Na rytuał umówili się w kawalerce szamana. Przytknął im patyczek do ramienia i się zaczęło

W powrocie do korzeni ma mu pomóc „szczepionka” z jadu żaby olbrzymiej nazywanej żabką kambo. Wiktor o niej poczytał i wie, że przybywa do Polski z Amazonii. Tamtejsze plemiona od tysięcy lat tuż przed polowaniem szczepią się jej jadem, bo wyostrza zmysły, działa przeciwbólowo i wzmacnia odporność. To krótkofalowo. Długofalowo ma leczyć praktycznie ze wszystkiego, włączając w to raka i HIV.

– Nic dziwnego, że żabka jest dla plemion Amazonii zwierzęciem świętym, a pozyskiwanie jej jadu to obrzęd – mówi Wiktor. – Rdzenny mieszkaniec zdejmuje ją z drzewa, delikatnie unieruchamia i szpatułką ściąga z jej skóry jad. Przeprasza, że niepokoił, puszcza ją wolno, a wydzielinę nakłada na kawałek drewna, owija liściem i przekazuje wodzowi. Potem zaschnięty jad żabki jest sprzedawany do Niemiec i Anglii, skąd kupują go nasi szamani.

Zew żaby

Szaman, który „szczepił” Wiktora, nakładania jadu uczył się od Janka, byłego dziennikarza i muzyka. Najpierw nakładał hobbystycznie, ale chętnych było tak dużo, że dla żabki zrezygnował z pracy w korporacji.

– Usłyszałem o nim przypadkiem – mówi Wiktor. – Początkowo chciałem iść do niego na masaż, ale zaproponował: „może skorzystasz ze szczepionki?”.

Wiktor wierzy, że żabka przychodzi do człowieka wtedy, kiedy to ona chce, a nie odwrotnie. W jego przypadku właśnie tak było. Na aplikację „szczepionki” umówili się w kawalerce szamana. Wiktor nie był jedyny. Oprócz niego na zew żaby odpowiedzieli aktor i grafik komputerowy. Pierwszy był przed premierą sztuki, drugi – przed wymagającym miesiącem w pracy. Obaj chcieli być jak amazońscy myśliwi: maksymalnie skupieni i skuteczni. Wiktor chciał dzięki żabce wrócić do korzeni, czyli rzucić palenie, przestać pić alkohol, odrzucić toksyczne relacje z ludźmi.

Szaman zainkasował po 200 zł. Wszyscy podpisali się pod oświadczeniem, że biorą „szczepionkę” na własną odpowiedzialność. Czyli są świadomi zagrożenia: mogą umrzeć, jeśli jad dostanie się do układu krwionośnego.

Wiadro pełne wypalenia

Szaman przytknął do ramienia Wiktora rozżarzony patyczek, delikatnie odsunął naskórek i posmarował rozwodnionym jadem.

– Poczułem mrowienie i ciepło – mówi Wiktor.

A potem się zaczęło. Gdy „zaszczepieni” wymiotowali do postawionych przed nimi wiaderek, szaman mówił, że trzeba przyglądać się temu, co wychodzi z człowieka, więc każdy oglądał zawartość wiadra. Wiktor wymiotował czymś czarnym: znaczy wychodziła z niego choroba. Aktor i informatyk na żółto. Szaman był pewien, że wychodzi z nich wypalenie zawodowe.

– A potem przez kilkadziesiąt minut leżeliśmy, a szaman okadzał nas specjalnymi ziołami, puszczał muzykę plemion amazońskich, proponował tabakę i specjalne krople do oczu, które dodatkowo czyszczą skisłą w człowieku złą energię – mówi Wiktor. I dodaje, że kto skorzystał z żabki, zawsze do niej wróci. Po niego żabka z pewnością się odezwie, bo znów wrócił do palenia. A i piwko zdarza mu się wypić.

