Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się kontrowersyjna, overbooking jest legalny w większości krajów, w tym w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych. Wynika to z ekonomicznego charakteru tej praktyki oraz mechanizmów ochronnych dla pasażerów. Oto szczegółowe wyjaśnienie.
Overbooking. Powody legalności
1. Efektywne zarządzanie zasobami
Linie lotnicze sprzedają więcej biletów, niż mają dostępnych miejsc, ponieważ statystyki pokazują, że część pasażerów nie pojawia się na pokładzie (tzw. „no-show”). Może to wynikać z:
- anulowania rezerwacji w ostatniej chwili,
- spóźnienia na lot,
- zmiany planów podróżnych.
Gdyby linie lotnicze sprzedawały dokładnie tyle biletów, ile jest miejsc w samolocie, wiele lotów odbywałoby się z pustymi miejscami, co prowadziłoby do strat finansowych. Overbooking pozwala na zminimalizowanie tego ryzyka i zapewnia lepsze wykorzystanie miejsc.
2. Utrzymanie konkurencyjnych cen
Dzięki overbookingowi linie lotnicze są w stanie utrzymać niższe ceny biletów. Puste miejsca generują koszty, które musiałyby być przeniesione na pasażerów w postaci wyższych opłat. Praktyka ta pozwala na zrównoważenie ryzyka i utrzymanie dochodowości.
3. Prawo konsumenckie jako zabezpieczenie
Choć overbooking może prowadzić do sytuacji, w której pasażer nie zostaje wpuszczony na pokład (tzw. denied boarding), istnieją przepisy chroniące prawa podróżnych. Linie lotnicze są zobowiązane do:
- zapewnienia alternatywnego lotu w możliwie najkrótszym czasie,
- wypłaty odszkodowań finansowych (np. w Unii Europejskiej zgodnie z rozporządzeniem EC 261/2004).
Przepisy te sprawiają, że choć overbooking może być dla pasażerów uciążliwy, ryzyko z tym związane jest ograniczone.
Overbooking. Regulacje prawne
Unia Europejska
W krajach UE obowiązuje wspomniane rozporządzenie EC 261/2004. Jeśli pasażer nie może wejść na pokład z powodu overbookingu, linie lotnicze muszą:
- zaproponować odszkodowanie w wysokości od 250 do 600 euro (zależnie od długości lotu),
- zapewnić posiłki, zakwaterowanie i transport, jeśli lot zastępczy odbywa się później,
- zaoferować zwrot kosztów biletu, jeśli pasażer zrezygnuje z podróży.
Stany Zjednoczone
W USA linie lotnicze również mogą sprzedawać więcej biletów niż miejsc w samolocie, ale prawo wymaga od nich rekompensaty dla pasażerów, którzy zostaną „wypisani” z lotu. Wysokość rekompensaty zależy od opóźnienia lotu zastępczego i może wynosić do czterokrotności ceny biletu, ale nie więcej niż 1550 USD.
Zalety dla pasażerów. Czy jakieś są?
Choć overbooking generalnie jest niesprawiedliwy, można się na siłę doszukać pewnych zalet dla podróżnych:
- niższe ceny biletów,
- elastyczność w przypadku rezerwacji (linie mogą oferować lepsze warunki, aby przekonać pasażerów do rezygnacji z lotu w przypadku overbookingu, np. vouchery, upgrade’y do klasy biznes).
