Czyste Powietrze od 1 kwietnia 2025 r. Najważniejsze zmiany
„Jesteśmy gotowi. Program Czyste Powietrze ruszy z początkiem kwietnia” – zapewniła w czwartek ministra Hennig-Kloska.
Najważniejsze zmiany w programie Czyste Powietrze na 2025 r. to:
-
jedno dofinansowanie na jeden budynek;
-
własność nieruchomości przez minimum 3 lata przed złożeniem wniosku (koniec z przepisywaniem budynku na bezrobotnego członka rodziny);
-
najwyższa dotacja tylko dla najbardziej potrzebujących;
-
nowe limity kosztów dotacji (koniec z zawyżaniem kosztów materiałów i usług).
Aktywiści krytykują Czyste Powietrze. Wykluczenia i brak pieniędzy
Polski Alarm Smogowy poddał analizie ogłoszone zmiany w programie Czyste Powietrze – mimo kilku pozytywnych korekt, nowa odsłona programu nie rozwiązuje kluczowych problemów, które były przedstawiane jako główne powody jego wstrzymania – wskazują aktywiści.
Chodzi m.in. o zatory płatnicze spowodowane nadmierną biurokracją oraz nadużycia ze strony nieuczciwych firm, zawyżających koszty i świadczących słabej jakości usługi.
Nowa odsłona programu może wykluczyć ze wsparcia setki tysięcy gospodarstw domowych o najniższych dochodach, które nie będą mogły skorzystać z najwyższego poziomu dotacji, jeśli w trakcie audytu energetycznego okaże się, że budynek ma zapotrzebowanie na energię użytkową mniejsze niż 140 kWh/m2/rok.
PAS wytyka rządowi również brak kilkuletniego planu finansowania programu. – Od zmiany zarządu NFOŚiGW minęło półtora roku, a planu wciąż nie ma. Planowane wsparcie z Funduszu Modernizacyjnego w wysokości 10 mld zł wystarczy na wsparcie ok. 250 tys. gospodarstw domowych – tyle wniosków złożono w samym 2024 r. Oznacza to, że za ok. rok pieniądze mogą się skończyć – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.
Problemem może być również zaplanowany system tzw. operatorów, czyli podmiotów wspierających najuboższe gospodarstwa domowe w wymianie kotła i ocieplaniu domu. Operatorami mają być gminy oraz przejściowo wojewódzkie fundusze ochrony środowiska. Nie wiadomo natomiast czy – jak zapowiadano – operatorem będą mogły zostać organizacje pozarządowe czy firmy wynajęte przez gminy – zauważają aktywiści.
Do PAS napływają sygnały od gmin, że niektóre firmy już teraz planują zakładanie fundacji i stowarzyszeń, które będą ubiegać się o status operatora. Jeśli taka sytuacja rzeczywiście wystąpi, będzie to konflikt interesów i pole do nadużyć: operator powiązany z wykonawcą będzie doradzać przy inwestycji i wyborze wykonawcy
