnej dowolności: przewidziane są odgórne limity wpłat wyznaczone przez 1,2-krotność prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2024 roku jest to 9 388,80 zł, a dla przedsiębiorców prowadzących JDG – 14 083,20 zł.
Ile nominalnie możemy zaoszczędzić na podatku dzięki oszczędzaniu w ramach IKZE? To zależy od tego, ile wpłaciliśmy, w jaki sposób i jaką stawką są opodatkowane nasze dochody. W 2024 r. z tytułu wpłat na IKZE możemy obniżyć podatek dochodowy od osób fizycznych nawet o 3004 zł (wariant w przypadku maksymalnej kwoty wpłat na IKZE oraz opodatkowania stawką 32% od pierwszego miesiąca uzyskiwania przychodów). Dla samozatrudnionych, maksymalna kwota korzyści podatkowej to 4507 zł (opodatkowanie stawką 32%).
Co daje IKZE?
IKZE to jeden ze sposobów oszczędzania na emeryturę. IKZE może być prowadzone w formie depozytu bankowego, w formie jednostek funduszy inwestycyjnych, w formie rachunków inwestycyjnych lub emerytalnych. W przypadku IKZE w formie depozytu oprocentowanie jest znane z góry, ale nie będzie specjalnie konkurencyjne wobec lokat. Większy zysk daje IKZE oparte na funduszach inwestycyjnych.
Oferty IKZE różnią się między sobą, firmy mogą mieć pakiety bardziej i mniej agresywne, a także dostosowane do wielu właściciela. Jeśli to młody człowiek, to zarządzający może sobie pozwolić na bardziej agresywne inwestowanie. Bliżej emerytury właściciela portfel funduszy przechodzi na spokojną alokację. Nie da się jednoznacznie ocenić, która oferta jest najkorzystniejsza, bo to zależy od tego, co jest ważne dla konkretnego oszczędzającego. Jednych nie zniechęca ryzyko, inni są gotowi zarobić mniej, byle nie denerwować się wynikiem finansowym uzyskiwanym przez fundusz. Tym co łączy wszystkie wspomniane typy kont jest możliwość odliczenia składki od podatku.
Wypłata środków z IKZE
Wypłata zgromadzonego kapitału może nastąpić w 2 przypadkach:
- po ukończeniu 65 lat, pod warunkiem dokonywania wpłat na IKZE przez co najmniej 5 lat kalendarzowych
- na wniosek osoby uprawnionej w przypadku śmierci posiadacza konta
Jeśli właściciel konta nie dożyje momentu wypłaty, zgromadzone pieniądze nie przepadną. Może on we wniosku wskazać osobę uprawnioną do zarządzania środkami na wypadek śmierci.
Wady IKZE
Przy wypłacaniu pieniędzy potrącony zostanie 10 proc. zryczałtowany podatek od zysków (trzeba spełnić wspomniane już warunki, czyli ukończyć 65. Rok życia i wpłacać pieniądze przez co najmniej 5 lat). To jednak mniej niż 19 proc. „typowego” podatku od zysków kapitałowych.
Dziedziczenie konta jest również objęte 10 proc. podatkiem.
Dla niektórych wadą będą ograniczenia w wysokości składki, jaką można zapłacić w roku kalendarzowym.
Jak można założyć IKZE?
IKZE w swojej ofercie mają niektóre towarzystwa funduszy inwestycyjnych, biura maklerskie, zakłady ubezpieczeniowe i banki. Nie jesteśmy na lata przyspawani do instytucji, która zarządza naszym kontem. Zgromadzone środki można przenieść do innej instytucji, ale jeśli decyzja taka zostanie podjęta przed upływem 12 miesięcy od zawarcia umowy, będzie się wiązała z dodatkową opłatą. Późniejsze przenoszenie jest już bezpłatne. Jedne osoba może mieć tylko jedno IKZE.
Minimalna kwota wpłaty na IKZE to 100 zł, a maksymalna ustalana jest co roku. Wpłat można dokonywać raz do roku lub w krótszych odstępach czasu. Nie ma obowiązku dokonywania wpłat przez cały okres od założenia do ukończenia 65. roku życia, ale ze względu na potrącenia podatkowe warto zrobić to w co najmniej pięciu latach kalendarzowych.
