Donald Trump, ponownie obejmujący urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych, zapoczątkował swoją kadencję serią kontrowersyjnych rozporządzeń wykonawczych.
Realizując swój konserwatywny program, Trump wycofał USA z porozumienia paryskiego, anulował 78 rozporządzeń z czasów Bidena i wprowadził zamrożenie zatrudnienia na szczeblu federalnym, z wyjątkiem wojska.
Przed inauguracyjnym lunchem prezydent mianował szereg urzędników, m.in. Jamesa McHenry’ego, który został p.o. prokuratora generalnego oraz Roberta Salessesa, który objął stanowisko sekretarza obrony. Zmiany personalne dotknęły także innych kluczowych agencji rządowych.
Imigracja, energetyka, ułaskawienie i TikTok
Trump chce znieść prawo, według którego obywatelstwo USA uzyskuje każdy, kto urodził się na terenie państwa. Jest niemal pewne, że legalność tego rozporządzenia będzie podważana, bo tzw. „prawo ziemi” jest gwarantowane przez konstytucję USA. Urzędnicy Trumpa zamknęli również powstałą za czasów Bidena aplikację, która umożliwiała migrantom wygodne złożenie wniosku o azyl i legalny wjazd do USA.
Nowy prezydent uznał meksykańskie kartele narkotykowe za organizacje terrorystyczne. Ogłosił również stan wyjątkowy na południowej granicy, umożliwiając budowę muru bez zgody Kongresu.
Trump wycofał Stany Zjednoczone z kluczowych umów międzynarodowych, w tym z porozumienia paryskiego. Zdecydował o opuszczeniu Światowej Organizacji Zdrowia, co może mieć poważne konsekwencje finansowe dla tej instytucji.
Trump nie omieszkał również zrealizować swojej obietnicy nałożenia ceł na Kanadę i Meksyk, zapowiadając 25-procentowe cła na import z tych krajów. W zakresie polityki podatkowej zadeklarował, że międzynarodowa umowa o globalnym podatku minimalnym od osób prawnych nie będzie obowiązywać w USA bez ustawy Kongresu.
Ponadto Trump ułaskawił ponad 1500 osób skazanych za przestępstwa związane z zamieszkami na Kapitolu z 6 stycznia 2021 r.
Rozporządzenia, które podpisał Trump, obejmowały również wymóg powrotu pracowników federalnych do pracy w biurach w pełnym wymiarze godzin oraz dyrektywę „nakazująca przywrócenie wolności słowa i zapobieganie rządowej cenzurze wolności słowa w przyszłości”.
Wśród podpisanych przez Trumpa rozporządzeń znalazły się również dwa mające na celu zwiększenie wydobycia ropy i gazu. Jedno z nich dotyczy wierceń w Arctic National Wildlife Refuge i National Petroleum Reserve na Alasce. Drugie nakazuje przegląd polityk, które „obciążają rozwój krajowych zasobów energetycznych” i eliminuje „mandat dotyczący pojazdów elektrycznych (EV)” z czasów Bidena.
Prezydent podpisał też rozporządzenie wykonawcze przedłużające dla spółki ByteDance termin na zbycie TikToka, zaledwie dzień po wejściu w życie ustawy zakazującej działania aplikacji w USA.
W niedzielę TikTok został wyłączony na kilka godzin w Stanach Zjednoczonych, ale stał się ponownie dostępny po tym, jak firma ogłosiła, że wierzy, że Trump zablokuje wejście w życie zakazu. Zarządzenie Trumpa dało ByteDance dodatkowe 90 dni na zbycie się TikToka.
Dwie płci i ograniczenie praw osób transpłciowych
Prezydent podpisał również rozporządzenie wykonawcze, które może znacznie ograniczyć prawa osób transpłciowych. Trump i Republikanie uczynili to ważnym punktem kampanii.
W jednym z zarządzeń Trump powiedział, że jego administracja będzie używać „jasnego i precyzyjnego języka i polityki, które uznaje, że kobiety są biologicznie kobietami, a mężczyźni są biologicznie mężczyznami”.