Karmienie demonów

– O mnie żabka upomniała się kilka razy – przekonuje Marta, bezrobotna absolwentka polonistyki. – Pierwszy raz, kiedy straciłam pracę i nie miałam pojęcia, co robić. Drugi, kiedy moje małżeństwo wisiało na włosku. I trzeci, gdy musiałam sobie poradzić z rozwodem. I depresją.

Żabka pomogła, ale tylko na chwilę. Marta odstawiła leki, ale depresja wróciła. Szukała więc dalej. I znów, jak mówi, nie było przypadku, czyli upomniały się o nią kursy szamańskie. Organizowane przez byłą bizneswoman, nawiązujące do szamanizmu syberyjskiego. Podczas jednego ze zjazdów Marta dowiedziała się, że jej depresja to nic innego jak karmienie demonów i warto nauczyć się odganiać je dźwiękiem bębnów. Podczas następnego musiała przejść tzw. medicine walk, czyli samotnie wyjść do lasu i spędzić w nim cały dzień. Bez jedzenia i picia.

– To było dla mnie przełomowe przeżycie – mówi Marta. – Chodziłam po lesie, nikogo nie spotkałam, wreszcie wpadłam w tzw. trans kroków. Na szczęście nie zgubiłam drogi.

Wytrzymała też do przełomowego w terapii szamańskiej tzw. szałasu potu. Był w ramach kursu (uczestnicy płacą tylko za zakwaterowanie i jedzenie) za darmo. U innych szamanów ceny szałasu zaczynają się od 400 zł.

Nadzy w szałasie potów

– Budowanie szałasu potu zaczyna wyprawę w głąb siebie – mówi Marta. – Najpierw trzeba zrobić szkielet z gałęzi leszczyny. Należy pamiętać, żeby narożniki były zwrócone odpowiednio w kierunkach wschód, zachód, północ i południe. Potem gałęzie przykrywamy kocem i folią. W środku kopiemy dół, w którym będziemy układać kamienie noszone wprost z ogniska.

Szałas zbudowany przez Martę i innych uczestników obrzędu miał niecałe trzy metry rozpiętości. W środku musiało się zmieścić kilkanaście osób. Marta była strażniczką ognia, czyli przez tzw. cztery rundki nosiła do namiotu kamienie rozgrzane w ognisku. Ludzie siedzieli stłoczeni. – Nadzy, bo razem z potem mieli być oczyszczani ze wszystkich chorób i zmartwień – mówi Marta.

Po kilkudziesięciu minutach wyczerpani wypełzali z szałasu. Szamanka mówiła, że to ich nowe narodziny, bo wszystko, co złe, zostawili w szałasie.

Marta również, niejako przy okazji, oczyściła się ze złych wspomnień z dzieciństwa. Wychowywała ją babcia, mama wyjechała na kilka lat za granicę, a kiedy wróciła, nie przypominała w niczym wytęsknionej i wyobrażonej mamy. O tym, jak to wpłynęło na jej życie, Marta przekonywała się podczas tradycyjnej terapii, ale szamanka przekonała ją, że jeden rok obrzędów ma większe znaczenie niż sześć lat rozmów z psychologiem.

Patykiem w problemy

– W ramach kursu szamańskiego nauczyłam się też robić strzały mocy, które mają mnie zbliżyć do szczęścia – mówi Marta.

Szamanka przekonywała, że podobnie jak w przypadku żabki również w tej kwestii nie ma przypadku. Najpierw strzały mocy przywołują do człowieka konkretne patyki. Potem ręka sama idzie do obierania ich z kory i sęków. Każda z części patyka – przełożona na ciało – może znaczyć coś innego. Na przykład wysoko umiejscowiony sęk oznacza kłopoty z gardłem. Czyli problem z mówieniem o swoich potrzebach. – Ważny jest też kolor szmatek albo nitek, którymi owijamy patyk – tłumaczy Marta.

