Wrocławska Hala Stulecia to ogromny kompleks widowiskowo-rekreacyjny, zaprojektowany ponad sto lat temu przez Maksa Berga. Dziś, choć stanowi obiekt światowego dziedzictwa UNESCO, „żyje” wyjątkowo intensywnie.
Hala Stulecia we Wrocławiu to jedno z najważniejszych dzieł architektury XX w. w Polsce i na świecie, a zarazem symbol rozwoju miasta w czasach gwałtownych przemian kulturowych oraz technologicznych. Obiekt został zaprojektowany przez wybitnego architekta Maksa Berga. Budowę rozpoczęto w 1911 r., a zakończono już po zaledwie niecałych 14 miesiącach. Hala powstała z okazji wielkiej wystawy zorganizowanej dla uczczenia setnej rocznicy odezwy do ludu cesarza Fryderyka Wilhelma III, wzywającej do stanięcia do walki przeciwko Napoleonowi Bonaparte. W momencie powstania mierząca 65 m rozpiętości kopuła Hali Stulecia była największą na świecie tego typu konstrukcją.
Symbol epoki
Berg odważnie sięgnął po beton zbrojony — materiał wówczas jeszcze stosunkowo nowy i nie w pełni sprawdzony w przypadku tak skomplikowanego elementu, jakim była ogromna kopuła. Architekt inspirował się zarówno monumentalnymi gotyckimi katedrami, jak i ideami modernizmu, zakładającym funkcjonalność i prostotę formy. Konstrukcja łączyła więc śmiałość inżynieryjną z klarowną, geometryczną estetyką.
Wraz z halą powstał kompleks rekreacyjno-wystawowy obejmujący m.in. zaprojektowane przez Hansa Poelziga Pergolę, staw oraz Pawilon Czterech Kopuł. Przestrzeń ta od początku miała charakter wielofunkcyjny — odbywały się tu wystawy, koncerty, kongresy oraz różnego rodzaju pokazy.
Po 1945 r. Hala Stulecia — podobnie jak cały Wrocław i Dolny Śląsk — znalazła się w granicach Polski. Początkowo nosiła nazwę Hali Ludowej, która utrzymała się przez wiele dekad. Obiekt służył jako przestrzeń widowiskowa, sportowa i targowa. Organizowano tam m.in. mecze koszykówki, zawody bokserskie, duże koncerty czy projekcje filmowe. Od 1957 r., z przerwami, do lat dziewięćdziesiątych funkcjonowało tu Kino Gigant — największe w ówczesnej Polsce.
Na początku XXI w. hala przeszła szeroko zakrojone prace renowacyjne, które przywróciły jej dawny blask oraz podkreśliły wartość historyczną i architektoniczną. W 2006 r. odzyskała również swoją pierwotną nazwę — Hala Stulecia. Wtedy też gmach został uznany za obiekt światowego dziedzictwa UNESCO. Zdecydował o tym nie tylko niezwykły projekt, ale także fakt, że budynek stał się symbolem kultury swojej epoki.
Historia i nowoczesność
Dziś Hala Stulecia jest najważniejszym centrum wydarzeń we Wrocławiu. To symbol odwagi twórczej, postępu technicznego i zmieniających się losów Europy — a zarazem świadectwo tego, że wielkie idee architektoniczne potrafią przetrwać próbę czasu.
Ekspresja formy nadal budzi zachwyt nawet wśród architektów i inżynierów. Obecnie miejsce to jest bardzo licznie odwiedzane przez wrocławian i turystów nie tylko ze względu na samą Halę Stulecia, lecz także na bliskość Pergoli z Fontanną Multimedialną, Ogrodu Japońskiego oraz ZOO. — Cały kompleks Hali Stulecia, bo to nie tylko główny budynek, ale także Wrocławskie Centrum Kongresowe i Pergola, łączy historię z nowoczesnością, co czyni go wyjątkowym na mapie Polski, a nawet Europy. Mimo tego, iż sama Hala Stulecia powstała w 1913 r., to również obecnie spełnia wszystkie wymogi pozwalające na organizację nawet najbardziej wymagających spotkań, koncertów czy też konferencji i targów — mówi Jakub Grudniewski, prezes Hali Stulecia.
