Największym zaskoczeniem okazał się fakt, że owoce cytrusowe sprowadzane z zagranicy miały mniej pozostałości chemicznych niż jabłka z polskich sadów. Choć często słyszymy, że lepiej wybierać produkty lokalne, wyniki badań pokazują, że to nie zawsze najlepsza decyzja.
Z Biedronki greckie, z Lidla – hiszpańskie. Przetestowali pomarańcze
Testowane przez Fundację Pro-Test pomarańcze pochodziły z Grecji (Biedronka) i Hiszpanii (Lidl). W owocach greckich wykryto pięć rodzajów pestycydów, a w hiszpańskich – trzy. Pomimo obecności tych substancji, żaden z badanych owoców nie przekraczał obowiązujących norm prawnych.
Dla porównania, marcowe badanie jabłek przeprowadzone przez fundację wykazało, że polskie jabłka z Lidla zawierały aż dziewięć różnych pestycydów, a te z Biedronki – cztery. Skąd tak duża różnica?
Dlaczego jabłka są bardziej skażone niż pomarańcze?
Eksperci wskazują na istotne różnice w budowie owoców. Pomarańcze mają grubą skórkę, która chroni je przed insektami i grzybami, dzięki czemu wymagają mniej oprysków. Z kolei jabłka, ze względu na cieńszą skórkę, są bardziej podatne na uszkodzenia i rozwój pleśni, co zmusza sadowników do intensywniejszego stosowania środków chemicznych.
Co ciekawe, około 30 procent polskich sadowników produkuje jabłka bez pozostałości pestycydów. To dowodzi, że eliminacja tych substancji jest możliwa. Pozostaje jednak pytanie – dlaczego pozostałe 70 procent wciąż stosuje chemiczne opryski? Według źródeł z branży rolniczej, niechęć do zmian wynika z zakorzenionego przekonania, że rolnicy powinni samodzielnie decydować o metodach uprawy, bez narzuconych regulacji.
Chemikalia są używane w transporcie pomarańczy
Wielu konsumentów obawia się, że owoce sprowadzane z daleka muszą być mocno konserwowane, by przetrwać transport. Jednym z najczęściej stosowanych środków konserwujących jest imazalil, który znaleziono właśnie w pomarańczach z Biedronki. Substancja ta zapobiega psuciu się owoców podczas długiej drogi do Polski. Imazalil jest uznawany za prawdopodobnie rakotwórczy, może powodować nowotwory wątroby i zaburzać gospodarkę hormonalną. Co ciekawe, w pomarańczach z Lidla tej substancji nie wykryto.
Aby zminimalizować ryzyko spożycia imazalilu, eksperci zalecają dokładne mycie pomarańczy przed spożyciem. Nawet jeśli obieramy owoc, pestycydy mogą przedostać się do miąższu poprzez kontakt ze skórą rąk lub nożem.
Jak skutecznie usuwać pestycydy z pomarańczy?
Choć całkowite pozbycie się chemicznych pozostałości jest niemożliwe, odpowiednie metody mycia znacznie redukują ich ilość. Badania pokazują, że intensywne mycie owoców przez minimum 30 sekund pod ciepłą wodą i dokładne wytarcie ręcznikiem papierowym może usunąć dużą część toksycznych substancji. Po tym zabiegu warto umyć ręce mydłem, by uniknąć przeniesienia chemikaliów na inne produkty.
Z kolei osoby, które chcą wykorzystywać skórkę pomarańczy w kuchni, na przykład do pieczenia lub herbaty, powinny wybierać owoce ekologiczne. W przeciwnym razie ryzykują spożycie szkodliwych substancji w wyższych stężeniach.
Pirymetanil. Ten pestycyd wykryto w pomarańczach z obu sieci
W owocach zarówno z Lidla, jak i Biedronki, wykryto pirymetanil – fungicyd zapobiegający chorobom grzybowym. Chociaż w obu przypadkach nie przekroczono norm, w pomarańczach z Lidla jego stężenie było aż 238 razy wyższe niż w owocach z Biedronki.
Ta szeroko stosowana w rolnictwie substancja, może zaburzać gospodarkę hormonalną i wpływać na płodność. Działa także toksycznie na środowisko wodne.
Zakazane konserwanty w owocach?
W pomarańczach z Biedronki wykryto 2-fenylofenol, który stosowany jest jako środek konserwujący i przeciwgrzybiczy. Co istotne, substancja ta jest zakazana w Polsce, choć w niektórych krajach południowej Europy można ją stosować. „Jak widać, może jednak przyjeżdżać na nasze talerze wraz z pomarańczami z południa” – informuje Fundacja Pro-Test.
Z kolei w pomarańczach z Lidla znaleziono spirotetramat, insektycyd chroniący przed szkodnikami. Komisja Europejska zakazała już jego stosowania, jednak rolnicy mogą go używać do października 2025 roku.