Czerwony oznacza poczucie bezpieczeństwa. Pomarańczowy – energię seksualną. Zielony to kolor empatii, indygo odpowiada za umiejętność jasnowidzenia. Zaostrzony i owinięty kolorowymi szmatkami patyk należy spalić w ognisku. Dym idzie w górę, a wraz z nim życzenia zamknięte w kolorach. Marta spaliła w ogniu kolory, ale też zabrane w lesie piórka. Szamanka powiedziała, że piórka oznaczają niechęć Marty do rezygnacji z karmienia demonów, czyli skłonności do depresji. – Może sposobem na pozbycie się demonów byłby pogrzeb wojownika, czyli zakopanie się w ziemi? – zastanawia się Marta. I czeka, aż jej grób się o nią upomni. Tak jak żabka, szałas mocy czy patyk.

Zakopany żywcem

Grób upomniał się o etnografa Marcina wiele razy. Po raz pierwszy, kiedy miał kilkanaście lat. – Zdecydowały względy rodzinne – mówi Marcin. – Dziadek tuż po sześćdziesiątce odkrył w sobie zdolność uzdrawiania, a wujek, ciężko chory na alkoholizm, przeszedł duchową transformację i porzucił picie. Dostałem od niego książkę „Nauki Don Carlosa” Viktora Sancheza o amerykańskim antropologu, który uczył się szamanizmu wśród Indian z Meksyku. Postanowiłem zrobić to, co robił Don Carlos. Czyli zdecydowałem, że chcę zakopać się żywcem w ziemi. Ta ceremonia pogrzebu wojownika miała być moją inicjacją, czyli symboliczną przemianą z chłopca w mężczyznę.

Pierwszy grób zrobił wyłącznie rękami. Na wygrzebanym dołku poukładał kilka gałęzi, które potem przykrył prześcieradłem i ziemią. Zostawił kilkadziesiąt centymetrów luzu, dzięki czemu mógł wejść do środka. Oddychał przez niewielką dziurkę w ziemi. Do kopania kolejnych grobów używał już szpadla. Łatwiej było przygotować dwa doły: jeden dla siebie. I drugi, równoległy, którym dzięki wewnętrznemu połączeniu do grobu dochodzi powietrze.

– Początkowo byłem sam, potem zakopywaliśmy się w kilkoro, wreszcie zacząłem organizować warsztaty, podczas których najpierw przechodzimy przez szałas potu, aby potem dojść do ceremonii pogrzebu wojownika.

Pogrzeb jak mycie zębów

Marcin przyznaje, że dla niego ceremonia pogrzebu wojownika jest niczym mycie zębów: odświeża, pozwala zadbać o higienę psychiczną. Zakopuje się raz na jakiś czas, kiedy ma potrzebę wewnętrznego resetu. Wchodzi do ziemi, leży w niej nawet 12 godzin i wychodzi jak nowo narodzony. Z nową energią i – jak mówi – wyczyszczonym polem magnetycznym. Często zwyczajnie wyspany.

Ale pogrzeb jest nie dla każdego. – I nie chodzi o pieniądze, bo biorę co łaska – uprzedza.

Na przykład grób nie jest dla Marii, rencistki chorej na schizofrenię. Albo dla Zbigniewa, dziennikarza, który postanowił się zakopać, żeby wyczyścić pamięć ze wszystkich złych rzeczy: informacji o wojnie w Ukrainie, inflacji. Zbigniew nie był sam. Obok niego w sąsiednich grobach pochowali się inni. Mimo to dźwięk padającej na niego ziemi, a potem grobowa cisza przerywana szelestem, skrobaniem, szumem wiatru nie podziałały na niego dobrze. Zbigniew nie poczekał nawet ośmiu godzin, wyskoczył z grobu jak z procy.

Inni – jeśli wierzyć opowieściom – zaliczyli spektakularne sukcesy. Ktoś zapewniał, że wyleczył się z klaustrofobii, inny zachwalał pochówek jako sposób na problemy skórne, kolejny twierdził, że nie ma nic lepszego na boreliozę, choroby serca czy problemy z oddychaniem. Ile w tym prawdy, nie wiadomo. Marcin jest tylko szamanem. Nie robi na ten temat badań. A miejscy wojownicy mają czasem skłonność do przesady.