Ostatni raz dziki widziano na wrzosowiskach hrabstwa Devon w XVII wieku. Polowania, wycinka lasów i rewolucja w przemyśle i rolnictwie na Wyspach Brytyjskich sprawiły, że zwierzęta te na stulecia zniknęły z tamtejszego krajobrazu.
Dlatego też nagrania wideo i zgłoszenia spacerowiczów z ostatnich tygodni, wskazujące na to, że dzikie świnie powróciły na Dartmoor wzbudziły małą sensację. Co prawda od lat 90. XX wieku prowadzone są ograniczone projekty reintrodukcji tych zwierząt w Wielkiej Brytanii, ale jak dotąd obejmowały one niewielkie obszary w innych częściach kraju. Istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, że tamtejsze dziki mogły w sposób niezauważony przez naukowców przewędrować na zupełnie nowe obszary, ale badacze podejrzewają, że nagłe pojawienie się dzików w Devonie to wynik czyjegoś celowego działania.
Matt Larsen-Daw, dyrektor Mammal Society, sugeruje, że osobniki zauważone na Dartmoor mogły zostać wypuszczone niedawno. „Zwierzęta te mogą być efektem nielegalnej reintrodukcji, co tłumaczyłoby, dlaczego nagle pojawiły się na otwartych przestrzeniach i dlaczego zachowują się w tym otoczeniu bardzo niepewnie” – mówi ekspert w rozmowie z “Guardianem”.
Ktoś na własną rękę osiedla wymarłe dziki
Obecność dzików budzi mieszane reakcje. Część mieszkańców i turystów wyraża obawy o bezpieczeństwo, zwłaszcza po incydencie, w którym dzik miał zaatakować psa. „To absurd, że ktoś wypuszcza takie zwierzęta bez konsultacji” – skomentował Richard Blight, który przeżył bliskie spotkanie z dzikiem.
Z drugiej strony, zwolennicy reintrodukcji podkreślają, że dziki mogą pełnić ważną rolę w ekosystemie. Rycie przez nie gleby sprzyja rozprzestrzenianiu się nasion i poprawia strukturę ziemi, co może przynieść korzyści dla bioróżnorodności. „Nie ma potrzeby podejmowania drastycznych decyzji” – mówi Larsen-Daw. „Populacja może być monitorowana i regulowana w sposób kontrolowany”.
Dartmoor National Park Authority (DNPA) oraz Natural England monitorują sytuację i nie wykluczają działań interwencyjnych. Na ten moment zaleca się trzymanie psów na smyczy w miejscach, gdzie mogą znajdować się dziki, a Wildlife Trusts prowadzi konsultacje z władzami lokalnymi.
Podobne przypadki miały miejsce w innych regionach, m.in. w szkockich Cairngorms, gdzie nielegalnie wypuszczono grupę świń. Lokalne władze określiły to jako „dziką reintrodukcję”, która może zakłócać równowagę ekosystemu i powodować szkody rolnicze. Robert MacDonald, przewodniczący Cairngorms Crofters and Farmers Community, ostrzega przed konsekwencjami działań podejmowanych bez konsultacji: „Nie można traktować tych terenów jak miejsca do eksperymentów ekologicznych bez uwzględnienia interesów lokalnych społeczności”.
Przyszłość dzików w Wielkiej Brytanii
Kwestia obecności dzików w brytyjskim krajobrazie pozostaje otwarta. Ich rosnąca populacja wskazuje na potrzebę wypracowania jasnych reguł dotyczących zarządzania tym gatunkiem. Eksperci podkreślają, że zamiast podejmować pochopne decyzje o eliminacji, należy dokładnie przeanalizować wpływ dzików na środowisko oraz społeczeństwo.
Larsen-Daw podsumowuje: „Musimy unikać reakcji opartych na strachu i emocjach. Zanim podejmiemy decyzję o przyszłości dzików na Dartmoor, potrzebujemy więcej badań i monitoringu.”
Eksperci proponują kilka możliwych scenariuszy dotyczących zarządzania populacją dzików na Dartmoor. Pierwszym jest całkowita eliminacja poprzez kontrolowane odstrzały, co jest rozwiązaniem kontrowersyjnym i może spotkać się z oporem ze strony obrońców przyrody. Drugą opcją jest monitorowanie i regulacja populacji, co oznaczałoby kontrolowane odstrzały i ewentualne przesiedlanie osobników na inne tereny, gdzie ich obecność mogłaby przynieść korzyści ekologiczne. Trzecim scenariuszem jest pozostawienie populacji dzików w spokoju i pozwolenie im na naturalne rozprzestrzenianie się, co wiąże się z ryzykiem, ale także może sprzyjać odbudowie naturalnych procesów ekologicznych.
Czy rozpoznasz polskie ssaki? Wydaje się łatwe, a nie jest
