Ozempic i pokrewne leki odchudzające mogą pomóc osobom zmagającym się z uzależnieniem, ponieważ według naukowców są one powiązane z 40-proc. spadkiem przedawkowania opioidów i 50-proc. spadkiem wskaźnika zatrucia alkoholem.
Ozempic to lek na receptę przeznaczony do wstrzykiwania w celu kontrolowania poziomu cukru we krwi u pacjentów z cukrzycą typu 2. Lek ten przeniknął jednak do publicznej świadomości dzięki jednemu pożądanemu efektowi ubocznemu: utracie wagi.
Ozempic i siostrzany lek Wegovy — który został zatwierdzony przez FDA do przewlekłej kontroli masy ciała — są oparte na cząsteczce zwanej semaglutydem. Naśladuje on strukturę hormonu, który naturalnie występuje w naszych ciałach i nazywany jest glukagonopodobnym peptydem 1 (GLP-1). GLP-1 odgrywa ważną rolę w regulacji apetytu i poziomu cukru we krwi poprzez aktywację określonych receptorów zaangażowanych w te szlaki.
Semaglutyd może również aktywować te receptory, wywołując uczucie sytości, jednocześnie opóźniając opróżnianie żołądka. Innymi słowy, sprawia, że jesteśmy mniej głodni, a tym samym mniej skłonni do przejadania się.
Semaglutyd a uzależnienia
Aby wywołać uczucie sytości, semaglutyd oddziałuje na obszar mózgu zwany układem mezolimbicznym, który pokrywa się z obwodami mózgowymi zaangażowanymi w nagrodę i uzależnienie. Doprowadziło to naukowców do postawienia hipotezy, że GLP-1 może zmieniać sposób, w jaki nasz mózg reaguje na substancje uzależniające.
Aby zbadać te efekty, naukowcy z Uniwersytetu Loyola w Chicago przebadali 503 747 pacjentów uzależnionych od opioidów i 817 309 uzależnionych od alkoholu. W obu grupach 13 724 uczestników przyjmowało Ozempic, Mounjaro lub podobny lek odchudzający.
Zespół odkrył, że osoby przyjmujące leki miały o 40 proc. niższy wskaźnik przedawkowania opioidów i o 50 proc. niższy wskaźnik zatrucia alkoholem w porównaniu z osobami, które leków tych nie brały.
— Badanie to sugeruje, że pacjenci uzależnieni od heroiny lub alkoholu, którym przepisano Ozempic (zwykle ze względu na cukrzycę lub otyłość), są mniej narażeni na hospitalizację z powodu przedawkowania heroiny lub zatrucia alkoholem — powiedział w oświadczeniu Matt Field, profesor psychologii na Uniwersytecie w Sheffield. — Odkrycia te uzupełniają wyniki innych badań, w szczególności badań na zwierzętach, które sugerują, że ten i podobne leki mogą pewnego dnia zostać przepisane w celu leczenia uzależnień — dodał ekspert.
Field dodał jednak, że przypadki monitorowane w tym badaniu — tj. przypadki przedawkowania i zatrucia wymagającego hospitalizacji — są bardzo skrajnymi przypadkami nadużywania substancji.
— Wyniki te znacznie różnią się od wyników wykorzystywanych przez badaczy testujących nowe metody leczenia uzależnień, w którym to przypadku możemy sprawdzić, czy leczenie pomaga ludziom całkowicie zaprzestać przyjmowania substancji (całkowita abstynencja), czy też pomaga ludziom zmniejszyć ilość spożywanej substancji lub częstotliwość jej spożywania — powiedział.
Autorzy badania zwrócili również uwagę, że ich ustalenia opierały się na danych obserwacyjnych, więc nie jest jasne, czy leki powodowały zmniejszenie liczby hospitalizacji. Mimo to twierdzą, że ich odkrycia powinny zachęcić do dalszych badań nad ochronnym działaniem Ozempicu i podobnych leków w leczeniu pacjentów z zaburzeniami związanymi z używaniem substancji psychoaktywnych.
Tekst opublikowany w amerykańskim „Newsweeku”. Tytuł, lead i śródtytuły od redakcji „Newsweek Polska”.
