Popyt na słynny już ozempic nie słabnie. Mimo wysokiej ceny – kilkuset złotych za opakowanie, błyskawicznie znika z aptecznych półek. To powoduje, że na rynku pojawia się coraz więcej podróbek, w tym „budżetowy ozempic”.
Dr Swrajit Sarkar z University of London na łamach popularnonaukowego portalu „The Conversation” ostrzega przed jego przyjmowaniem. Nie ma on bowiem nic wspólnego z oryginalnym lekiem i może powodować poważne problemy zdrowotne. Zawiera on środki przeczyszczające i rozluźniające stolec. Stosowanie go przez dłuższy czas może prowadzić do odwodnienia organizmu, uczucia zmęczenia, a także zwiększać pragnienia, powodować zawroty głowy.
Utrata wody w organizmie zaburza równowagę płynów i ciśnienie krwi, co z czasem może prowadzić do nadciśnienia i problemów sercowo-naczyniowych. I nawet jeśli osoba, która go stosuje, chudnie, to przede wszystkim traci wodę, a nie tkankę tłuszczową. Odwodnienie zaburza także gospodarkę elektrolitami, które są przede wszystkim niezbędna dla pracy tkanki mięśniowej i nerwowej. Pierwsze niepokojące tego objawy to mrowienie i drętwienie kończyn, skurcze i z czasem problemy z serce.
W Polsce zostało dopuszczonych do stosowania kilka innych leków na odchudzanie. Zostały one przebadane pod kątem skuteczności i bezpieczeństwa. Tym różnią się one od nielegalnych środków odchudzających, że można przewidzieć interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji, działania niepożądane, znane są przeciwwskazania do stosowania. Wprowadzono też specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania. Pomagają zrzucić nadmiar kilogramów, ale każdy z nich działa w inny sposób. Różna jest też ich skuteczność. I jak każdy lek, mają działania niepożądane. Aby nie łykać byle czego, warto to sprawdzić, a przede wszystkim skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. I jeszcze jedno: żaden lek nie przyniesie oczekiwanych efektów, jeśli nie będziemy zdrowo się odżywiać i dużo ruszać.
Siła skuteczności
Oto ranking dostępnych u nas leków na receptę, które pomagają w odchudzaniu, pod względem malejącej siły ich działania:
- agoniści GLP-1, stosowane są głównie w cukrzycy typu 2: semaglutyd (nazwa handlowa Ozempik, Wegovy), liraglutyd (Saxenda), dulaglutyd (Trulicity), eksenatyd (Bydureon), liksysenatyd (Lyxumia);
- inhibitor lipaz wytwarzanych w przewodzie pokarmowym: orlistat (nazwa handlowa Xenical);
- substancje oddziałujące na dwa główne obszary mózgu: jądro łukowate podwzgórza i mezolimbiczny dopaminergiczny układ nagrody: bupropion+naltrekson (nazwa handlowa Mysimba).
Ostrożności nigdy dość
Skuteczność to nie wszystko. Aby lek przynosił efekty, musi być także bezpieczny. Oto wskazówki, którymi dobrze jest się kierować przy wyborze specyfiku na odchudzanie.
Semaglutydu nie należy stosować u chorych na cukrzycę typu 1 ani w leczeniu cukrzycowej kwasicy ketonowej. Powoduje pogorszenie czynności nerek poprzez odwodnienie przy wywołanych nudnościach, wymiotach i biegunkach. Obserwuje się ostre zapalenie trzustki i zachowania samobójcze.
U osób stosujących liraglutyd zaobserwowano częstsze występowanie kamicy żółciowej, zapalenia pęcherzyka żółciowego, zapalenie trzustki. Ostrożność powinny zachować (i w razie niepokojących objawów lek odstawić) pacjenci z chorobami tarczycy. Liraglutyd może też przyczynić się do wzrostu częstości akcji serca — kołatania serca lub uczucia gwałtownego bicia serca w spoczynku oraz powodować odwodnienie i zachowania samobójcze.
Duraglutydu nie powinny stosować osoby z cukrzycową kwasicą ketonową. Przyjmowanie tego leki wiąże się z ryzykiem odwodnienia, szczególnie w przypadku wystąpienia działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego, oraz wystąpienia ostrego zapalenia trzustki.
Eksenatyd prowadzi do zaburzeń żołądkowo-jelitowych (nudności, wymioty, biegunka i zaparcia). Może też spowodować ostre zapalenia trzustki i ostrą niewydolność nerek, bóle głowy oraz zachowania samobójcze.
Specjaliści nie zalecają stosowania liksenatydu pacjentom z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek lub schyłkową niewydolnością nerek. Lek może powodować odwodnienie w związku z działaniami niepożądanymi ze strony układu pokarmowego. Istnieje też ryzyko ostrego zapalenia trzustki oraz zachowań samobójczych.
Orlistatu nie powinny przyjmować kobiety karmiące piersią. Zastosowanie tego leku może wiązać się z nadmiernym wydalaniem szczawianów z moczem i z nefropatią szczawianową, która może prowadzić do niewydolności nerek. Może dojść do niewydolności tarczycy i (lub) zmniejszonej kontroli stanu hipotyreozy. Zanotowano też pojedyncze przypadki krwawienia z odbytu. Kobietom, które przyjmują orlistat i u których wystąpią ciężkie biegunki, zaleca się zastosowanie dodatkowej metody antykoncepcji, aby zapobiec osłabieniu działania doustnych środków antykoncepcyjnych.
Bupropionu+naltrexonu nie mogą przyjmować osoby, które mają niewyrównane nadciśnienie tętnicze, chorobę dwubiegunową, chorą wątrobę lubi chore nerki. Stosowanie tego specyfiku zwiększa ryzyko zachowań samobójczych i napadów drgawkowych. Opisano przypadki bólów stawowych, bólów mięśniowych z wysypką, a także wzrost ciśnienia tętniczego.
Artykuł powstał przy współpracy z dr. nauk farm. Leszkiem Borkowskim, farmakologiem klinicznym Szpitala Bródnowskiego w Warszawie, byłym prezesem Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
