Zdrowie jelit jest dla organizmu szczególnie ważne — poza aspektem fizycznym, może mieć również znaczny wpływ na nasze zdrowie psychiczne. Ludzie mogli być świadomi znaczenia zdrowia jelit już ponad 2 tys. lat temu – sugeruje najnowsze odkrycie naukowców. Starożytny lek, na który natrafili, może pomagać i dziś.
Specyfik, o którym mowa to glinka znana jako Ziemia Lemnijska (Lemnian Earth, LE). Była ona od dawna uznawana za cenny środek leczniczy. Jej złoża znajdują się a greckiej wyspie Lemnos, tam była formowana w małe granulki lub tabletki i przyjmowana doustnie — samodzielnie, popijana winem lub mieszana z roślinami.
Istnieją zapisy dotyczące stosowania LE w celach leczniczych już ponad dwa tysiąclecia i w kolejnych stuleciach. Literatura medyczna obejmująca okres od V wieku p.n.e. do końca XIX wieku ujawnia, że była ona przypisywana pacjentom, cierpiącym na różnorodne dolegliwości. Glinka była m.in. stosowana jako antidotum na trucizny lub jady, środek zapobiegawczy przeciwko dżumie oraz lek na problemy jelitowe.
Pomimo udokumentowanej długiej tradycji stosowania, badaczom nie udało się zrozumieć, co sprawiło, że LE — pozornie zwykła glinka — okazała się mieć właściwości lecznicze. Jej rzeczywista skuteczność mogła znacznie się różnić w zależności od leczonego schorzenia i pozostawała niejasna.
W ostatnich latach zespół badaczy oceniał istniejące dowody na działania lecznicze LE. Powstała hipoteza, że jej potencjalne właściwości zdrowotne niekoniecznie były zasługą samej gliny, ale mogły wynikać z interakcji między nią a niektórymi grzybami. Według naukowców możliwe jest, że początkowo grzyby te dodawano do gliny przypadkowo, a później już świadomie. Sposoby przygotowywania LE mogły się też między sobą różnić na przestrzeni stuleci.
Pozytywny wpływ na mikrobiom
W najnowszym badaniu, opublikowanym w internetowym czasopiśmie PLOS One, zespół postanowił przetestować tę hipotezę. W tym celu autorzy wyhodowali w laboratorium grzyby na dwóch różnych glinkach.
Gliny użyte do badania miały skład mineralogiczny podobny do tych znalezionych w historycznych próbkach LE. Grzybem wybranym przez naukowców został Penicillium purpurogenum, należący do rodzajów również zidentyfikowanych w próbkach historycznych.
Eksperymenty te zaowocowały stworzeniem bioaktywnych związków, które następnie podawano myszom w celu określenia ich wpływu na mikrobiom (czyli mikroorganizmy) żyjące w jelitach gryzoni. Myszy zostały w tu więc wykorzystane jako zwierzę modelowe do badania procesów biologicznych, które mogą być istotne dla ludzi.
Wyniki wskazują, że połączenie niektóre połączenia glinek z grzybami wytworzyły związki o właściwościach antybakteryjnych, ale także takie, które miały pozytywny wpływ na mikrobiom jelitowy myszy. U ludzi zdrowy mikrobiom jest silnie powiązany ze zdrowiem jelit, jak i zdrowiem ogólnym. Wpływa na odporność i metabolizm, a nawet na samopoczucie psychiczne.
Wyniki badania potwierdzają także tezę, że właściwości terapeutyczne LE mogły opierać się na potencjale regulacji mikrobiomu jelitowego. Według naukowców ta obserwacja może utorować drogę do przyszłych badań, mających na celu promowanie zdrowia jelit u ludzi.
— Wytworzona przez nas w XXI w. Ziemia Lemnijska udowadnia, że to starożytne lekarstwo ma potencjał, aby wspierać zdrowie jelit ludzi żyjących współcześnie — powiedział Simon Milling, profesor immunologii na brytyjskim Uniwersytecie w Glasgow i autor badania.
Tekst opublikowany w amerykańskim „Newsweeku”. Tytuł, lead i śródtytuły od redakcji „Newsweek Polska”.
