Co muszą jeść osoby na diecie wegańskiej, by zapewnić sobie białko w diecie? Najnowsze badania pokazuję, że najskuteczniejsza jest ultra przetworzona żywność, taka jak zamienniki mięsa i odżywki białkowe.
Debata nt. tego, czy weganie są w stanie zapewnić sobie wystarczający poziom białka w posiłkach, od lat dzieli ekspertów od odżywiania. Dzieje się tak, ponieważ żywność pochodzenia roślinnego jest zwykle mniej bogata w łatwo przyswajalne białko, w porównaniu do mięsa, jaj czy nabiału.
W badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie z Sao Paulo wzięły udział 774 osoby, które były na diecie wegańskiej. Deklarowały one, że spożywają średnią ilość białka i niezbędnych aminokwasów, które są budulcem białek, których potrzebujemy w diecie.
„Nasze wyniki zaprzeczają przekonaniu, że dieta wegańska nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej ilości białka i niezbędnych aminokwasów i pokazują, że może ona być bezpieczna pod względem odżywczym” — powiedział w oświadczeniu autor badania Hamilton Roschel, szef grupy badawczej ds. fizjologii stosowanej i żywienia na Uniwersytecie w São Paulo w Brazylii.
Żywność ultra przetworzona może być zdrowa
Według badań opublikowanych w The American Journal of Clinical Nutrition, w 2018 r. dieta przeciętnego mieszkańca Stanów Zjednoczonych składała się w około 57 proc. z UPF (UPF —żywność ultra przetworzona, to substancje jadalne produkowane przy użyciu procesów przemysłowych i dodanych środków chemicznych). Zmiany technologiczne sprawiają, że obecnie wartość odżywcza takich produktów jest wyższa, a one uznawane są za mniej szkodliwe.
W badaniu przeprowadzonym przez brazylijskich naukowców, weganie, którzy spożywali więcej ultra przetworzonych produktów białkowych — takich jak wegańskie alternatywy dla mięsa i nabiału oraz suplementy białkowe, takie jak odżywki i koktajle — mieli lepiej zagospodarowaną niezbędną ilość białka w diecie.
Z kolei weganie, którzy spożywali głównie nieprzetworzone lub minimalnie przetworzone źródła białka — takie jak soczewica, fasola, komosa ryżowa, orzechy i nasiona — rzadziej zaspokajali swoje zapotrzebowanie na białko.
Wcześniejsze badania nie były jednoznaczne co do tego, czy ultraprzetworzone produkty białkowe pochodzenia roślinnego są dobrym dodatkiem do zdrowej diety.
Inne badanie, opublikowane w sierpniu 2024 r., wykazało, że UPF pochodzący z roślin był związany z o 12 proc. wyższym ryzykiem śmierci z powodu chorób serca — ale badanie to nie rozróżniało żywności bogatej w białko i ubogiej w białko, a większość żywności ultra przetworzonej jest uboga w białko.
Co więcej, w badaniu tym przeanalizowano dietę osób z Wielkiej Brytanii, która prawie w połowie składała się z produktów ultra przetworzonych, podczas gdy Brazylijczycy będący na diecie wegańskiej spożywali zaledwie 13,2 proc. UPF.
„Weganie objęci badaniem spożywali mniej ultra przetworzonych produktów niż [brazylijska] populacja ogólna” — powiedział Roschel.
Badania konsekwentnie wykazują związek między większą ilością produktów ultra przetworzonych w diecie — które zwykle zawierają nadmiar cukru, skrobi, tłuszczu, soli i dodatków chemicznych — a wieloma negatywnymi skutkami zdrowotnymi, takimi jak otyłość, cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi, choroby serca, depresja, niektóre rodzaje raka i przedwczesna śmierć.
Jednak badanie opublikowane na początku tego tygodnia wykazało, że ultra przetworzony chleb, płatki zbożowe i produkty białkowe na bazie roślin były związane z niższym ryzykiem cukrzycy typu 2.
„Chociaż są one zwykle klasyfikowane jako produkty ultra przetworzone, TSP [teksturowane białko sojowe] i suplementy białkowe niekoniecznie są niezdrowe, czego nie można powiedzieć na przykład o produktach ultra przetworzonych, które zawierają wysoki poziom tłuszczu, cukru, sodu, konserwantów i sztucznych dodatków” — powiedział Roschel.
„TSP jest ważnym źródłem białka i niezbędnych aminokwasów dla wegan, mimo że jest klasyfikowany jako ultra przetworzony.
„Produkty ultra przetworzone różnią się znacznie pod względem składu i pomimo słusznego założenia, że należy ich unikać, nie należy jednak uznawać, że wszystkie są tak samo szkodliwe dla zdrowia”.
Tekst opublikowany w amerykańskim „Newsweeku”. Tytuł, lead i śródtytuły od redakcji „Newsweek Polska”.
