Przebywanie w otoczeniu toksycznych osób może być szkodliwe dla zdrowia i dobrego samopoczucia. „Newsweek” zapytał ekspertów i ekspertki, jakie są oznaki tego, że wychowali cię toksyczni rodzice.
Psychiatra dr. Cassandra Boduch, dyrektor medyczny w PsychPlus, powiedziała „Newsweekowi”, że toksyczna osoba jest zwykle definiowana jako „ktoś, kogo zachowanie wprowadza agresję i zdenerwowanie do codziennej egzystencji”.
Co w przypadku, gdy toksycznymi osobami są twoi rodzice? Jak wpływa to na życie dorosłego człowieka?
Badanie przeprowadzone w listopadzie 2022 r. w International Journal of Social Health wykazało, że istnieje związek między toksycznymi rodzicami a zdrowiem psychicznym dzieci.
W badaniu stwierdzono, że rodzina jest pierwszym i najważniejszym czynnikiem w rozwoju dziecka, a środowisko rodzinne będzie miało znaczący wpływ na zdrowie psychiczne dzieci.
Wyniki badania wykazały, że relacje między dziećmi a ich rodzicami mogą wspierać kształtowanie się kompetencji społecznych i ogólnie egzystencję dzieci oraz wpływać na samoocenę, dojrzałość emocjonalną i zdrowie fizyczne.
— Ważne jest, aby pamiętać, że bycie wychowywanym przez toksycznych rodziców nie oznacza, że na pewno staniesz się toksyczny w późniejszym życiu — powiedziała Boduch.
Lekarka ostrzegła jednak, że toksyczni rodzice „mogą mieć znacznie bardziej szkodliwy i długoterminowy wpływ na ciebie niż na większość innych ludzi. W rzeczywistości może to pozostać z tobą przez całe życie i odegrać znaczącą rolę w typie osoby, którą się staniesz”.
Poniżej eksperci ds. zdrowia psychicznego przedstawiają niektóre z oznak, że zostałeś wychowany przez toksycznych rodziców.
Zmagania z poczuciem własnej wartości
Matthew Schubert jest licencjonowanym doradcą zawodowym (LPC) z siedzibą w Boise w stanie Idaho, specjalizującym się w terapii dzieci i wsparciu rodzicielskim. Powiedział „Newsweekowi”, że niska samoocena jest częstym problemem wśród osób wychowywanych przez toksycznych rodziców.
— Samoocena jest rozwijana przez dłuższy czas poprzez wyuczone bodźce. Rodzic nieustannie umniejszający, krytykujący i/lub znęcający się emocjonalnie nad swoim dzieckiem będzie prezentował zestaw bodźców, które znacząco osłabiają poczucie własnej wartości tego dziecka przez resztę jego życia — powiedział Schubert.
Brak granic i mechanizmów radzenia sobie z problemami
Dzieci toksycznych rodziców mogą dostosowywać się do potrzeb innych ludzi kosztem własnego dobrobytu w dorosłym życiu.
— Termin określający tego typu zachowanie to „echolalia”. Jest on bardziej powszechny u dorosłych wychowanych przez toksycznych rodziców — powiedział Schubert. — Wiąże się to z niską samooceną, ponieważ ludzie z echoizmem nie mają pewności siebie, by bronić siebie.
Osoby, które dorastały z toksycznymi rodzicami, mogą mieć trudności z radzeniem sobie ze stresem, złością lub lękiem w wyniku nieuczenia się zdrowych mechanizmów radzenia sobie z emocjami w dzieciństwie.
— W życiu wypełnionym milionami bodźców każdego dnia konieczne jest, aby jednostki miały mechanizmy radzenia sobie, które pomogą regulować ich emocje — dodał Schubert.
Wychowali cię toksyczni rodzice? Eksperci wyjaśniają, jak to poznać
Foto: iStock
Negatywne spojrzenie na życie
Boduch wyjaśniła, że „jeśli miałeś matkę lub ojca, którzy byli bardzo negatywni, to mogli wpłynąć na ciebie, byś postrzegał świat jako okrutne i zimne miejsce”.
Ten rodzaj wychowania może sprawić, że rodzice „zepsują zabawę” na imprezach rodzinnych, „powiedzą ci, że rzeczy są gorsze, niż są” i że „sam masz negatywne cechy, których w rzeczywistości nie masz”.
— Z biegiem czasu tacy rodzice tłumią nastroje swoich dzieci niesprawiedliwymi i defetystycznymi komentarzami i zachowaniem — ostrzegła Boduch.
Strach przed odrzuceniem i problemy z zaufaniem
— Toksyczne rodzicielstwo często wiąże się z niespójną lub warunkową miłością, co może prowadzić do strachu przed odrzuceniem lub porzuceniem w relacjach z dorosłymi — powiedział Schubert. — Ten strach może skutkować trudnościami w nawiązywaniu bliskich i opartych na zaufaniu relacji z innymi.
Boduch dodała, że twoi rodzice mogli być toksyczni w stosunku do ciebie, będąc nieuczciwymi.
— Ich kłamstwa mogą stworzyć poważne problemy z zaufaniem do końca życia. Ich nieuczciwość może sprawić, że od dzieciństwa nauczysz się, że ludzie nie będą z tobą szczerzy, a to może podsycać poczucie zdrady i niepokoju — tłumaczy Boduch.
Nadmierne osiągnięcia lub bunt
Schubert zauważył, że toksyczni rodzice mają tendencję do narzucania swoim dzieciom „nierealistycznych oczekiwań i wysokich standardów”. Może to prowadzić do poczucia, że „nigdy nie jest się wystarczająco dobrym” i ciągłego poszukiwania potwierdzenia i akceptacji.
— Większość dzieci będzie działać na podstawie tych uczuć, osiągając ponadprzeciętne wyniki lub buntując się. Działania te pozwalają dziecku zwrócić na siebie uwagę otoczenia i mogą stać się wyuczonymi zachowaniami w dorosłym życiu — mówi Schubert.
Brak gwarancji, że staniesz się toksyczny
Boduch powiedziała, że ważne jest, aby pamiętać, że nie powinniśmy wyciągać pochopnych wniosków na temat losu osób wychowanych przez toksycznych rodziców.
— Wychowanie przez toksycznych rodziców nie oznacza, że będziesz toksycznym dorosłym. Ludzka natura nie zawsze działa w ten sposób, z wielu powodów — tłumaczy lekarka.
Wyjaśniła, że niektórzy ludzie uczą się pozytywnego nastawienia w odpowiedzi na otaczanie się negatywnością.
— Staje się to jedyną rzeczą, która utrzymuje ich przy życiu. Niektórzy uczą się być pełni nadziei w odpowiedzi na bycie otoczonym przez ludzi, którzy są ponurzy — dodała Boduch.
— Wiele osób, które dorastały z toksycznymi rodzicami, zamieni trudności w mocne strony i będzie prowadzić szczęśliwe i udane życie, nawet jeśli będą musieli spędzić czas w dorosłości, przypominając sobie toksyczne czasy podczas ich wychowania i walcząc o to, aby upewnić się, że nie determinują tego, kim się stają i jak żyją — zakończyła Boduch.
Tekst opublikowany na stronie Newsweek.com. Tytuł, lead i skróty od redakcji „Newsweek Polska”.