Wielkie możliwości
Hala pełni dziś funkcję nowoczesnego centrum — regularnie odbywają się tu koncerty, widowiska, mecze, bale i imprezy targowe. Nie brakuje też spektakli i wielkich widowisk muzycznych, wliczając w to występy takich sław, jak: Deep Purple, Joe Cocker, Jean-Michel Jarre, a także wielu znanych, polskich wykonawców. Oprócz koncertów organizowane są tutaj też festiwale, jak np. Hip-Hop Festival, 3-majówka. Hala jest chętnie wykorzystywana do targów — motoryzacyjnych, książkowych, mieszkaniowych, mody, designu i zdrowego stylu życia. Dzięki przestrzeni ponad 14 tys. m kw. Hala Stulecia i przyległe obiekty mogą gościć duże kongresy, konferencje, spotkania biznesowe i inne imprezy formalne — m.in. Wrocław Global Forum, Europejski Kongres Kultury czy Kongres Regionów.
— Halę można zaaranżować na wiele sposobów. Tak naprawdę najbardziej ogranicza nas tylko wyobraźnia organizatorów wydarzeń. Oprócz tego całe Wrocławskie Centrum Kongresowe, które powstało w 2010 r., jest również osadzone w tej historycznej tkance w dawnym Pawilonie Restauracyjnym. Natomiast to nowoczesne centrum kongresowe jest naszpikowane nowymi technologiami i w pełni przystosowane multimedialnie do organizacji nawet największych konferencji i kongresów — mówi Grudniewski.
Hala Stulecia często staje się sceną różnorodnych produkcji kulturalnych. Dodatkowo przy kompleksie znajduje się Fontanna Multimedialna — w sezonie letnim oferuje pokazy, co samo w sobie przyciąga mieszkańców i turystów.
Unikalny charakter
Hala Stulecia przeszła jedną z największych modernizacji w swojej historii na przełomie lat 2010-2011. Celem prac było przywrócenie jej pierwotnej świetności, poprawa funkcjonalności i dostosowanie obiektu do współczesnych standardów bezpieczeństwa oraz wymogów organizacji wydarzeń masowych. — Hala Stulecia przed tym dużym remontem wyglądała nieco inaczej. Remont przywrócił jej blask i ten pierwotny kształt — mówi Grudniewski.
Jednym z elementów renowacji było odświeżenie zewnętrznej elewacji oraz przywrócenie oryginalnej kolorystyki w duchu wizji architekta Maksa Berga. Oczyszczono i zabezpieczono powierzchnię żelbetową, usunięto zniszczenia spowodowane czasem i czynnikami atmosferycznymi. Ważną częścią prac była także konserwacja konstrukcji kopuły — jednej z największych żelbetowych kopuł na świecie — oraz wymiana znajdujących się w niej blisko 600 okien.
Zainstalowano nowe oświetlenie i wentylację, a całą halę dostosowano do obowiązujących przepisów przeciwpożarowych. Przebudowano widownię, montując wygodniejsze, mobilne trybuny, które umożliwiają elastyczne aranżowanie przestrzeni. — To było tak naprawdę przywrócenie budynku, można powiedzieć do pierwotnej formy, oczywiście dostosowanej do współczesnych czasów. Odtworzony został oryginalny układ pomieszczeń, zaplanowany przez Berga. W 2010 r. powstało również Wrocławskie Centrum Kongresowe, czyli nastąpiła przebudowa dawnego Pawilonu Restauracyjnego i w tym pawilonie rozszerzonym o dwie dodatkowe sale powstał właśnie ten nowoczesny obiekt — mówi Grudniewski. Renowacja objęła również Pergolę oraz budowę Fontanny Multimedialnej, która stała się jedną z największych atrakcji turystycznych Wrocławia, oferując pokazy światła, muzyki i wody.
Odrestaurowana Hala Stulecia zachowuje swój unikatowy modernistyczny charakter, a jednocześnie spełnia wszystkie wymogi współczesnego, wielofunkcyjnego centrum eventowego. Prace pozwoliły nie tylko zabezpieczyć obiekt na kolejne dekady, ale także przywrócić mu rangę jednego z najważniejszych symboli Wrocławia i światowej architektury XX w.
