Sakiewicz, kresowiacy i inni. Jest kolejne śledztwo w sprawie pompowania pieniędzy do pisowskich przybudówek

Sakiewicz bierze ponad 2 mln

Kto mógł liczyć na wsparcie? Ot choćby związana z Telewizją Republika oraz medialnym baronem Tomaszem Sakiewiczem Fundacja Niezależna Media. Pod koniec września uchwałą zarządu Pekao przekazało jej darowiznę na ponad 2,1 mln złotych. Oficjalnie pieniądze poszły na projekt pod tytułem „Gazeta promująca Referendum w dniu 15.10.2023 roku”.

Fundacja Niezależne Media to jeden z akcjonariuszy nadawcy telewizji Republika, założona jeszcze w 2009 roku. Od wiosny 2010 roku jej prezeską jest Joanna Jenerowicz, wieloletnia współpracownica Tomasza Sakiewicza, a jedną z ważniejszych postaci w środowisku pozostaje Katarzyna Gójska (wcześniej Hejke), prywatnie żona Michała Rachonia. W czasach Zjednoczonej Prawicy kolejne rządy transferowały do medialnego imperium Sakiewicza miliony złotych.

Pieniądze dla kresowiaków

Tutaj warto na chwilę powiedzieć więcej o mechanizmie. Jako że finansowanie kampanii jest w polskim prawie obwarowane licznymi ograniczeniami, jeszcze wiosną 2023 roku prawica zaczęła zastanawiać się nad obejściem tych zapisów. Zorganizowanie w dniu wyborów (przypomnijmy: 15 października 2023 roku) dodatkowego referendum i dopuszczenie zaangażowania do akcji profrekwencyjnej spółek skarbu państwa otworzyło drzwi do rozszerzenia finansowania kampanii. Internet oraz przestrzeń publiczną – głównie w formie bilbordów zalały wtedy reklamę zachęcające do wzięcia udziału w referendum połączonym z wyborami. Główny przekaz? Kluczowe dla narracji Prawa i Sprawiedliwości hasło „4x NIE”.

Na podobnej zasadzie pieniądze – zdaniem prokuratury – popłynęły również do Fundacji Polska360 (kwotę 1 mln złotych wypłacono tego samego dnia, w którym zarząd przyjął stosowną uchwałę). Projekt nosił górnolotną nazwę „Społeczna kampania informacyjna zwiększająca świadomość na temat demokracji, społeczeństwa obywatelskiego oraz konstytucyjnych praw i obowiązków wszystkich Polaków”.

O Fundacji Polska360 (a właściwie o całej sieci związanych ze środowiskiem kresowym fundacji zarejestrowanych w Warszawie, pod adresem Zielna 39) pisaliśmy już w „Newsweeka” informując o audytach w fundacji Aliora, które wykazały podobne nieprawidłowości co kontrole w Pekao. Fundacje od ponad roku zmieniają nazwy oraz prezesów, ale łączą je te same postaci i to samo środowisko.

„Poważne pytania rodzą też dwie widniejące na liście fundacje – Fundacja Polonika oraz Fundacja 360. Obie są beneficjentami darowizn z 4 października 2023 r. na łączną kwotę 700 tys. zł, obie działają pod tym samym adresem, na Zielnej 39 w Warszawie. Ich prezesów – Artura Kondrata oraz Dzianisa Zvonika – łączą też interesy, są udziałowcami w spółce Kresowe Dwory Dewelopment. Kondrat jest również prezesem Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej i Fundacji Pomocy i Więzi Polskiej KRESY RP. To właśnie tej ostatniej swój pałacyk w Łebie przekazał Daniel Obajtek, kiedy zakup nieruchomości został opisany w mediach” – informowaliśmy jako pierwsi.

Banery i 4xNIE

Ostatnim podmiotem, którym zajmuje się prokuratura, jest Stowarzyszenie Pokolenie. Jemu jeszcze 5 października 2023 roku fundacja Banku Pekao przyznała niemal 1,5 mln złotych. Od lat związana z prawicą organizacja oficjalnie dostała te pieniądze na projekt „Społeczna kampania edukacyjno-informacyjna podnosząca świadomość na temat społeczeństwa obywatelskiego i demokracji Nie pozwól innym mówić za ciebie/#tydecydujesz”.

O stowarzyszeniu zrobiło się głośno pod koniec zeszłego roku, kiedy dziennikarze ujawnili, że na finiszu kampanii dostało też pieniądze od KGHM. Za mln złotych od miedziowego giganta przeprowadziło kampanię internetową oraz banerową zbieżną z narracją Prawa i Sprawiedliwości. „Powiedz 'nie’ dla likwidacji bariery z Białorusią. Nasza granica musi być bezpieczna i dobrze strzeżona przed działaniami wrogich państw. Głosując 15 października cztery razy 'nie’, zagwarantujesz Polsce spokojny, bezpieczny i dostatni rozwój” – głosił jeden z filmów przygotowanych przez stowarzyszenie.

Jak informuje prokuratura, zachodzi podejrzenie, że we wszystkich trzech przypadkach środki zostały wydane niezgodnie z pierwotnym założeniem. W śledztwie są właśnie gromadzone materiały, śledztwo wszczęto je 20 lutego 2025 roku w związku z zawiadomieniem Naczelnik Zachodniopomorskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Szczecinie.