„Polityką Stanów Zjednoczonych jest uznawanie, że istnieją dwie płci: męska i żeńska. Te płcie nie są zmienne i są oparte na fundamentalnej i niepodważalnej rzeczywistości” — czytamy w rozporządzeniu.
Prezydent podpisał również rozporządzenie wykonawcze likwidujące federalne programy mające na celu poprawę różnorodności, równości i integracji pracowników, opisując je jako „marnotrawne”, „nielegalne i niemoralne”.
Zmiana nazwy Zatoki Meksykańskiej i inne priorytety „America First”
47. prezydent podpisał dekret zmieniający nazwę Zatoki Meksykańskiej na Zatokę Amerykańską. Przywrócił również nazwę Mount Denali, najwyższej góry w Ameryce Północnej, na Mount McKinley. Szczyt nosił nazwę Mount McKinley do 2015 r., gdy ówczesny prezydent Barack Obama zmienił go na Denali, tradycyjną nazwę Athabascan. Trump wprowadził te zmiany, aby „uhonorować amerykańską wielkość”.
Tworzenie DOGE
Trump oficjalnie utworzył również długo oczekiwany Departament Efektywności Rządu. Dokonał tego poprzez zmianę nazwy United States Digital Service — utworzonej w 2014 r. przez Obamę — na United States DOGE Service.
DOGE będzie „nadzorować znaczną redukcję rozmiaru i zakresu rządu” i działać „w ramach” rządu USA. Departament będzie kierowany przez CEO SpaceX Elona Muska.
Według serwisu Semafor DOGE będzie współpracować z Biurem Zarządzania i Budżetu oraz wszystkimi agencjami w celu zmniejszenia federalnej siły roboczej, wydatków federalnych i federalnych obciążeń regulacyjnych.
Trump podpisał dwa akty wykonawcze dotyczące poświadczeń bezpieczeństwa. Jeden z nich pozwoliłby pracownikom Białego Domu na uzyskanie ściśle tajnych poświadczeń bezpieczeństwa bez konieczności przechodzenia przez tradycyjny proces weryfikacji. Drugi z nich unieważnia poświadczenia bezpieczeństwa dla 50 osób, które podpisały list stwierdzający, że wiadomość o laptopie Huntera Bidena była częścią rosyjskiej kampanii dezinformacyjnej.
Wiele obietnic Trumpa z kampanii wyborczej może zostać wdrożonych za pomocą rozporządzeń wykonawczych, ale inne będą wymagały poparcia Kongresu.
Republikanie mają większość w Izbie Reprezentantów i w Senacie, ale ich niewielka większość w Izbie Reprezentantów i istnienie w Senacie zasady filibuster oznaczają, że Trump będzie potrzebował współpracy przynajmniej z niektórymi demokratycznymi kongresmenami, aby uchwalić część swojego programu.
Wiele z tych zarządzeń prawdopodobnie stanie w obliczu wyzwań prawnych w nadchodzących miesiącach, ponieważ liberalne grupy i organizacje zobowiązały się pozwać administrację Trumpa w związku z niektórymi obietnicami kampanii prezydenta.
Ile rozporządzeń wykonawczych podpisał Trump w pierwszym tygodniu 2017 r.?
Sojusznicy Trumpa zasygnalizowali, że może on podpisać do 100 rozporządzeń wykonawczych pierwszego dnia urzędowania, co byłoby największą liczbą, jaką jakikolwiek prezydent podpisał pierwszego dnia.
Aż do ostatnich kilku dekad, prezydenci zazwyczaj podpisywali niewiele lub nie podpisywali żadnych rozporządzeń wykonawczych w pierwszym tygodniu, lub dniu urzędowania.
Trump podpisał jedno zarządzenie w Dniu Inauguracji 2017 r. i cztery inne w ciągu następnego tygodnia.
Biden podpisał 24 rozporządzenie od 20 do 27 stycznia 2021 r. Były prezydent Barack Obama podpisał pięć w swoim pierwszym tygodniu.
Tekst opublikowany w amerykańskim „Newsweeku”. Tytuł, lead i śródtytuły od redakcji „Newsweek Polska”
